آیا جبهات مقاومت بر ضد طالبان در حال رشد و افزایش است؟

با آغاز "فصل جنگ" در افغانستان، به نظر می‌رسد که گروه‌های کوچکی از مقاومت بر ضد طالبان در بیشتر نقاط آن کشور شکل گرفته اند.

چندین گروه "مقاومت" که قبلاً ناشناخته بودند، در هفته‌های اخیر اعلام موجودیت کرده و تعهد کرده اند که در کنار "جبهه مقاومت ملی افغانستان" که یگانه گروه برجسته ضد طالبان است، بر ضد طالبان بجنگند.

کارشناسان می‌گویند که این تحول، همراه با افزایش حملات مرگبار گروه تروریستی دولت اسلامی (داعش) ، می تواند قدرت طالبان را هشت ماه پس از تسلط بر افغانستان، تهدید کند.

پژوهشگرانی که این گروه‌ها را مطالعه کرده اند می‌گویند که در حالی که هدف همهٔ آنان سرنگونی حکومت طالبان است، اما به دلیل عدم اتحاد و هماهنگی دچار مشکلاتی اند.

پیتر میلز، پژوهشگر امور افغانستان در موسسه مطالعات جنگ، که اخیراً پژوهشی را درباره گروه‌های ضد طالبان منتشر کرده است، به صدای امریکا گفت:"برای اینکه [این گروه‌ها] بتوانند تاثیر سرنوشت‌سازی در رقابت با حکومت طالبان داشته باشند به هماهنگی و وحدت بیشتری نیاز دارند. "

جانتن شرودن، مدیر برنامهٔ مقابله با تهدیدات وچالش‌ها در (CNA) یک سازمان غیرانتفاعی تحقیقی و تحلیلی می‌گوید که عدم هماهنگی بین این گروه‌ها سبب شده که تاحال آنان نتوانند در یک جنبش مقاومت گسترده‌تر مدغم شوند. او گفت: "در این صورت آن‌ها در کل سطح پایینی از قابلیت‌ها را حفظ می‌کنند. "

اما عدم هماهنگی تنها نقطه ضعفی نیست که آنها را از تبدیل شدن به یک نیروی جنگی موثر باز می‌دارد. این گروه‌ها به امکانات زیاد از جمله، حمایت خارجی نیز نیاز دارند.

با این حال، برخلاف دهه ۱۹۹۰، زمانی که روسیه، ایران و هند همه از ایتلاف شمال علیه طالبان حمایت کردند، هیچ کشوری تاکنون به حمایت از این گروه‌ها نشتافته است. در نتیجه، به گفتهٔ شرودن، در کوتاه مدت این گروه‌ها احتمالاً نخواهند توانست چیزی بیشتر از دردسرهای کوچک برای طالبان ایجاد کنند.

طالبان به نوبه خود، از زمانی که جبهه مقاومت ملی را در ماه سپتمبر از دره پنجشیر خارج کردند، این گروه ها را تا حد زیادی به عنوان تبلیغات مخالفان کم اهمیت جلوه داده اند. اما کارشناسان می‌گویند که شورش‌ها می‌تواند سال‌های متمادی دوام کند و آنچه که امروز ممکن مجموعه‌ای کوچک از گروه‌ها باشند، به یک شورش تمام عیار و خونین تبدیل شود.

شرودن گفت که در درازمدت، عوامل متعددی از جمله یافتن یک کشور حامی، توانایی برای متحدشدن زیر یک چتر و افزایش نارضایتی مردم علیه طالبان، می‌تواند توازن کنونی را برهم بزند.

گروه‌های ضد طالبان کی استند؟

جبههٔ مقاومت ملی افغانستان تحت فرماندهی احمد مسعود، پسر احمد شاه مسعود‌، قوماندان فقید جهادی ضد طالبان "پیشگام‌ترین" تمام گروه‌های ضد طالبان بوده که به گفتهٔ آقای میلز چند هزار جنگجو دارد.

این گروه علاوه بر پایگاه اصلی خود در دره پنجشیر، در دره اندراب تحت نام جبهه مقاومت اندراب که مجموعه‌ای از گروه‌های کوچک به رهبری فرماندهان محلی است و به مسعود اعلام وفاداری کرده اند، فعالیت می کند. میلز گفت که این دو جبهه گاهی اوقات "تعامل متقابل" دارند.

او افزود: "بطور مثال، ما می‌دانیم که جبهه مقاومت ملی افغانستان، جبهه مقاومت اندراب را حمایت و برای شان نیرو می‌فرستد تا در اندراب جنگ کنند. "

جبهه مقاومت ملی افغانستان ادعا می‌کند که کم از کم در ده ولایت از جمله پنجشیر و بغلان فعالیت دارند. علی میثم نظری، سخنگوی جبهه مقاومت اخیراً در مصاحبه با رادیوی بین المللی افغانستان مستقر در لندن مدعی شد که طالبان "در پنجشیر، اندراب و سایر مناطق کوه‌های هندوکش متحمل شکست های مکرر شده اند."

