در این منطقه شماری از خیمه‌ها و خانه‌هایی که از گل و سنگ آباد شده با بام‌های پلاستیک پوش و ترپالی، توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند، دراین خیمه‌ها صدها آرزو و امید نفس می‌کشد. این منطقه که به کمپ بیجاشدگان شهرت دارد، حدود ١٥٠٠ فامیل را در خود جا داده است که از ولایات مختلف به دلیل ناامنی، جنگ، خشکسالی به اینجا پناه آورده اند.
این بیجاشدگان از اندک ترین امکانات و نیازمندی‌های یک زندگی شهری برخوردار نیستند. به آب صحی دسترسی ندارند، شب‌ها کلبه‌های شان را با چراغ نفتی روشن می‌سازند و کودکان شان نیز از تعلیم بی بهره اند.
به گفته تعدادی از افراد ساکن در این محل، از چندین سال به این طرف، روزگار شان به همین منوال سپری شده است و هیچ نهادی نتوانسته است که وضعیت زندگی آنان را بهبود ببخشد.
گرمی هوا و افزایش بیماری ها
رمضان که از ولسوالی اچین ننگرهار به کابل بیجا شده میگوید تا کنون دو بار کمک گرفته؛ اما برای ساخت سرپناه کسی برای آنان کمک نکرده است "خانۀ ما را در روبرو ببین، خانۀ این بیچاره افتید، خانۀ خودم را ببین که نماینده هم استم، یک ترپال خواستم کسی به من نداد".
نصیبه زنی که او هم از ولایت ننگرهار بیجا شده است؛ از عدم کمک رسانی دولت و نهادهای مددرسان شاکی است. او گفت که به دلیل گرمی هوا، اطفال بیشتر مریض می‌شوند "زمانی که با گرفتن قرض مریض را تداوی می‌کنیم؛ به دلیل نبود حفظ‌الصحۀ محیطی به صورت کامل بهبود نمی‌یابد."
در سال روان ولایات کندز و بغلان، شاهد جنگ‌های شدیدی بود و هزاران خانواده در این دو ولایت بیجا شده اند.
به گفته مسؤولان محلی از آغاز امسال تاکنون در ولایت بغلان بیش از ۷ هزار خانواده به اثر جنگ و ناامنی‌ها بیجا شده اند که بیشتر شان باشند‌گان دندغوری بوده اند.
شماری ازاین خانواده‌ها در تپه فرحت شهر پلخمری مرکز بغلان هنوز هم آواره اند، نه سرپناهی دارند و نه به مراکز صحی، تعلیمی دسترسی دارند.
بیشتر آنان خانه‌های شان را در جنگ‌های اخیر دندغوری از دست داده اند و به امید اینکه حکومت برای آنان سرپناه خواهد ساخت، در این تپه که نه آب دارد و نه هم مکان مناسب برای زندگی است، با مشکلات فراوان به سر می‌برند .
انور از دندغوری بغلان که به شهر پلخمری بیجا شده است؛ به دلیل شدت جنگ فقط توانسته است که با یک پیراهن خانه‌اش را ترک گوید و متباقی اموالش را نتوانسته است از آتش جنگ بیرون کند "به کمک نیاز داریم، به ترپال و خیمه، در دشت استیم".
حاجی فقیر محمد ٦٠ ساله یکی دیگر از بیجاشد گان در بغلان است وی به صدای امریکا گفت "در عرب تپه استیم، زندگی؛ در به در خاک به سریم".
در ولایت هم‌جوار بغلان،در کندز بیجاشدگان نیز زندگی خوشی ندارند.
حلیمه که در جنگ کندز اقارب نزدیک خود را از دست داده است، حالا در حومۀ شهر کندز زندگی می‌کند. او می گوید "حالا شش ماه می‌شود که کرایه حویلی را داده نمی‌توانیم، مریض مان را به شفاخانه برده نمی‌توانیم، مجبور استم، شوهرم ریش سفید است، از پا مانده است".
صد ها هزار بیجاشده در انتظار کمک
با شروع فصل جنگ و شدت گرفتن درگیری‌ها میان نیروهای دولتی و مخالفین مسلح در ولایات مختلف، هزاران خانواده از محلات شان بیجا شده اند.
سیدحسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین و عودت‌کنند‌گان که امروز در مراسم روزبین المللی پناهندگان در کابل سخن میزد گفت در دو ماه اول سال روان شمسی، ده هزار خانواده به دلیل جنگ از خانه‌های شان آواره شده اند.
آقای بلخی گفت "بیجاشده‌های داخلی ما هم متأسفانه در وضعیت بسیار حادی به سر می‌برند، ضرورت به کمک دارند، امکانات و منابع محدود است، ما فعلاً مجموعاً ١٥٠ هزار و ٦١٢ خانواده که بیشتر از ٩٠٠ هزار نفر می‌شود، بیجاشده داریم در سراسر کشور که لازم به کمک و کمک رسانی دارن".
راه های بهبود وضعیت زندگی بیجاشدگان داخلی
مقامات وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنند‌گان افغانستان می‌گویند که بر اساس پالیسی ملی بیجاشدگان داخلی تلاش می شود تا افغان‌هایی که به دلیل جنگ و خشکسالی از محلات شان بیجا شده اند، مورد حمایت قرار گیرند.
به گفتۀ مقامات وزارت امور مهاجرین، در کوتاه مدت برای بیجاشدگان کمک‌های غذایی و البسه از سوی نهادهای مشخص به طور زنجیره ای صورت می‌گیرد؛ ولی در درازمدت تلاش می‌شود که بیجاشدگان داخلی در جوامع میزبان یا ولایات هم‌جوار شان مدغم گردند تا برای شان سرپناه، زمینۀ اشتغال، تعلیم و سایر امکانات فراهم شود.