آزارهای جنسی در وسایط حمل و نقل عامه

بس‌ها و وسایط حمل و نقل شهری در کابل، شبیه کوچه ها و خیابان های این شهر، برای زنان نا امن است و در آن با انواع آزار و اذیت‌های جنسی روبرو هستند.

تهمینه، بانویی که برای رفتن به سر کار خود، سوار بس می شود، به صدای امریکا می گوید: "روزی در بس مردی از شلوغ بودن بس استفاده کرده و تلاش نمود تا به بدنم دست بزند، وقتی صدای اعتراضم بلند شد، مرد مزاحم با مشت به صورتم زد. شیشۀ عینکم در اثر مشت او شکست." اما برای تهمینه سکوت و بی تفاوتی سایر سرنشینان بس نسبت به این رفتار مرد مزاحم، باورنکردنی بود.

عایشه، محصل پوهنتون کابل، سکوت و عدم حمایت مردم از قربانی را دلیل عمده ادامه این وضع می داند و می گوید، وقتی خواسته مانع آزار فزیکی خواهرش توسط یک مرد مزاحم شود، با فحش و آزارهای کلامی شخص مزاحم روبرو شده است. اما هیچ یک از شاهدان ماجرا مرد مزاحم را ملامت نکرده اند.

رانندگان موترهای شهری در کابل، بیشتر از ظرفیت موترهای‌شان، مسافر می‌گیرند و ازدحام داخل موتر، زمینه را برای آزار جنسی بیشتر فراهم می کند.

محمد حسین، یکی از رانندگان بس شهر در کابل، در این باره می گوید که اگر مسافر زیاد سوار نکند، پولی که از مسافران بابت کرایه راه دریافت می کند، برای هزینه های تیل و مصارف زندگی اش کافی نیست.

او می ‌پذیرد که در بس‌های شهری، زنان مورد آزار و اذیت قرار می گیرند و می‌گوید یکبار مردی را بخاطر اذیت یک خانم از موترش پایین کرده، اما می‌افزاید تا زمانی که فرهنگ سازی نشود، وضعیت تغییر نمی‌کند.

فاطمه، محصل دانشکده بشر شناسی دانشگاه کابل می‌گوید هر روز که سوار بس شهری می‌شود، متوجه نگاه مردان به آرایش و لباس هایش می‌شود.

تأثیر آزار و اذیت روی زندگی روزمره زنان

آزار و اذیت زنان در بس‌های شهری و خیابان، روی وضعیت زندگی و فعالیت آنها در طول روز تأثیر منفی می‌ گذارد.

جمیله اکبری، باشنده شهر کابل، می‌گوید وقتی در بس‌های شهری اذیت و آزار می‌بیند، تمام روز "رنج" می‌برد و فکرش "مغشوش" است.

عایشه نیز می‌گوید: "وقتی از خانه طرف دانشگاه می‌آیم و در بین راه مورد آزار و اذیت مردان قرار می‌گیرم، تمرکزم را از دست می‌دهم و نمی‌ توانم درست درس بخوانم."

بسیاری از زنان و دختران جوان می‌گویند که به دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌ توانند با موترهای شخصی و یا تاکسی رفت و آمد کنند.

اما شماری از زنان می‌گویند حتی تاکسی برای زنان امن نیست. عارفه اکبری در این مورد می‌گوید که وقتی یک زن تنها در تاکسی سوار می‌شود راننده شروع می‌کند به پرسیدن سئوال‌های خصوصی و یا اینکه از او شماره تلفن‌اش را می‌خواهد و یا از مسیرهای خلوت می‌رود و تلاش می‌کند به بدن اش دست بزند.

عارفه می‌گوید امن نبودن وسایط حمل و نقل شهری، باعث می‌شود زنان آرامش خود را در جامعه از دست بدهند و وقتی می‌خواهند از خانه بیرون شوند، اولین دغدغۀ ذهنی شان این باشد که چگونه بدون آزار و اذیت به محل کار و یا دانشگاه برسند.

راه حل: فرهنگ سازی و آموزش

بسیاری از زنانی که در بس‌های شهری مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند، معتقداند که بی‌سوادی، سطح پایین سواد، نگاه جنسیتی مردان به زنان و عدم تطبیق قانون باعث شده زنان مورد آزار جنسی در بس‌ها و اماکن عمومی قرار بگیرند.

جمیله اکبری می‌گوید که با فرهنگ سازی و تطبیق قانون، مردان درک می‌کنند که زنان نیز مثل آنها انسان هستند و حق دارند که بدون آزار و اذیت در شهر رفت و آمد کنند.

فاطمه نیز معتقد است که افزایش سطح سواد جامعه مردم را بیشتر با فرهنگ شهرنشینی آشنا می‌کند و وقتی مردم با فرهنگ شهرنشینی آشنا شدند و درک کردند که تعاملات انسانی در یک شهر چگونه است، دست از آزار و اذیت زنان برخواهند داشت.

چندی پیش، منیژه رامزی، استاد پوهنتون و فعال جامعۀ مدنی افغانستان برای مبارزه با آزارهای خیابانی از زنان خواسته بود تا تصویر فرد مزاحم را در شبکه های اجتماعی نشر کنند.