در حالی که نمی‌توان این ادعاها را به گونهٔ مستقل تایید کرد، اما میلز می‌گوید که جبهه مقاومت ملی نشان داده است که "آنها می توانند برخی از دره های روستایی و دورافتاده، برخی از مناطق کوهستانی دورافتاده و روستایی را در ساحاتی مانند بغلان، بخش هایی از تخار، پنجشیر، و بخش هایی از بدخشان نگه دارند."

جبهه آزادی افغانستان

این گروه در ۱۱ مارچ در تویتر و فیسبوک با هدف "مبارزه برای آزادی کشور از اشغال" اعلام موجودیت کرد.

این حزب رهبر خود را فاش نکرده است، اما گزارش های اخیر نشان می‌دهد که جنرال یاسین ضیا، وزیر دفاع و لوی درستیز حکومت پیشین افغانستان، یکی از رهبران این جبهه است.

این جبهه در هفته‌های پسین ادعا کرده است که چندین حمله از جمله در بدخشان و کندهار بالای طالبان انجام داده اند و ویدیوهایی از درگیری‌های شبانه را به عنوان مدرک به نشر سپرده اند.

میلز گفت، در حالی که تایید ویدیوهای حملات شبانه همیشه آسان نیست، "ما می دانیم که حداقل برخی از این حملاتی که ادعا و بحث می‌شود واقعی هستند و رخ می‌دهند."

حرکت اسلامی ملی آزادی افغانستان

این گروه به رهبری عبدالمتین سلیمانخیل، فرمانده پیشین نیروهای ویژه اردوی افغانستان، در ۱۶ فبروری اعلام موجودیت کرد و گمان می رود که این تنها گروه عمدتاً پشتون ضد طالبان باشد.

سلیمانخیل گفته است که این گروه را در پاسخ به اعدام‌های صحرایی منسوبین نیروهای امنیتی و دفاعی و امنیت ملی پیشین افغانستان تشکیل داده و فرمان عفو طالبان را "دروغین" خوانده است.

سلیمانخیل در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیون بین المللی افغانستان به تاریخ ۱۳ اپریل مدعی شد که گروه او در ۲۶ ولایت افغانستان "فعالیت های نظامی و سیاسی" دارد، اما به دلایل امنیتی از شکر شمار اعضای گروهش پرهیز کرد. با اینحال پژوهشگران در مورد ادعای آقای سلیمانخیل تردید دارند.

این گروه مسوولیت حملات در ننگرهار -پایگاه اصلی این گروه- و چندین ولایت دیگر را بر عهده گرفته است، اما شواهد کمی در مورد این حملات ارایه کرده است.

در حالی که ادعای اخیر این گروه مبنی بر کشتن یک فرمانده طالبان در هلمند معتبر به نظر می‌رسد، آقای میلز گفت که "به نظر می رسد توانایی واقعی آنان محدود باشد."

گروه‌های دیگر

در هفته‌های اخیر، گروه‌های کوچکی از جنگجویان خودخواندهٔ ضد طالبان وابسته به عطامحمد نور، والی پیشین بلخ در ویدیوهایی که ظاهراً در شمال افغانستان فلم‌برداری شده است، ظاهر شده‌اند.

در یک ویدیوی اخیر، یکی از چندین مرد مسلح نقاب‌پوش خود را اعضای "شورای عالی مقاومت" به رهبری نور توصیف می‌کند. سپس این مرد تعهد می‌کند که به محض دریافت دستور از نور "جنگ‌های چریکی" را آغاز کند.

در تازه‌ترین مورد مقام‌های طالبان گفتند که در اثر درگیری مسلحانه میان افراد این گروه و نزدیکان عطا محمد نور، در شهر مزار شریف به دو طرف تلفات وارد شده است.

این درگیری شام روز پنج‌شنبه ۲۱ اپریل (اول ثور) در ساحۀ "کوچه بابا قمبر" از مربوطات حوزۀ دوم امنیتی شهر مزار شریف آغاز شد و بیش از یک ساعت ادامه داشت.

محمد آصف وزیری، سخنگوی قوماندانی امنیۀ بلخ با فرستادن پیامی به خبرنگاران گفت که در این درگیری، دو نفر به شمول سهیل زمری، خواهرزادۀ عطا محمد نور کشته شده اند.

در حالی که به اصطلاح "چریک‌های نور" ادعا می‌کنند که در تمام ولایات شمالی افغانستان فعالیت دارند، میلز گفت که "آنها را ندیده است که هیچ حمله‌ای انجام دهند یا ادعای حمله‌ای را داشته باشند".

گروه های دیگری که در هفته های اخیر تلاش‌های خود را علنی کرده اند و اطلاعات کمی در مورد رهبری و توانایی‌های آنان وجود دارد شامل سپاه آزادی، جبهه آزادی افغانستان، سربازان هزارستان و جبهه آزادی و دموکراسی می‌باشد.