جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده شام دوشنبه اول اگست (۱۰ اسد) اعلام کرد که ایمن الظواهری، رهبر شبکهٔ القاعده در جریان یک عملیات هوایی نیروهای امریکایی در کابل، پایتخت افغانستان، کشته شد.
جو بایدن، رییس جمهور امریکا در سخنرانی از قصر سفید گفت: "روز شنبه نیروهای ایالات متحده به دستور من یک حملهٔ هوایی موفقانه را در کابل، افغانستان، انجام دادند که در اثر آن، امیر القاعده، ایمن الظواهری کشته شد."
جو بایدن همچنین گفت که پس از بررسی‌های دقیق و تشخیص موقعیت رهبر القاعده، حدود یک هفته پیش از انجام حمله "منظوری نهایی" را در مورد هدف‌گیری الظواهری داده است.
رییس جمهور امریکا همچنین افزود که الظواهری که در گذشته معاون اسامه بن لادن، رهبر پیشین القاعده، بود، در طراحی حملات یازدهم سپتمبر عمیقاََ دخیل بود، حملاتی که در اثر آن، ۲۹۷۷ نفر در امریکا کشته شدند.
به گفتهٔ رییس جمهور بایدن، در این حملهٔ هوایی در کابل، به اعضای خانوادهٔ الظواهری و غیر نظامیان آسیب نرسیده است.
بایدن همچنین با اشاره به کشته شدن الظواهری گفت:" عدالت تامین شد و رهبر تروریست دیگر وجود ندارد. صرف نظر از اينكه چه مدت زمانی را در بر می گیرد و در کجا پنهان می شوید، اگر تهدید برای مردم ما بودید، ایالات متحده شما را پیدا می کند و از بین می برد... ما هرگز عقب نشینی نمی کنیم."
رییس جمهور ایالات متحده همچنین تاکید کرد که ایالات متحده هرگز اجازه نخواهد داد که افغانستان "به پناهگاه امن دهشت افگنان" مبدل شود.
رییس جمهور بایدن افزود: "او (الظواهری) برای چندین دهه مغز متفکر حملات بر ضد امریکایی ها، به شمول حملهٔ بمی در برابر [کشتی موسوم به] USS Cole بود که در اثر آن، ۱۷ تن از منسوبین نیروهای بحری کشته و ده ها نفر دیگر زخمی شدند. او نقش عمده در بم گذاری سفارت های امریکا در کینیا و تانزانیا داشت که در اثر آن ۲۲۴ نفر کشته و بیش از ۴۵۰۰ نفر دیگر زخمی شدند."
رییس جمهور ایالات متحده افزود که الظواهری همواره در پی قتل و خشونت علیه شهروندان، کارمندان، دپلومات‌ها و منافع ایالات متحده بود.
حملهٔ هوایی ایالات متحده در کابل و کشتن الظواهری نشان می دهد که ایالات متحده حتا بدون حضور نظامی در افغانستان می تواند تهدید علیه منافع امریکا را از بین ببرد.
ایالات متحده برای معلوماتی که منجر به دستگیری و یا کشته شدن الظواهری می‌شد ۲۵ میلیون دالر انعام تعیین کرده بود.
کشته شدن رهبر القاعده سوالی را مطرح می کند که آیا الظواهری پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱ از طالبان پناهگاه به دست آورده بود یا نه.
یک مقام امریکایی که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به خبرگزاری رویترز گفته است که رهبران ارشد طالبان از حضور الظواهری در شهر کابل آگاه بودند.
واکنش طالبان
ساعات قبل از اعلام رییس جمهور بایدن، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان، در تویتی حملهٔ هوایی توسط طیارهٔ بدون سرنشین در منطقهٔ شیرپور شهر کابل را تایید کرد. مجاهد در این تویت نوشته است که این حمله بر "یک خانهٔ مسکونی'' صورت گرفته است، اما در وهلهٔ نخست ماهیت این حمله مشخص نشده بود.
مجاهد صبح سه شنبه به وقت کابل در یک تویت جداگانه نوشته است که "این حمله به هر بهانه‌ای که صورت گرفته است، امارت اسلامی با شدیدترین الفاظ آنرا محکوم می کند و آنرا تخلف آشکار از اصول بین المللی و موافقتنامه دوحه می داند. این گونه اعمال تکرار بیست سال تجربه‌های ناکام بوده و عمل خلاف منافع ایالات متحدهٔ امریکا، افغانستان و منطقه می باشد. تکرار این چنین عملکرد‌ها فرصت‌های موجود را آسیب می رساند."
