بیش از ۴۰ کشور جهان روز سه شنبه ۲۲ جون (اول سرطان) در بیانیه مشترکی از چین خواستند تا به رییس حقوق بشر سازمان ملل متحد اجازه دسترسی فوری به منطقه شینژیانگ را بدهد تا گزارشهای مبنی بر بازداشت غیرقانونی بیش از یک میلیون نفر و حتا شکنجه و کار اجباری آنان بررسی شود.
در بیانیهٔ مشترک آمده است: "گزارشهای معتبر حاکی از آن است که بیش از یک میلیون نفر در شینژیانگ بازداشت اجباری شده و نظارت گسترده و غیر متناسب علیه اویغورها و سایر اقلیتها و محدودیت بر آزادیهای بنیادی و فرهنگی اویغور در آنجا وجود دارد."
لسلی نورتون، سفیر دایمی کانادا در ملل متحد به نمایندگی از این کشورها بیانیه مشترک را در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواند.
فعالان حقوق بشر مدعی اند که شینژیانگ شبکۀ گستردهای از بازداشتگاههای غیرقانونی کار اجباری را دارد که کم از کم یک میلیون نفر را زندانی کرده است؛ مقامهای چینی همواره این ادعا ها را رد کرده و این کمپها را "مراکز آموزش حرفهای" خوانده اند که به گفتۀ آنان هدف آن مقابله با افراطگرایی و گرایشهای جداییطلبانه است.
آقای نورتون خطاب به میشل بچلیت، کمیشنر حقوق بشر سازمان ملل متحد گفت: "ما از چین میخواهیم تا به ناظران مستقل به شمول کمیشنرهای عالی دسترسی سریع، معنادار و بدون محدودیت به شین ژیانگ را بدهد. "
خانم بچلیت روز دوشنبه ابراز امیدواری کرده بود که روی شرایط سفر امسالاش به چین، از جمله شین ژیانگ، برای بررسی گزارش های نقض جدی حقوق اویغورهای مسلمان توافق شود.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد از ماه سپتمبر سال ۲۰۱۸ سرگرم رایزنی با چین است.
لیو یویین، سخنگوی ماموریت چین در سازمان ملل متحد، روز دوشنبه در ژینو گفت که سفر خانم بچلیت باید "دوستانه" باشد و هدف آن ارتقای همکاری باشد نه " انجام تحقیقات".
در بیانیهٔ مشترک به رهبری کانادا گزارشهای مربوط به شکنجه، عقیم سازی اجباری، خشونت جنسی و جدایی اجباری کودکان از والدین توسط مقامات، نیز ذکر شده است.
حکومت چین در چهار سال گذشته کم و بیش یک میلیون مسلمان اویغور را در بازداشتگاههای کار اجباری در شینژیانگ قید کرده و با بدرفتاری تمام و شکنجه، آنان را مجبور به تغییر اندیشه، ترک مذهب و زبان شان میکند.
شینژیانگ که در آن بیش از ۱۳ میلیون مسلمان ایغور، قزاق و دیگر گروه های قومی زیست دارند، شاهد افزایش گستردۀ نفوس چینیها بوده است.
در سال ۱۹۴۹ زمانی که اردوی حزب کمونیست چین کنترول منطقه را به دست گرفت، فقط ۲۰۰ هزار چینی در شینژیانگ زیست داشتند و در سالهای اخیر شمار چینیها در این ساحه به نه میلیون نفر میرسد.