مقامهای افغان روز سهشنبه در "نشست ملی امنیت و مصؤونیت ژورنالیستان" که در کابل دایر شد، با اشاره به ضمانت آزادی بیان و آزادی رسانهها در قوانین این کشور، تأکید کردند که این آزادیها عقبگرد نخواهند کرد.
عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه افغانستان در این نشست گفت که حقوق شهروندی در افغانستان – از آزادی رأی تا آزادی بیان و مطبوعات – بر اساس سلیقههای شخصی سران حکومتی به دست نیامده است؛ بلکه این آزادیها با قربانی به دست آمده است که غیرقابل برگشت است.
رئیس اجرائیه افغانستان در پاسخ به پرسشی در مورد اظهارات گلبدین حکمتیار در لغمان گفت، آمدن او به افغانستان از سوی سران حکومت مورد استقبال است؛ اما در چارچوب قانون سیاسیون افغان حق دارند که اظهارات نظراتی داشته باشند و مردم در موردشان قضاوت خواهند کرد.
او افزود "قوانین کشور ما از یک مراحلی گذشته و امروز در دسترس مردم ما قرار دارد، چیزی که رهنمود ماست، همانا قانون اساسی و قوانین تابع آن است و تغییری در آن راستا نمیآید".
آقای عبدالله گفت، زمانی که کسی به یک محیط تازه داخل میشود، شرایط و اوضاع را در نظر میگیرد.
بازنگری قانون رسانههای همگانی
در همین حال، سید آقا فاضل سانچارکی معین وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان نیز گفت که قانون رسانههای همگانی افغانستان زیر بازنگری قرار دارد تا مواردی که در آن ابهام وجود دارد یا سبب سوء برداشتها میشود، برداشته شود و واضح گردد.
آقای سانچارکی تأکید کرد که آزادی بیان و آزادی رسانهها در قوانین افغانستان تسجیل شده و حکومت به تطبیق آن متعهد است و هیچ کسی نمیتواند این آزادی را محدود کنند.
معین وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان افزود "ما از روندهای صلح و مصالحه و پیوستن جریانات، گروهها و شخصیتها به روند سیاسی افغانستان کاملاً استقبال میکنیم...اما به هیچ وجه طوری که رهبری حکومت وحدت ملی بارها تأکید کرده، اساسات نظام افغانستان که دموکراسی است، بعد از اسلامیت نظام، مردم سالاری و حقوق مدنی است، هیچ گاه قربانی و معامله نخواهد شد".
او گفت که حکومت توقع و انتظار دارد تا شخصیتهای سیاسی که به روند مصالحه میپیوندند، از ادبیاتی کار بگیرند که با "شأن آزادی بیان و دموکراسی" باشد و از ادبیات نفرت کار گرفته نشود.
این اظهارات مقامهای حکومت افغانستان، پس از سخنان گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی است که روز شنبه در لغمان هنگام سخنرانیاش برخی رسانهها را "شریر" خطاب کرد و گفت "من بر همه مردم صدا میزنم که بیایید و دهان این رسانههای شریر را خاموش بسازیم، مردم را از شر اینها نجات بدهیم...".
اما این حزب روز گذشته، با صدور اعلامیهای، گفت که رسانهها از سخنان آقای حکمتیار عمداً یا قصداً تفسیر نادرست کرده اند.
در اعلامیهای حزب اسلامی آمده است "ما شدیداً طرفدار آزادی بیان استیم و آن را حق ذاتی انسانها میدانیم....".
وضعیت رسانهها
رحیمالله سمندر، عضو کمیتۀ مصؤونیت خبرنگاران در این نشست گفت که بر اساس بررسیهای آنان، وضعیت دسترسی به اطلاعات، مصؤونیت و اقتصاد رسانهها در حدود پنج ماه گذشته سال روان میلادی، وخیم میباشد.
به باور وی، وضعیت بحرانی و خشونتبار است، طوری که در این سال، تا اکنون دو خبرنگار کشته شده اند.
آقای سمندر افزود که هنوز هم عدم دسترسی به اطلاعات، قتل، بازداشت، تهدید، اِعمال خشونت، اِرعاب، توهین و تحقیر از چالشهای اساسی خبرنگاران در افغانستان به شمار میروند.
بر اساس یافتههای کمیتۀ مصؤونیت خبرنگاران، در حال حاضر در بیش از ۲۰ ولایت افغانستان خبرنگار زن وجود ندارد؛ اما این در حالی است که بر اساس سروی اخیر نی، شمار کارکنان رسانهیی زن نسبت به گذشته ۱۲ درصد افزایش یافته است.
اما عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه افغانستان به نهادهای مدافع خبرنگاران و رسانهها، تعهد کرد که حكومت موضوع امنیت و مصؤونیت خبرنگاران را به گونۀ جدی در نظر دارد و اطمینان داد که در مورد تمامی نگرانیها، حکومت تصامیم مشخص را خواهد گرفت.
در همین حال، تدامیچی یاماموتو رئیس دفتر هیأت معاونت سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گفت که افغانستان از لحاظ آزادی بیان و رسانهها در سطح منطقه از جایگاه خوبی برخوردار است؛ اما حفظ این جایگاه به تعهد و تلاش نیاز دارد.
آقای یاماموتو با اشاره به وضعیت خبرنگاران افغان در سال قبل – که خونینترین سال گفته شده است – گفت "ایجاب میکند که نمایندگان سیاسی وجود داشته باشند تا در برابر تهدید و خشونت با خبرنگاران دفاع کنند و قوانین لازم در زمینه نافذ گردد".
رئیس یوناما، آزادی بیان را کلید پیشرفت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افغانستان خواند و بر حفاظت از آن تأکید کرد.