تعدادی از جوانان و نویسنده گان افغانستان وبسایت گهواره را طراحی نموده اند که به کار ترجمه و تالیف داستان ها به زبان های مادری برای کودکان افغانستان پرداخته اند.
گهواره حاصل دغدغه و نگرانی والدینی است که برای تهیه کتاب داستان به زبان مادری برای کودکان شان به ترجمه داستان ها پرداختند. این کار زمینه را برای ساخت وبسایت گهواره با همکاری داوطلبانه نویسندگان و فعالان حقوق کودک در تمام دنیا هموار کرد.
اعضای این گروه در حدود هفت ماه پیش فعالیت شان را با ترجمه و تالیف داستان ها به زبان های دری، پشتو، اوزبیکی و ترکمنی به صورت رسمی آغاز نمود و تاکنون بیش از ۷۰ داستان ترجمه و تالیف شده است. این کتاب ها به صورت رایگان در وبسایت گهواره قابل دریافت است.
اعضای گهواره برای روبرو شدن با چالش بیسوادی والدین در صدد است که کتاب های تولید شده را به صورت صوتی تهیه کنند تا کودکان بتوانند به این داستان ها دسترسی پیدا کنند.
آرزو آریاپور یکی از اعضای این گروه به صدای امریکا گفت که بیشتر داستان ها از زبان جاپانی، ترکی، انگلیسی، فنلندی ترجمه شده است و چه در تالیف و چه ترجمه به القای مفاهیم انسانی و تربیتی از لحاظ فرهنگی و تربیتی اهمیت خاصی داده شده است.
او در مورد نوشتن داستان های بومی و افسانه هایی که سینه به سینه در میان مردم افغانستان نقل شده است بیان کرد که باوجود منبع غنی و عالی از این داستان ها، یک تعداد از این داستان های بومی از لحاظ روانی و تربیتی معیاری نیست و باید از یک فلیتر خاص بگذرند و با معیار ها و چهارچوبی که این گروه دارند هماهنگ شوند. او افزود که در آینده به این داستان ها پرداخته خواهد شد.
گروه گهواره به این باور است که دنیا و ذهن کودکان فراخ و مستعد درک مفاهیم و فرهنگ های مختلف است. آنان ترجمه داستان ها و موجودیت قهرمان های غیر بومی و بیگانه را مانعی برای برقراری ارتباط میان کودکان ندانسته و مرز بندی ها و تبعیض را زادۀ ذهن بزرگسالان می دانند.
اما این گروه تاکید دارد که در کار ترجمه به هماهنگی نسبی داستان ها با فرهنگ افغانستان و موضوع باور پذیر بودن داستان ها و شخصیت ها و همچنین تاثیر داستان ها بر تربیت و فهم کودکان اهمیت داده می شود.
گروه گهواره با تمرکز بر هدف ترویج فرهنگ کتاب خوانی، ادبیات کودک را روندی انسان ساز می داند. این گروه می گوید که تا هنوز برنامۀ منسجمی روی دست نیست اما از استقبال و آمادگی وزارت معارف افغانستان برای همکاری در این زمینه، ابراز خرسندی می کند.
خانم آریاپور افزود که در نظر است این برنامه در آینده برای کودکان دارای معلولیت نیز گسترش یابد، اما این کار نیازمند یک نهاد قدرتمند مالی و حرفه‌ای است که به گفتۀ وی اکنون چنین امکاناتی در دسترس نیست.
اکثر کشورهای جهان در سیستم آموزشی خود، به یادگیری زبان مادری و نیز نقش خانواده ها در آموختاندن کودکان شان به ویژه نوشتن، خواندن و مکالمه اهمیت خاص قایل اند.
خانم آریاپور با اشاره به این نکته می گوید که متاسفانه مهاجرت و همچنین اهمیت ندادن والدین در خانه ها به آموزش زبان مادری باعث شده است که در بیشتر اوقات کودکان در خارج از افغانستان نتوانند به درستی زبان مادری را بیاموزند.
این گروه بیان می کند که معیار و سبک خاص برای نوشتن داستان ها به زبان مادری همان سبک نوشتاری است و با توجه به اینکه برای کودکان سبک محاوره ای قابل درک است به یقین کلماتی وجود دارد و خواهد داشت که شاید در مکالمات روزمرۀ یک خانوداه هیچ گاه استفاده نشود اما نیاز به همت و پشتکار والدین دارد که برای کودکان داستان را بخوانند و کلمات و یا جاهایی را که قابل فهم نیست به زبان محاوره برایشان تشریح کنند.
این گروه اعتقاد دارد که داشتن تصویر دنیایی عاری از جنگ و خشونت، دیدن فرهنگ های مختلف و شیوه های متفاوت زندگی حق طبیعی کودکان است، بنابراین خواندن کتاب های داستان از کشورهای مختلف فرصت خوبی برای کودکان است تا جهان بینی آنان تغییر یابد و کمک می کند که کودکان از تعصب دور باشند و ذهن کودکان آمادگی پذیرش انواع گوناگون سبک های زندگی و تفکر و اندیشه را داشته باشد.
خانم آریاپور مشکلات مالی و نبود نیروی انسانی متخصص در زمینه طراحی، چاپ و صفحه آرایی را از چالش های عمده گروه گهواره می داند. به گفتۀ خانم آریا پور، از آنجاییکه گروه گهواره می‌خواهد مستقلانه و به دور از سایۀ تفکر و اندیشۀ گروه خاصی کار کند، به کمک وحمایت مردم چشم دوخته است.