اما این مقام طالبان در هر دو تویت از کشته شدن رهبر شبکهٔ القاعده در حملهٔ هوایی ایالات متحده چیزی بیان نکرده است.
الظواهری در دورهٔ حاکمیت نخست طالبان بین سال های ۱۹۹۶ تا اواخر ۲۰۰۱ میلادی، یکجا با اسامه بن لادن، رهبری پیشین القاعده در زیر سلطهٔ طالبان زندگی می کرد. اما پس از حملات یازدهم سپتمبر، دو رهبر القاعده در اواخر ۲۰۰۱ میلادی ناپدید شدند و محل بود و باش شان برای مدت زمانی سری و پنهانی بود.
بن لادن به تاریخ دوم می ۲۰۱۱ در یک عملیات قوای خاص ایالات متحده در ساحۀ ایبت آباد در نزدیکی اسلام آباد، پایتخت پاکستان، کشته شد. از آن پس، الظواهری رهبری شبکهٔ القاعده را بر عهده داشت.
الظواهری در سال ۱۹۵۱ میلادی در جیزه، دومین شهر بزرگ مصر، در یک خانوادهٔ سیاسی-مذهبی و متمول تولد شد. او در نوجوانی-سن ۱۴ سالگی- به جنبش اخوان المسلمین مصر پیوست.در سال ۱۹۷۴ میلادی از پوهنتون قاهرهٔ مصر در رشتهٔ طب فارغ شد. بر اساس گزارش ها، الظواهری دست کم چهار بار ازوداج کرده بود.
واکنش ها به کشته شدن الظواهری
لحظاتی پس از سخنرانی بایدن، چک شومر، رهبر اکثریت دموکرات در مجلس سنای کانگرس ایالات متحده، با نشر اعلامیه‌ای از اقدام حکومت امریکا تجمید کرده و گفت که ایالات متحده "رهبر بی‌رحم القاعده و عامل حملات یازدهم سپتمبر را از میدان جنگ بیرون کرده است. این یک دست آورد بزرگ رییس جمهور بایدن در راستای تامین عدالت است."
شومر با ستایش از عملکرد نیروهای ایالات متحده در برابر رهبر القاعده گفت: "این ماموریت موفق امنیت ملی ما را تقویت می کند و سبب تضعیف ستون فقرات تروریست‌ها در سراسر جهان خواهد شد که به دنبال آسیب رساندن به کشور ما استند."
انتونی بلینکن، وزیر خارجهٔ امریکا، نیز ناوقت شب دوشنبه به وقت واشنگتن در تویتی نوشت که کشورش در برابر تهدید‌های تروریستی که از افغانستان منشا می گیرد، متعهد است.
بلینکن در این تویت نوشته است: " ما تعهد خود برای اقدام بر ضد تهدیدات تروریستی که از افغانستان منشا می گیرد، عمل کرده ایم. پس از مرگ ایمن الظواهری، رهبر القاعده، جهان امن تر است. امریکا به اقدام علیه کسانیکه کشور ما، مردم ما یا متحدان ما را تهدید می‌کنند، ادامه خواهد داد.
وزیر خارجه امریکا با نشر اعلامیه‌ای نیز گفته است که "طالبان با میزبانی و پناه دادن به رهبر القاعده در کابل، توافق دوحه را مبنی بر اینکه دیگر اجازه نخواهند داد از خاک افغانستان توسط تروریست‌ها برای تهدید امنیت سایر کشورها استفاده شود به شدت نقض کردند.
مارک روبیو، سناتور حزب جمهوریخواه از ایالت فلوریدا، نیز با نشر اعلامیه از عملکرد ادارات نظامی و استخباراتی برای از بین بردن الظواهری در افغانستان تمجید کرده است.
روبیو در این اعلامیه گفته است که "الظواهری یک شیطان تروریست و شریک توطیهٔ حملات تروریستی یازدهم ستپمبر ۲۰۰۱ بود و دستان‌اش با خون هزاران امریکایی آلوده بود."
این قانونگذار جمهوریخواه همچنین گفت که "جهان بدون وی [الظواهری] امن تر است" و حملهٔ هوایی ایالات متحده نماینگر تعهد امریکا برای نابود ساختن همه عاملان حملات یازدهم سپتمبر و همه کسانی است که منافع ایالات متحده را در معرض تهدید قرار می دهند.