تمام سبزیجات ارزش و اهمیت فراوان صحی دارند، اما برخی سبزیجات مثل پیاز مزایای منحصر به فرد خود را دارند.
پیاز محتویات قوی گیاهی را در خود دارد که برای سلامتی انسان بسیار مفید است و طبیبان و حکیمان حتا در گذشتههای دور از این گیاه برای درمان شمار زیاد امراض استفاده میکردند.
سرشار از ویتامین و منرال
پیاز حاوی مقدار زیاد ویتامین، منرال و فایبر بوده و برعکس کالوری کمتری دارد. یک دانه پیاز متوسط فقط ۴۴ کالوری انرژی دارد.
یافتههای علمی نشان داده است که ذخایر سرشار ویتامین سی در پیاز سبب شده است که این سبزی در تنظیم و تقویت سیستم ایمنی بدن، تولید کولاژن برای توقف خونریزی و التیام زخمها و نیز جذب آهن در بدن نقش به سزایی داشته باشد.
پیاز سرشار از ویتامینهای سلسلۀ بی است که نقش اساسی را در سوخت و ساز بدن، تولید کریوات سرخ خون و فعالیت اعصاب عهده دار اند. همچنین، پیاز منبع خوب پتاشیم است، منرالی که اکثر انسانها با کمبود آن روبرو اند.
پژوهشهای طبی نشان داده است که فعالیت عادی و منظم سلولها، توازن مایعات بدن، انتقال تنبهات در رشتههای عصبی، فعالیت گرده و قبض و بسط عضلات، همه و همه به پتاشیم نیاز دارد.
سلامت قلب
پیاز حاوی مقدار زیاد انتی اکسیدانتها به شمول کورسیتین و اجزای ضد التهابی است که سبب کاهش چربی خون، جلوگیری از بلند رفتن فشار خون و لخته شدن خون و در نهایت کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلب و رگها میشود.
یافتههای یک پژوهش علمی نشان داده است که مصرف روزانه ۴۰ تا ۵۰ گرام پیاز خام برای هشت هفتۀ پیهم سبب کاهش قابل ملاحظۀ کولسترول بد خون میشود.
انتی اکسیدانتهای موجود در پیاز از تخریب سلولهای بدن جلوگیری کرده و خطر ابتلا به سرطان، بیماری شکر و آفات قلب را کاهش میدهد.یافتههای یک پژوهش علمی نشان داده است که پیاز به ویژه پیاز سرخ حاوی ۲۵ نوع مختلف انتی اکسیدانت است.
ضد سرطان
خوردن منظم سبزیجات نوع الییوم که پیاز، سیر و گندنه شامل آن است، با کاهش خطر ابتلا به شماری از سرطانهای مشخص به شمول سرطان معده و روده ربط داشته است.
خواص ضد سرطانی پیاز به موجودیت مرکبات حاوی سلفر و انتیاکسیدانتهای فراوان موجود در آن مربوط میشود. تحقیقات علمی نشان داده است که مرکبار سلفردار در پیاز رشد تومورها را در بدن کند کرده و از انتشار سرطان شش و تخمدان جلوگیری کرده است.
کنترول قند خون
خوردن پیاز برای کنترول قند خون به ویژه در نزد بیماران مبتلا به مرض شکر یا کسانیکه در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، موثر خوانده شده است.
نتایج یک پژوهش علمی بر بیماران مبتلا به مرض شکر نشان داده است که خوردن ۱۰۰ گرام پیاز سرخ تازه در روز سبب کاهش چشمگیر قند خون آنان شده است.
کورسیتین و سلفر موجود در پیاز عامل تاثیرات شفابخش آن برای بیماران شکر خوانده شده است. بر اساس یافته های عملی کورسیتین به دلیل تعامل داشتن با اعضای مختلف از رودههای کوچک گرفته تا پانقراس، عضلات اسکلیتی، انساج شحمی و جگر، سبب تنظیم قند خون در سرتاسر بدن میشود.
تقویت استخوان
هرچند سهم بیشتر در سلامت استخوانهای بدن لبنیات دارند، اما غذاهای دیگر مانند پیاز نیز در تقویت استخوان نقش بازی میکنند.
چندین تحقیقی که بر زنان میانسال و سالمند صورت گرفت، نشان داده است که مصرف پیاز خام یا عصارۀ آن سبب تقویت استحکام استخوانها میشود.
گمان میرود که پیاز سبب کاهش فشار اکسیداتیف بر استخوان شده و از صدمات سلولهای استخوانی جلوگیری میکند. همچنین خوردن پیاز سبب تقویت انتیاکسیدانتها و کاهش ضیاع استخوان شده از پوک شدن استخوان جلوگیری میکند.
خواص ضد باکتریایی
پیاز در برابر باکتریاهای خطرناک که عامل بیماریهای جدی و کشنده اند توان مقابله را دارد. خاصیت ضد باکتریایی پیاز به کورسیتین موجود در آن ربط داده شده است.
عصارۀ پیاز بر اساس یک پژوهش علمی از رشد کولرا که یک مشکل بزرگ صحت عامه در کشورهای روبه انکشاف مثل افغانستان است، جلوگیری کرده میتواند.
بهبود هاضمه
پیاز حاوی مقادیر سرشار فایبر و پریبیوتیکهایی است که برای سلامت رودهها لازمی پنداشته میشود.
پریببیوتیکها انواع غیر قابل هضم فایبر اند که در اثر انشقاق آن در رودهها باکتریاهای سودمند تولید میشوند.
با توجه به این خواص پیاز، داکتران و متخصصان امور تغذیه سفارش میکنند که پیاز یا به گونۀ خام یا هم پخته باید در غذای روزمرۀ هر فرد شامل باشد و هیچ کسی از مزایای سلامتیبخش آن محروم نماند.