در حالیکه هزاران نفر از ساکنان منطقه کوهستانی قره‌باغ به ارمنستان پناهنده شده‌اند، رییس دولت خودخوانده این منطقه جدایی طلب، روز پنجشنبه، ۲۸ سپتمبر (۶میزان) از انحلال این جمهوری خودخوانده خبر داد.
این اقدام توسط سامویل شاهرامانیان، رییس جمهور خود خواندهٔ جدایی طلب قره‌باغ پس از آن صورت گرفت، که آذربایجان برای بازپس گیری کنترول کامل بر منطقه جدا شده خود، عملیات نظامی را راه اندازی کرد و از نیروهای ارمنی در قره باغ خواست که سلاح‌های خود را زمین بگذارند و دولت جدایی‌طلب خود را منحل کند.
در عین حال، مقامات ارمنستان روز پنجشنبه، از ورود بیش از نیمی از جمعیت منطقه قره‌باغ جدایی طلب به این کشور خبر داده اند.
قره‌باغ که جمعیت آن بالغ بر ۱۲۰ هزار ارمنی‌تبار است به گونۀ کامل در داخل قلمرو آذربایجان قرار داشته و از سوی جامعۀ بین‌المللی به عنوان قلمرو آذربایجان به رسمیت شناخته شده است.
ارمنستان روز پنجشنبهٔ گذشته به سازمان ملل متحد هشدار داد که آذربایجان با گرفتن کنترول منطقه قره‌باغ، مرتکب "پاکسازی قومی" و "جنایت علیه بشریت" می‌شود.
اما حکومت آذربایجان روز شنبه ۲۳ سپتمبر (اول میزان) در سازمان ملل متحد تعهد کرد تا با اقلیت قومی ارمنی در منطقهٔ مورد مناقشه قره‌باغ مانند سایر شهروندان آن کشور به صورت ''شهروندان برابر" برخورد کند.
از سوی دیگر مقامات آذربایجان روز پنجشنبه روبن واردانیان، رهبر سابق جدایی طلب منطقه قره باغ را به تمویل تروریزم و عبور غیرقانونی مرز متهم کردند. این اتهامات یک روز پس از آن مطرح شد که مامورین پولیس سرحدی آذربایجان واردانیان را که همراه با هزاران ارمنی دیگر در حال حرکت به سوی ارمنستان بود، دستگیر کرده و به باکو انتقال داد.
واردانیان مالک یک بانک سرمایه گذاری بزرگ در روسیه، در سپتمبر ۲۰۲۲ وارد منطقه قره باغ شد و به عنوان رییس دولت منطقه ایفای خدمت کرد تا اینکه اوایل سال جاری از سمت خود کناره گیری کرد.
آذربایجان و ارمنستان از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوری روی کنترول منطقهٔ قره‌باغ باهم نزاع داشته و در دههٔ ۱۹۹۰ و سال ۲۰۲۰ دوبار با هم جنگیدند. جنگ شش هفته‌ای سال ۲۰۲۰ جان بیش از ۶۵۰۰ نفر از نیروهای امنیتی دو جانب را گرفت و سر انجام، به میانجی‌گری مسکو و استقرار نیروهای حافظ صلح روسیه در ساحه، پایان یافت.
در جریان درگیری‌ها، هر دو طرف به نقض حقوق بشری متهم شده اند واکنون نگرانی‌ها از خروج اجباری ارمنی‌ها از منطقهٔ قره‌باغ و بحران جدید پناهندگی وجود دارد.
گروه