هفده سال پیش از امروز، گروه طالبان با وجود فشار سازمانهای فرهنگی جهانی، تندیس ۵۵ متری صلطال و تندیس ۳۸ متری شهمامه -دو بزرگترین مجسمۀ ایستادۀ جهان - را در ولایت بامیان تخریب کردند.
فرهنگیان افغان امسال نیز، مانند سالهای قبل، شام یک شنبه جشنوارۀ فرهنگی و هنری "شبی با بودا" را با تدویر برنامههای مختلف در کنار بقایای این دو آبدۀ تاریخی برگزار کردند تا عاملان تخریب تندیس های بودا را تقبیح کنند.
زهرا حسینی، مسوول برگزاری ششمین جشنوارۀ شبی با بودا، به صدای امریکا گفت "خواستیم یاد بکنیم که از یاد دولت مردان نرود که فقط نام گذاری یک روز زیرعنوان حفاظت از میراثهای فرهنگی کفایت نمیکند و باید دادخواهی بکنند".
فرهنگیان افغان، امسال نیز خواستار بازسازی کم از کم یکی از این دو مجسمه تاریخی شده و از نهادهای بینالمللی خواستند تا قطعات بودا وآثار باستانی قاچاق شده از این ولایت را دوباره به افغانستان، برگردانند.
سید احمد حسین احمدپور، سرپرست ریاست اطلاعات وفرهنگ بامیان، به صدای امریکا گفت "خواست مشخص ما دراین جشنواره این بود که آثار قاچاق شدۀ بامیان در زمان تخریب، دوباره به افغانستان برگردانده شود و همچنان موزیم بامیان ساخته شود".
مقامات گفته اند که برخی کشورها آمادۀ بازسازی یکی از این دو مجسمه بودا اند اما؛ حفاظت آن هنوز به عنوان یکی از دغدغههای مهم شمرده میشود.
در مراسم امسال یاد بود از سالگرد تخریب این تندیسها، برنامههای متنوع فرهنگی هنری، که شامل راهپیمایی اعتراضی، شب شعر، نمایشگاه کتاب و سایر برنامهها ازسوی گروه یادآوران و ادارۀ محلی بامیان تدویر شده بود.
به باور فرهنگیان افغان اگر مجسمههای بودای بامیان تا ۱۷ سال قبل، نمادی از تمدن و فرهنگ دیرینۀ افغانستان بود؛ امروز نیز میراث به جا ماندۀ سالهایی از حکمروایی یک گروه افراطی مذهبی شمرده میشود. عملی که جهان را تکان داد و سازمان علمی وفرهنگی ملل متحد آنرا وحشت فرهنگی خواند.