جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری، همواره از سیاستهای سختگیرانۀ مهاجرتی دونالد ترمپ انتقاد کرده و تعهد کرده بود که در صورت پیروزی در انتخابات اصلاحات فراگیر را در سیستم مهاجرتی امریکا ایجاد میکند.
اما در یک سال تصدی ریاست جمهوری آقای بایدن، سیاستهای مهاجرتی آقای ترمپ بیشتر ادامه داشته است تا اینکه تغییر یافته باشد. ملموسترین اقدام آقای بایدن برای برگرداندن سیاستهای آقای ترمپ، صدور فرمان برای توقف اعمار حصار مرزی در مرز ایالات متحده-مکسیکو بوده است.
گروههای مدافع حقوق پناهجویان میگویند که تنها کاری را که آقای بایدن برای اصلاح نظام مهاجرتی امریکا انجام داده است، اندکی به آن چهرۀ انسانی بخشیده است.
فرناندو گارسیا، رییس شبکۀ مرزی برای حقوق بشر در ایالت تکزاس به صدای امریکا گفت: "در عمل، هنوز هم میراثهای ترمپ را در مرز میبینیم که تا هنوز تغییر نکرده است. مایوس کننده است که هنوز هم چنین چیزی به وقوع میپیوندد."
اندکی پس از مراسم تحلیف، رییس جمهور بایدن دستور توقف پروتوکول محافظت مهاجران (MPP) را صادر کرد. بر اساس این برنامه که در زمان آقای ترمپ نافذ شده بود، پناهجویان کشورهای امریکای مرکزی و لاتین تا زمان طی مراحل درخواستهای پناهندگی شان باید در مکسیکو باقی بمانند.
اما در ماه اگست سال روان یک محکمۀ فدرال حکم کرد که حکومت بایدن این سیاست را به گونۀ نامناسب متوقف کرده است و بر اساس حکم محکمه باید پروتوکول محافظت مهاجران دوباره نافذ شود.
همچنان پالیسی سختگیرانۀ حکومت دونالد ترمپ در خصوص اخراج پناهجویان از امریکا کماکان ادامه یافته و حکومت آقای بایدن اندکی آن را تعدیل کرده و استثناهای بشری را در آن قایل شده است که یکی آن اخراج نکردن کودکان بدون همراه است.
در جریان چهار سال ریاست جمهوری آقای ترمپ، سقف مهاجرپذیری امریکا از ۸۵ هزار در سال به ۱۵ هزار کاهش یافت که کمترین میزان پذیرش مهاجران در تاریخ معاصر امریکا است.
هرچند رییس جمهور بایدن در آغاز خواست که سقف پذیرش مهاجران را ۱۵ هزار در سال نگهدارد اما با انتقادات شدید هم حزبیهای دموکراتش روبرو شد. اکنون حکومت ایالات متحده در نظر دارد که سالانه ۱۲۵ هزار مهاجر را بپذیرد.
با اینحال، آگاهان میگویند که در عمل، مقررات در مرز امریکا-مکسیکو تغییر زیادی نکرده است و به همان ترتیب است که در حکومت دونالد ترمپ بود.
در حکومت قبلی ایالات متحده هر پناهجوی بدون مدرک در معرض بازداشت پولیس و اخراج از امریکا قرار داشت، اما در حکومت آقای بایدن بازداشت آن پناهجویان فاقد مدرک در محراق قرار دارد که تهدید را متوجه امنیت ملی و مصوونیت عامه در ایالات متحده میکنند. این تغییر هرچند کوچک، برای دهها هزار پناهجوی غیرقانونی که مخل امنیت ملی و عامه در امریکا نیستند، زمینه را فراهم میکند تا در این کشور باقی بمانند.
پس از حدود یکسال انسداد اکثر سفارتها و قنسولگریهای امریکا در خارج به دلیل همهگیری کروناویروس، اکنون این ادارات دپلوماتیک به روی متقاضیان ویزای مهاجرتی و غیرمهاجرتی امریکا باز شده است، هرچند خدمات آنان نسبت به گذشته محدودتر شده است.
وزارت خارجۀ ایالات متحده در ماه نومبر اعلام کرد که بیش از ۴۶۰ هزار نفر از شهروندان خارجی منتظر مصاحبه با سفارتخانههای امریکا برای درخواستهای ویزای شان اند. شمار زیاد این افراد کسانی اند که خواستار مهاجرت قانونی به امریکا اند.
یکی از اصلاحاتی که در زمان حکومت آقای بایدن در نظام مهاجرتی امریکا آمد، جلوگیری از کاربرد واژههای "سبک" برای تعریف حالت شهروندان خارجی در ایالات متحده بود.
در اپریل سال روان، ادارۀ حفاظت گمرکها و سرحدات ایالات متحده به کارمندان خود امر کرد تا از کاربرد واژۀ "بیگانه" و "غیرقانونی" در مکاتبات داخلی و عامۀ آن اداره پرهیز شده و به جای آن عبارات "غیرشهروند" یا "مهاجر" و "بدون مدرک" کار گرفته شود.
در نخستین روز ریاست جمهوری، آقای بایدن یک سلسله اصلاحات مهاجرتی را معرفی کرد که به حدود ۱۱ میلیون مهاجر فاقد مدرک، زمینه را برای گرفتن شهروندی امریکا فراهم میکند. اما این طرح تا کنون در هر دو مجلس –نمایندگان و سنا- کانگرس امریکا به رایگیری گذاشته نشده است.
تصویب قوانین مهاجرتی در مجلس سنای ایالات متحده به تایید کم از کم ۶۰ عضو این مجلس ۱۰۰ عضوی نیاز دارد. از آنجاییکه دموکراتها فقط ۵۰ کرسی سنا را در اختیار دارند و جمهوریخواهان نیز در مخالفت با اصلاحات پیشنهادی دموکراتها متحد اند، بعید به نظر میرسد که در حال حاضر هر گونه اصلاحات مهاجرتی پیشنهادی آقای بایدن از سوی مجلس سنای کانگرس امریکا تصویب شود.
با آنکه گروههای مدافع حقوق پناهجویان حکومت جو بایدن را به کم کاری در زمینۀ توقف و لغو سیاستهای سختگیرانۀ مهاجرتی دونالد ترمپ متهم میکنند، قانونگذاران جمهوریخواه مخالف آقای بایدن میگویند که پیامهای آقای بایدن سبب شده است که بار دیگر سیلی از مهاجران امریکای مرکزی و لاتین به این باور که مرزهای امریکا از مهاجران استقبال میکند، به سوی مرزهای جنوبی ایالات متحده رو بیاورند.