ریاست جمهوری افغانستان گفته است که توافقنامۀ تبادلۀ زندانیان میان افغانستان و ایران امضا شده است تا بر اساس آن زندانیان افغان به کشورشان منتقل شوند.
محمد اشرف غنی در تویتر رسمی خود نوشته است "برای دفاع از حقوق افغان‌های مقیم خارج، با ایران توافقنامۀ تبادلۀ زندانیان را امضا کردیم که در چند مرحله، به افغانستان منتقل خواهند شد".
آقای غنی نگاشته است که تا کنون ۶۱۷ شهروند افغان که در ایران زندانی بودند به افغانستان منتقل شده اند و قرار است دوسیه های آنان بر اساس قوانین افغانستان طی مراحل شود.
بر اساس آماری که رئیس جمهوری افغانستان ارایه کرده است "حدود ۵۱۲۴" شهروند افغان در زندان‌های ایران زندانی اند.
شمار بیشتر زندانیان افغان به جرم قاچاق مخدرات و سایر جرایم در ایران زندانی اند.
تا هنوز ارقام دقیق شهروندان ایران که در زندان‌های افغانستان زندانی اند، مشخص نشده است.
بر اساس آمار کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان حدود ۹۵۰ هزار شهروند افغان در ایران به عنوان مهاجر ثبت و راجستر این اداره بوده و حدود ۴۵۰ هزار نفر دیگر نیز با پاسپورت و ویزه در آن کشور اقامت دارند.
آمار دقیق شهروندان افغان که بدون مدارک در ایران به سر می‌برند در دست نیست، اما بر اساس تخمین‌ها شاید حدود یک میلیون افغان بدون مدارک در ایران اقامت داشته باشند.
تفاوت تبادله و استرداد
در تویتر رئیس جمهوری غنی از "توافقنامۀ تبادلۀ زندانیان" نام برده شده است، اما این کار با استراداد زندانیان تفاوت دارد.
نعیم لتون، کارشناس امور حقوقی، می‌گوید که تبادلۀ زندانیان طوری است که "حکم نهایی محکمه در مورد حبس زندانی صادر شده باشد و سپس زندانی بر اساس قرارداد برای سپری کردن باقی مدت حبس به کشور متبوع منتقل شود. در تبادلۀ زندانیان ضروری نیست که در بدل هر زندانی، کشور دوم نیز یک زندانی بدهد، اما هدف اصلی تبادلۀ زندانیان است".
آقای لتون می‌گوید سود تبادلۀ زندانیان این است که کشور دوم از مصارفی که برای زندانیان کشور دیگر هزینه می شود صرفه جویی کرده و برای زندانیان هم مفاد منتقل شدن به کشور شان این است که با خانواده ها و بستگان شان دیدار کرده می توانند.
اما استرداد زندانیان به گفتۀ آقای لتون، از تبادلۀ زندانیان تفاوت دارد. آقای لتون گفت "استرداد زندانیان در جریان محاکمه، پیش از محاکمه و پس از محاکمه هم صورت گرفته می‌تواند. در این روند تنها مجرمینی شامل می‌شوند که در کشور دوم مرتکب جرم شده باشند، اما در اثر ارتکاب این جرم به نحوی کشور اصلی خود را نیز متضرر کرده باشند".
شماری از کشورهای جهان در زمینۀ تبادله و استرداد زندانیان به هم توافق و پیمان‌هایی دارند.
