برخی از سازمانهای بینالمللی به شمول سازمان جهانی صحت از افزایش مرگ و میر مادران در افغانستان ابراز نگرانی کرده و برای کاهش آن، نقش قابلهها را این کشور حیاتی خوانده اند.
سازمان ایمرجنسی به مناسبت پنجم می، روز جهانی قابلهها گفته است که در حال حاضر افغانستان، دارای بالاترین آمار مرگ و میر مادران در جهان است.
این سازمان نقش قابلهها در ارایۀ خدمات صحی با کیفیت در این کشور را مهم عنوان کرده و بر ادامۀ تلاشها برای عرضۀ خدمات صحی به شهروندان افغانستان به ویژه مادران و نوزادان تاکید کرده است.
ایمرجنسی یک سازمان بشردوستانه است که در سال ۱۹۹۴ برای ارایۀ خدمات صحی و جراحی رایگان، با کیفیت بالا به قربانیان جنگ، ماین و فقر تاسیس شد.
این سازمان تاکید کرده که در کنار رسیدگی به قربانیان جنگ و ماین، قابلهها برای صدها زن به ویژه مادران در شفاخانههای ایمرجنسی در افغانستان خدمات صحی ارایه میکنند.
اخیراً ملل متحد هشدار داد که اگر در بخش سلامت مادران در افغانستان اقدامات فوری و پایدار انجام نشود، تا سه سال دیگر ممکن هزاران مادر باردار با تهدید مرگ مواجه شوند. ملل متحد تخمین میزند که هر ماه، ۲۴هزار زن در مناطق دورافتادۀ افغانستان زایمان میکنند و آنها به دسترسی به پرستاران ماهر چون قابلهها به ویژه در زمان بحران بشری کنونی نیاز دارند.
بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، افغانستان با ۶۳۸ مرگ در هر صدهزار تولد زنده، بلندترین آمار مرگ و میر مادران را در آسیا دارد.
سازمان جهانی صحت روز شنبه ششم می (۱۶ ثور) نیز حضور قابلهها به منظور ارایۀ خدمات در افغانستان را ضروری عنوان کرده و از تلاشهای آنان برای نجات جان مادران و نوزدان در این بخشهای این کشور قدردانی کرده است.
پیش از این، وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان گفته بود که بر اساس سروی سال ۲۰۲۰ میلادی، نزدیک به ۳۷هزار قابله در سراسر افغانستان فعالیت میکردند که از این میان ۷۰۰۰ آن در شفاخانهها و مراکز صحی دولتی و حدود ۵۰۰۰ نیز در سکتور خصوصی مشغول کار بودند.
گفته میشود که پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان و ادامۀ محدودیتهای سختگیرانۀ این گروه بر زنان و دختران، بسیاری از قابلهها و دیگر کارمندان صحی زن شغل خود را ترک کرده و شماری معدود به کار خود در این بخش ادامه داده اند.
اخیراً طالبان گفتند که در یکونیم سال گذشته بیش از سههزار زن در بخشهای مختلف سکتور صحت در سراسر افغانستان استخدام شده و در این بخش به ارایۀ خدمات به مردم به ویژه مادران ادامه داده اند.
در این حال، سازمان داکتران بدون مرز میگوید که به تلاشهایش برای رسیدگی و نجات جان مادران و نوزادان در این کشور ادامه میدهد.
به گفتۀ این سازمان در حال حاضر صدها قابله در شفاخانههای مربوط به آن، در ولایات بامیان، هلمند و خوست مصروف کار اند و آنان به نوزادان و مادران در این ولایات خدمات بهداشتی ارایه میکنند.
پس از مسلط شدن طالبان و خروج نیروهای خارجی در ماه اگست ۲۰۲۱، افغانستان با بحران شدید اقتصادی و بشری روبرو شده و در کنار سایر سکتورها، نظام صحی این کشور نیز با بحران مواجه شد.