چین با طرح "کمربند و جاده" به ابتکار شی جینپینگ، رییس جمهور آن کشور، نفوذ خود را باساخت زیربناهای عمده مثل راه آهن، بنادر، و پل ها در افریقا توسعه میدهد. اما یک بخش عمدهٔ دیگر این طرح ترویج زبان و ارزشهای چین و همچنین ایدیولوژی حزب کمونیست چین میباشد.
تای چی، چای و پانداها، قدرت نرم چین برای نمایش در انستیتوت جدید کانفسیوس در افریقای جنوبی، یکی از ۶۰ کشور قاره افریقا است.
ویلما هوگو، تسهیل کننده زبان چینایی در انستیتوت کانفوسیوس گفت: "ما یک ارتباط فزاینده با چین داریم... ما به آموزش زبان چینایی در افریقای جنوبی آغاز کرده ایم. آموزش زبان چینایی در واقع از سال ۲۰۱۶ به عنوان بخشی از مضامین درسی [در افریقای جنوبی] شده است. فرصت های زیادی برای کسی که زبان چینایی می داند، وجود دارد."
انستیتوت های چین در افریقا مورد استقبال قرار گرفته و رو به افزایش است. اولین انستیتوت کانفوسیوس در کوریای جنوبی در سال ۲۰۰۴ افتتاح شد. چین می گوید که با حمایت وزارت معارف آن کشور این انستیتوت ها هدف دارند زبان و فرهنگ چینی را، رایج سازند.
اما ایالات متحده و بریتانیا می گوید که این مراکز تبلیغات را پخش می کنند. در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده انستیتوت کانفوسیوس در واشنگتن را در فهرست مراکز ماموریت خارجی قرار داد. تاکنون بیش از ۱۰۰ همچو مراکز در مناطق مختلف ایالات متحده مسدوده شده است.
کشورهای اروپایی شامل سویدن، فنلند، ناروی، بلجیم و دنمارک انستیتوت های کانفوسیوس را نیز در سال های اخیر مسدود کرده است.
چین می گوید در ۱۵۹ کشور و قلمرو حدود ۵۰۰ انستیتوت کانفوسیوس وجود دارد که اکثریت آن در یک دههٔ اخیر آغاز به کار کرده است. این انستیتوت ها عمدتاً داخل پوهنتون های محلی فعالیت میکنند و با پوهنتون ها در چین ارتباط تنگانتگ دارند.
انتقاد غرب و خودسانسوری
لیرن زنگ، مسوول انستیتوت کانفوسیوس در پوهتنون کیپ وست میگوید: "تقریباً همه این دانشگاه ها توسط حکومت چین حمایت میشود. بنابراین اگر شما نمی خواهید هیچ کاری با حکومت چین انجام دهید پس شما هیچ همکاری با این دانشگاه ها در چین کرده نمی توانید."
اومش باوا، مدیر روابط بین المللی پوهنتون کیپ وست میگوید، اخطاریه هایی در این زمینه دریافت کرده است.
او گفت: "اخطارهایی از سوی شرکای اسکاندیناوی خود در اروپا دریافت کرده ایم، به خاطری که ما بعضی از آن کشورها را داریم که انستیتوت کانفوسیوس را در کشورهای خود مسدود کرده اند و به ما اخطار داده اند که مراقب باشید این کار مثل یک کار نفوذ خارجی است."
برخی نهادهای اکادمیک اخطار می دهند که این انستیتوت ها در آزادی بیان دخالت می کند، جایی که برخی نهادها ممکن حتی روی برخی مسایل در انتقاد از چین خودسانسوری کنند.
کوباس وان، متخصص در پروژه جنوبی جهانی چین، گفت: "حکومت چین ترجیح می دهد بسیار متحد و در پیام رسانی خود به ویژه روی مسایلی مثل تایوان و تبت، کاملاً تحریک آمیز باشد. بنابراین می توانیم ببینیم که چگونه از یک جهت این کار به نوعی آن پیام رسانی را تقویت می کند. بنابراین اگر یک دانشگاه به عنوان مثال یک نماینده تبت را دعوت کند، بعداً آنها ممکن از سوی سفارت چین تحت فشار قرار بگیرند، اما اکنون آنها ممکن از سوی انستیتوت کنفوسیوس واکنش منفی دریافت کند."
اما لیرن زنگ می گوید که این نگرانی ها بی اساس است. او گفت: "در انستیتوت کنفوسیسون ما یک دستیار محلی برای رییس انستیتوت داریم و این شخص بر تمامی مضامین درسی و فعالیت ها و رویدادها کنترول دارد. بنابراین ما مطابق همه قوانین، اصول و مقررات دانشگاه محل رفتار می کنیم و مضامین درسی مان به شدت از سوی فاکولته محل مورد بررسی قرار می گیرد."
در ماه نومبر سال ۲۰۲۲، انستیتوت کانفوسیوس در کیپ تاون، پایتخت افریقای جنوبی افتتاح شد. این ششمین انستیتوت در این کشور است. باوا می گوید که نگرانی های کشورهای غربی در مورد این انستیتوت های چینی لزوماً بر دانشگاه کیپ وست اعمال نمی شود.
اومش باوا گفت: "ما در مورد شراکت خود بسیار واضح استیم و مثل هر چیز دیگر ما محتاط استیم."
بسیاری مردم در این کشور دموکراتیک علاقمند انستیتوت های آموزشی چین به دلیل تاریخ آن با بیجینگ استند.
چین از بسیاری جنبش های آزادی بخش سیاه پوستان در برابر استعمارگری و حاکمیت اقلیت سفید پوست که منجر به تبعیض نژادی طی قرن بیستم گردید، حمایت کرده است.
طرح کمربند و جاده
برنامه های آموزشی بیجینگ در خارج همسو با طرح "کمربرند و جاده" است. این طرح که نخست در سال ۲۰۱۳ مفهوم سازی شد، مسیرهای اقتصادی و تجارتی از طریق زمینی و دریایی بین چین و کشورهای دیگر را از طریق سرمایه گذاری ها و ساخت زیربناها تقویت می کند.
وزارت معارف چین این آموزش را به حیث خدمت طرح کمربند و جاده توصیف می کند.
برنامه های آموزشی مثل انستیتوت های کانفوسیوس، بورسیه های تحصیلی، برنامه های تبادله و آموزش حرفه ها رشد استعدادها و تبادله فرهنگی که عناصر اصلی طرح کمربند و جاده است، را تقویت می کند.
در افریقا برنامه های آموزشی محدود به دانش آموزان نیست. سال گذشته سیاست مداران شش کشور افریقایی در یک آکادمی رهبری جدید ۴۰ میلیون دالری شرکت کردند که بیجینگ آن را در تانزانیا افتتاح کرد. هدف این کار آموزش دادن سیاست مداران افریقایی است. درحالی که برخی تحلیلگران از این نوع برنامه های آموزشی بیم دارند که ایدیولوژی کمونیستی چین را ترویج می کند، سایرین می گویند که هر کشوری این نگرانی را ندارد.
درحالی که برخی کشورها از طرح های آموزشی چین هشدار می دهند که تهدید به ارزش های دموکراتیک است، شمار دیگری کشورها این شراکت آموزشی با بیجینگ را به حیث یک فرصت برای مستفید شدن از پروژه های کمربند و جاده می بینند.