آمادگی برای نشست سران سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو)، در حالی ادامه دارد که اوکراین در تلاش شمولیت در این سازمان است.
این نشست دو روزه به تاریخ ۱۱ و ۱۲ جولای در ویلنیوس، پایتخت لتوانیا، برگزار میشود.
در واکنش به ادعای روسیه مبنی بر الحاق مناطق شرقی اوکراین، کیف در ماه سپتمبر سال گذشته به گونهٔ رسمی برای شمولیت در سازمان ناتو، درخواست داد.
ولادمیر زیلینسکی، رییس جمهور اوکراین، از ناتو خواسته است تا این درخواست را در نشست سران این سازمان، سریعتر پیگیری کند.
زیلینسکی گفت: "در نشست لتوانیا، ما خواهان یک اشارهٔ قوی و واضح هستیم که اوکراین میتواند و حق دارد که پس از جنگ یک عضو مساوی ناتو شود."
شماری از اعضای ناتو به شمول بریتانیا، پولند و کشورهای بالتیک از این خواست اوکراین حمایت میکنند.
گیتانس ناوسدا، ریيس جمهور لتوانیا با اشاره به خواست اوکراین مبنی بر عضویت در ناتو گفت: "فقط به ایجاد مسیر و پروسیجرها ضرورت است تا اگر جنگ پایان یابد و یا شرایط اجازه دهد، چگونه باید به پیش برویم."
اما برخی دیگر از اعضای ناتو به خصوص ایالات متحده و آلمان، تا حال از عضویت سریع اوکراین با این سازمان، حمایت نکرده و استدلال کردهاند که مادهٔ پنجم منشور ناتو در مورد دفاع جمعی، در قبال یک کشور در حال جنگ با روسیه چگونه تطبیق خواهد شد.
بر اساس ماده پنجم منشور ناتو، حمله بر یک عضو این پیمان حمله بر تمام اعضای آن پنداشته شده و مستلزم پاسخ دفاعی جمعی میباشد.
فبریس پاتییر، ریيس پیشین برنامههای سیاسی ناتو، در این مورد گفت: "می توانید توافقی را تصور کنید که براساس آن مادهٔ پنجم تنها در مورد مناطق عاری از منازعه یا مناطق آزاد اوکراین تطبیق شود، در حالی که مناطق تحت منازعه، خارج از حیطهٔ صلاحیت این ماده باقی خواهد ماند. فکر میکنم این یک سناریوی واقعبینانهتر میباشد. به همین دلیل من به این باورم که روند شمولیت اوکراین با ناتو، در نشست لتوانیا آغاز شود."
در نشست لتوانیا، اعضای ناتو همچنان بر توافق در مورد هزینه کردن حداقل دو درصد تولید ناخالص ملی شان در بخش دفاعی، تلاش خواهند کرد.
عضویت سویدن در ناتو
عضویت سویدن در ناتو نیز شامل موضوعات مورد بحث در نشست سران ناتو است.
ترکیه تا حال از درخواست شمولیت سویدن با ناتو، حمایت نکرده است و ادعا دارد که سویدن کسانی را پناه داده است که انقره آنان را تروریستان کردی می خواند. اعضای ناتو امیدوارند که در نشست لتوانیا، در قبال این موضوع نیز به یک توافق دست یابند.
ناتو سال گذشته برای نخستین بار چین را به عنوان یک آزمون در برابر امنیت و ارزش های خود اعلام کرد. تحلیلگران می گویند که به نظر نمیرسد که این موقف ناتو تغییر کند.
فبریس پاتییر، ریيس پیشین برنامه های سیاسی ناتو، گفت: "با این حال، چیزی را که من فکر می کنم در نشست لتوانیا مهم است، دیدار با سران کشورهای غیر ناتوی منطقهٔ هند-اوقیانوس آرام، از جمله کوریای جنوبی، جاپان، زیلاند جدید و آسترالیا، است. فکر می کنم این کار بیانگر میزان تعامل ناتو، حداقل به سطح سیاسی با شرکای همفکر خود در آن منطقه می باشد."
انتظار میرود که سران ناتو در این نشست در مورد رسیدگی به تهدیدهای نوظهور به شمول تغییر اقلیم و تکنالوژی های سایبری و فضایی، نیز بحث کند.