در کنار جریانات داغ سیاسی و امنیتی در افغانستان، رویداد های ورزشی به ویژه کرکت همواره خبرساز بوده و پیروزی های ورزشکاران افغان همیشه وقت، اتحاد و یکپارچگی را در میان همه بافت های اجتماعی افغانستان برجسته ساخته است.
در کنار دستآورد های کرکت در افغانستان یکی هم ایجاد تیم کرکت زنان است که در سال ۲۰۱۰ شکل گرفت. اما شماری از بازی های این تیم در جریان سال روان به دلیل تهدید طالبان، ناامنی و باور های محافظه کارانه فسخ شد که در نهایت منجر به کاهش بازیکنان در این تیم شد.
نسیم الله دانش، رئیس جدید کرکت بورد افغانستان می گوید که چنین تیمی وجود ندارد. آقای دانش به خبرگزاری رویترز گفت که وضعیت برای رشد کرکت زنان در افغانستان به خوبی مساعد نیست.
فعالان می گویند که سرنوشت نا معلوم تیم کرکت زنان افغانستان بازتاب دهندۀ فقدان حمایت بنیادی برای حضور زنان در عرصۀ ورزش در جامعه است، جامعۀ که مردان آن در صورت ظاهر شدن خواهران یا دختران شان در محضر عام شدیداً خود را ناراحت حس می کنند.
این همچنان نشاندهندۀ نتایج مبهم از صرف میلیون ها دالر کمک خارجی در بخش رشد و انکشاف زنان در افغانستان است. موضوعی که مفتش ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان در گزارش اخیر خود بر آن تاکید کرده است.
سنتگرایی کرکت بورد
دیانا بارکزی، بنیانگذار تیم ملی کرکت زنان افغانستان در ماه اپریل استعفا داد. او گفت که کرکت بورد به خاطر این باورها که زنان نباید بدون همراه خانه را ترک گویند یا نباید به آنان در قسمت آموزش رشته های ورزشی فرصت داده شود، تیم ملی کرکت زنان را محصور ساخته بود.
خانم بارکزی گفت که با وصف موجودیت ۳۷۰۰ بازیکن دختر کرکت در افغانستان، کرکت بورد افغانستان زنان را حمایت نمی کند. بارکزی که مانند اکثر افغان ها بازی کرکت را در مهاجرت در پاکستان یاد گرفته است، آموزش این ورزش را به دختران دیگر، مأموریت خود می داند.
نیسم دانش گفته است که تا ده سال دیگر کرکت افغانستان را همتراز جهان می سازد. از سال ۲۰۰۰ به اینسو، زمانیکه طالبان ممنوعیت را بر ورزش لغو کردند، کرکت به سرعت در افغانستان رشد کرد و یگانه تیم کرکت افغانستان در چندین رقابت بین المللی کارکرد بی نظیری از خود نشان داد.
زمانیکه تیم ملی کرکت افغانستان از رقابت های راهیابی به جام جهانی ۲۰۱۵ پیروز به در آمد، جوانان افغان از در کوچه ها و جاده در طول شب به رقص و شادمانی پرداختند، این جشن و سرور افغان ها نشان داد که ورزش می تواند لایه ها و بافت های جدا شده از هم در آن اجتماع را متحد سازد.
برای اکثر جوانان افغان، ورزشکاران نخبه و شناخته شدۀ آن کشور نخستین قهرمانانی اند که با خود سلاح حمل نمی کنند.
رویای دانش
اما رئیس کرکت بورد افغانستان اگر می خواهد که به اهداف خود برسد و افغانستان را تا سال ۲۰۲۵ عضو دایمی شورای بین المللی کرکت کند، باید برای ساخت و ساز تیم ملی زنان کوشش کند، چون داشتن تیم ملی زنان کرکت یکی از معیار های گرفتن عضویت دایمی این شورا است.
آقای دانش می گوید که از کرکت دختران و زنان حمایت کامل می کند، اما می افزاید که طالبان تهدید کرده اند که نه در اسلام و نه هم در فرهنگ افغانستان جایی برای ورزش زنان است و تیم های زنانه شکل بگیرد، مسوول بازیکنان و مجریان المپیک خواهد بود نه طالبان.
نسیم دانش می گوید که این تنها مشکل در برابر حضور زنان و دختران در میدان های ورزشی نیست، به گفتۀ وی مقاومت خانواده های محافظه کار که نمی خواهند دختران شان ورزش کنند، نیز به چالش ناشی از تهدید طالبان اضافه می شود.
رئیس جدید کرکت بورد افغانستان، دیانا بارکزی را به ترک کردن تیم زنان متهم کرده می گوید که در آن تیم اعضای خانوادۀ بارکزی نیز حضور داشتند. از سوی دیگر بارکزی کرکت بورد را متهم کرده می گوید که از مساعدت های خارجی استفادۀ نادرست کرده است.
دانش گفت که اداره و مدیریت کرکت بورد را در زمان متصدیان و روسای پیشین این نهاد ورزشی مورد پیگرد قرار داده است، اما شواهدی مبنی بر موجودیت فساد را پیدا نکرده است.
وعده های واهی
طوبا سنگر، رئیس بخش زنان در کرکت بورد افغانستان می گوید که ناامنی نیز به سایر مشکلات زنان ورزشکار افغان اضافه می شود. او می گوید که این وضعیت سبب می شود تا زنان نخبۀ ورزشکار از سرتاسر افغانستان نتوانند فرصت بازی و نمایش استعداد شان را پیدا کنند.
خانم سنگر می گوید که کرکت بورد از تلاش های وی برای احیای تیم زنان حمایت می کند، اما با کمبود بازیکنان و مربیان به نظر می رسد که تیم کرکت زنان افغانستان تا یک مدت زمانی برای رقابت های بین المللی آماده نخواهد شد.
هیدر بار، پژوهشگر ارشد دیدبان حقوق بشر در امور حقوق زنان در آسیا می گوید که تعهدات دولت افغانستان برای ورزش زنان "ظاهری" و فقط به خاطر دلخوش ساختن کمک کنندگان خارجی بوده است. او می افزاید که در این زمینه تلاش نشده است و حتا در برخی موارد تلاش ها برای تشویق ورزش زنان، در پشت پرده با کارشکنی دولت روبرو شده است.
با وصف از هم پاشیده شدن تیم کرکت زنان افغانستان، کمک های خارجی برای حمایت این تیم متوقف نشده است. سفارت ایالات متحده در کابل در ماه جون ۴۵۰ هزار دالر امریکایی را برای ترویج کرکت از طریق فراگیری آموزش در خارج با حضور بازیکنان هند و پاکستان تخصیص داد.
گزارش: رویترز
برگردان: نجیب الله احمدیار
