روز جمعه (۱۵ فبروری) درست ۳۰ سال از پایان رسمی حضور نظامی شوروی سابق در افغانستان می‌گذرد؛ جنگی ده ساله که تلفات سنگینی برجا گذاشت و برای روسیه این پیام روشن را داشت که تا حد امکان از مداخله نظامی در بیرون مرزهایش خودداری کند.
ولی سی سال پس از این رویداد، دیدگاه مسکو راجع به اشغال افغانستان تغییر کرده است. بسیاری در روسیه، حالا باور دارند که جنگ شوروی سابق در افغانستان، جنگی اجتناب‌ناپذیر و تا حد زیادی موفقیت‌آمیز بود.
سیاستمداران روسی حالا باور دارند که برای رویارویی با شبه‌نظامیان مورد حمایت امریکا، اشغال افغانستان لازمی بود؛ اتفاقی که شباهت زیادی با عملیات‌های نظامی روسیه در سوریه دارد.
با گذشت این همه سال، نقش روسیه در فضای کنونی سیاسی افغانستان، در حالی که امریکا برای پایان دادن به جنگ هفده ساله با طالبان تلاش می‌کند، رو به افزایش است.
اخیرا نشستی با حضور نمایندگان طالبان و شماری از سیاستمداران برجستۀ افغانستان در مسکو برگزار شد و مقامات روسی، تاکید کرده اند که از خروج نظامیان امریکایی از افغانستان حمایت می‌کنند.
بسیاری از ناظران، اقدامات اخیر روسیه را تلاشی برای آغاز دور جدیدی از رقابت‌های سیاسی با امریکا در افغانستان تلقی کرده اند.
با این حال، عطا محمد نور، از فرماندهان سابق جهادی که علیه قشون سرخ شوروی جنگیده و اخیرا در نشست صلح مسکو حضور داشت، می‌گوید که روسیه آنچه در گذشته انجام داده را تکرار نخواهد کرد.
آقای نور گفت "فکر نمی‌کنم روسیه علاقه داشته باشد آنچه در گذشته انجام داد را تکرار کند. امروز، همه چیز کاملا تغییر کرده است."
او افزود "ما چهل سال جنگ را در این کشور تجربه کرده ایم و تمام مردم افغانستان از جنگ خسته شده اند. مردم از هر کشوری که برای آوردن صلح اقدام کند، حمایت می‌کنند."
قشون سرخ شوروی سابق در دسمبر سال ۱۹۷۹ افغانستان را اشغال کردند و ده سال درگیر جنگی فرساینده با گروه‌های مجاهدین ماندند.
براساس آمار رسمی، این جنگ منجر به کشته شدن بیش از ۱۵۰۰۰ سرباز روسی شد. تلفات غیرنظامیان ناشی از این جنگ نیز بین پنجصد هزار تا دو میلیون نفر تخمین شده است.
با این حال، سیاستمداران روسی می‌گویند که نقش مهمی در ساختن زیربناهای افغانستان بازی کردند؛ کاری که نیروهای امریکایی در هفده سال حضور شان در افغانستان انجام نداده اند.
ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه رئیس جمهور پوتین برای افغانستان می‌گوید "اردوی که از سوی اتحاد شوروی (در افغانستان) آموزش داده شد، قادر بود به تنهایی تا سه سال روی پای خود بی‌ایستد. اردوی که حالا امریکایی‌ها آموزش داده اند؛ بهتر است از خود افغان‌ها درباره‌اش بشنوید. حتی مطمین نیستند که یک ماه (در نبود امریکا) دوام بیاورد."
با این حال، آقای کابلوف می‌گوید که روسیه، شرایط موجود در افغانستان را نادیده گرفت و تنها در پی اعمال برنامه‌های خود بود؛ موضوعی که به نظر آقای کابلوف، امریکا از آن درس نگرفت.
او به خبرگزاری اسوشیتد پرس می‌گوید "قابل تاسف است که همکاران امریکایی ما از تاریخ درس نمی‌گیرند؛ می‌خواهند تاریخ بسازند."
