افغانستان از جمله کشورهایی است که بلندترین میزان مرگ و میر مادران و نوزدان را داشته و بر اساس آمار سازمان ملل متحد، یک زن در هر دو ساعت در افغانستان در هنگام زایمان جان خود را از دست می‌دهد.
بیشتر خانواده‌های افغان به ویژه مردمان روستایی، علاقمند داشتن فرزندان متعدد اند، اما تولد هرنوزاد، آنهم با زیربنای به شدت ضعیف صحی موجود در افغانستان، با خطرهای سنگین به همراه است.
تریسی تیسابینگر، داکتر نسایی و ولادی در شفاخانهٔ داکتران بدون مرز در ولایت خوست با حدود صد قابله در این شفاخانه کار می‌کند. این شفاخانه برای رسیدگی و درمان موارد پیچیده و مشکل‌آفرین بارداری و زایمان، تخصص کافی و لازم دارد.
زبیده که از یک روستا به این شفاخانه، مراجعه کرده است، پیش از زایمان نگران سرنوشتی بود که اکثر زنان باردار در افغانستان در هنگام زایمان با آن مواجه اند: انتخاب میان زنده ماندن مادر یا نوزاد. اما زایمان زبیده به خوبی سپری شد و اکنون نوزاد ضعیف و نحیف خود را در آغوش دارد.
چنارگله، مادری که در این شفاخانه دوگانگی به دنیا آورده است، گفت: "یکی از دوگانگی هایم زنده ماند و دیگرش درگذشت، به من گفتند که به دلیل اینکه مایعات زیادی را ضایع کرده بودم، کودکم جان خود را از دست داد."
پیش از اینکه طالبان در سال ۲۰۲۱ قدرت را در افغانستان در دست گیرند، جنگ، مانع عمده دسترسی زنان به امکانات و خدمات ضروری دوران حاملگی و زایمان بود، اما اکنون آنان با چالش‌های تازه چون خروج داکتران وقابله های مجرب از کشور، مواجه اند.
ترجی واتردال، مسوول کمیتهٔ ناروی برای افغانستان می‌گوید که اکثر داکتران نسایی و ولادی افغانستان را ترک کرده اند. او افزود که طالبان خواهان ختم کار گروه‌های سیار صحی اند که با زنان دیدار کرده وبه آنان در مورد مسایل صحی از جمله بارداری و زایمان معلومات طبی می‌دهند.
واتردال می‌گوید که طالبان استدلال می‌کنند که قادر به کنترول پیام های صحی نیستند که این تیم‌ها به زنان می‌رسانند.
محدود کردن نقش زنان در جامعه، تهدیدی به آیندهٔ بخش صحت در افغانستان تلقی می‌شود، زیرا شماری از خانواده‌های افغان، به ویژه در روستاها، از بردن زنان و دختران شان نزد داکتران مرد پرهیز می‌کنند.
نسرین اوریاخیل، رییس کلینیک نسایی و ولادی کمیتهٔ ناروی برای افغانستان در شهر گردیز در ولایت پکتیا گفت: "به خصوص در اینجا، مردم از بردن زنان به داکتران مرد خودداری می‌کنند. این مرکزی است که تمام کارمندان آن زنان اند."
گشایش چنین مراکز صحی در کاهش خطر مرگ و میر مادران و نوزادان ممد واقع شده است.
مسوولان گفته اند که در کلینیک نسایی و ولادی کمیتهٔ ناروی برای افغانستان در شهر گردیز حدود ۲۰هزار نوزاد در یک سال به دنیا می آیند که تقریباً نیمی از مجموع نوزدان است که در ولایت پکتیا به دنیا می‌آیند. این مرکز تنها زنانی را می‌پذیرد که با مشکلات جدی بارداری و زایمان مواجه اند.
بر اساس آمار نهادهایی که در بخش صحت طفل و مادر در افغانستان کار می‌کنند، حدود ۴۰درصد زنان افغان در خانه ولادت می‌کنند و در ساحات دوردست روستایی، این رقم به ۸۰درصد می‌رسد. اکثر ولادت‌ها در خانه به کمک زنان سالخوردهٔ خانه یا محله و در برخی موارد هم بدون کمک از سوی هیچ کسی صورت می‌گیرد.
ولادت در منزل که در برخی موارد در شرایط غیر معقم و اکثراً بدون دسترسی به امکانات طبی صورت می‌گیرد، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی، خونریزی و حتا مرگ نوزاد و مادر را در پی دارد.
گروه