آواز آشنا و به دل قرین اکرم عثمان از سال های زیادی به اینسو در بستر گوش های علاقمندان داستان و شعر طنین انداز بوده است، آوازی که دیگر به گوش نمی رسد و روز پنجشنبه ۱۱ اگست ۲۰۱۶ در سویدن برای همیش خاموش شد.
اکرم عثمان که بیشترین سال های زندگی خود را در بخش داستان نویسی و تحقیقات در زمینۀ ادبیات سپری کرد، در سال ۱۳۱۶ هجری خورشیدی در هرات زاده شد.
عثمان فقید که ۷۹ سال عمر کرد، نه تنها داستان و قصه های کوتاه می نوشت که خود آن را به خوانش نیز می گرفت. آقای عثمان چنان با نوایش، حرف ها را از قالب صفحات بیرون می کرد و در بستر گوش ها می نشاند که شنوندگانش را در لابلای فضای مجازی داستانهایش می کشاند.
مرد ها را قول است، مرد و نامرد، وقتی نی ها گل می کنند و بسا داستان های دیگر همواره زبان زد خاص و عام و محافل و مجالس ادبی افغانستان در داخل و بیرون از آن کشور بوده است.
این داستانها تنها در قالب کتاب ها و صفحات کاغذ نماند و تعداد چند از آنها روی پرده های سینما و تلویزیون نیز قرار گرفت.
سعید اورکزی، داستان نویس، کارگردان و ممثل سینمای افغانستان می گوید که داکتر اکرم عثمان متعلق به تمام ملت افغانستان بود و وابسته به یک گروه خاص نبود.
آقای اورکزی در صحبتی با صدای امریکا گفت "ضایعۀ ایست جبران ناپذیر. با داستان های ناب و زیبا و آثاری که از وی به جا مانده، بزرگ مردی را از دست دادیم که قلب هر انسان وطن دوست و عاشق وطن حس می کند که چه را و کی را از دست دادیم."
این سناریو نویس و هنرپیشۀ افغان خود در یک فلم هنرنمایی کرده است که داستان آن را آقای عثمان نگاشته است؛ سال های را به خاطر می آورد که برای نخستین بار به داکتر عثمان فقید گفت "می خواهد از داستان مرد ها را قول است یک فلم بسازد."
آقای اورکزی می گوید"به خاطر دارم وقتی خواستم داستان مرد ها را قول است را فلم بسازم، آقای عثمان گفت که یک فلم کوتاه خواهد شد اما پس از دیدن فلم بلند مرد ها را قول است، خیلی پسندید. "
سعید اورکزی به رادیوآشنا گفت علاقه فراوان به طرز نگارش بی آلایشانۀ اکرم عثمان او را برانگیخت تا برعلاوۀ مرد ها را قول است، سناریوی داستان های نقطۀ نیرنگی، نازی جان همدم من و سوال حتمی را نیز بنویسد.
آقای عثمان که در رشتۀ حقوق و علوم سیاسی تا سویۀ دوکتورا تحصیل کرد، در بخش هنر و ادبیات رادیو افغانستان وظایف مختلفی را به پیش برد.
بُعد دیگر زندگی هنری عثمان فقید
اما بُعد هنری و ادبی عثمان فقید تنها در چوکات داستان نویسی و داستان سرایی محدود نماند بلکه دکلمه کنندۀ توانایی هم بود.
انیسه لطیف درانی، یکی از نطاقان پیشین صدای امریکا و دکلمه کنندۀ پیشین رادیوافغانستان که زمانی در بخش هنر و ادبیات با آقای عثمان یکجا کار کرده است می گوید، برعلاوۀ ویژه گی آقای عثمان در سرایش داستان ها، "شیوۀ مختص به فرد دکلمه توری را هم دارا بود."
خانم درانی می گوید "سبک دکلمۀ داکتر اکرم عثمان به گونۀ بود که هیچکس در آن زمان جرأت نکرد از آن تقلید کند. او سبک به خصوص خودش را داشت و تاامروز ماندگار شد."
خانم درانی به رادیوآشنا گفت که شیوۀ برخورد آقای عثمان به عنوان مدیر هنر و ادبیات همه را واداشته بود تا تلاش کنند "همانند وی باشند زیرا با تمام همکارانش یکسان برخورد داشت."
اما به گفتۀ نصیر القاس هنرپیشه و سینماگر افغان "بر خلاف ادعای داکتر اکرم عثمان، نی ها گل کردند و چشمان اکرم عثمان بسته شد."
یاد پس از مرگ نخبگان
با درگذشت اکرم عثمان، هنرمندان، شاعران، هنرپیشه های سینما، پژوهشگران حقوق وعلوم سیاسی و استفاده کنندگان رسانه های اجتماعی به نحوی مراتب تاثر و اندوه خود را بیان کرده اند.
اما سعید اورکزی زبان گله را گشوده می گوید "چرا همیشه هنرمندان، قلم به دستان و افراد نخبۀ افغانستان پس از مرگ یاد می گردند"
آقای اورکزی گفت"عادت عجیبی داریم. تا زمانیکه یک فرد که واقعاً ارزش تمجید و یادآوری و سپاسگزاری را دارد زنده است، یادی از وی نمی کنیم؛ به فکرش نیستیم؛ مقاله و مطلبی در بارۀ دست آورد ها و کارکرد هایش نمی نویسیم، چیزی در باره اش نمی گویم. اما همینکه از چشم از جهان بست و به راه بی بازگشت رفت، آنزمان متوجه می گردیم که کی و چی را از دست داده ایم."
آقای اورکزی از تمام دست اندرکاران هنر، خبرنگاران و مردم افغانستان خواست تا هنرمندان شان را در زمان که زنده اند یاد کنند و در بارۀ شان بنویسند.
داکتر اکرم عثمان، فرزند غلام فاروق خان عثمان بود که پدر کلانش سپهسالار عثمان خان بود. آقای عثمان در اکادمی علوم افغانستان به عنوان مسوول انستیتوت های تاریخ نیز انجام وظیفه کرده و به حیث قنسول افغانستان در شهر دوشنبۀ تاجکستان و در سفارت ایران نیز گماشته شده بود.
ثمرۀ ازدواج آقای عثمان دو پسر و یک دختر است.
میوند عثمان، پسر داکتر اکرم عثمان در صفحۀ فیسبوک خود نوشته است "پدری را از دست دادیم که هرگز نشان از خودخواهی و خود کامگی را در آن ندیدیم. او دیگر با ما نیست و یادش گرامی باد."
