چین تلاش دارد تا ابتکار "یک کمربند یک راه" را به افغانستان امتداد داده و به گفتۀ تحلیلگران نقش خود را در شرق میانه گسترش دهد.
دهلیز اقتصادی چین – پاکستان، بخشی از ابتکار "یک کمربند یک راه" است که در آن اتصال پاکستان از طریق افغانستان به تاجیکستان، ترکمنستان و بخش‌های شرقی ایران نیز شامل می‌باشد.
احداث دو خط آهن از لندی کوتل تا جلال آباد و از چمن تا سپین بولدک، ایجاد دو شاهراه از پشاور تا کابل و از کندز تا آسیای مرکزی و نیز اعمار یک بند برق بزرگ آبی بر فراز دریای کنر، پروژه های بزرگ "یک کمربند یک راه" است که انتظار می رود در افغانستان تطبیق شود.
احمد بلال خلیل، پژوهشگر افغان در مرکز مطالعات استراتیژیک و منطقوی، می‌گوید که چین برای تضمین از پیشرفت بی چون و چرا و تامین امنیت این پروژۀ ۵۰ میلیارد دالری در پاکستان، نیاز دارد که وارد افغانستان شود. آقای خلیل تطبیق این پروژه را به سود امنیت و اقتصاد افغانستان نیز می‌داند.
از دید آگاهان، این پلان گسترده و فرازجویانۀ چین، در اهداف سیاست خارجی آن کشور ریشه دارد، زیرا بیجینگ مصرانه در تلاش است تا به یک قدرت بزرگ جهانی مبدل شود. برای چین مهم است تا به کشورهای شرق میانه نشان دهد که آنچه را ایالات متحده به عنوان ابرقدرت در انجام آن کوتاه آمد، بیجینگ قادر به انجام آن است.
دیفید کیلی، رئیس نهاد مشورتی "چینا پالیسی" مستقر در بیجینگ می‌گوید که چین مشتاق است تا بخشی از ابتکار یک کمربند یک راه از افغانستان بگذرد و تغییر مثبت امنیتی و اقتصادی را در این کشور ایجاد کند، آنچه به گفتۀ وی اتحاد شوروی پیشین و ایالات متحده نتوانستند آن را انجام دهند.
در حرف آسان در عمل دشوار
اما به باور کارشناسان بیان این طرح ساده و تطبیق آن دشوار و مستلزم همکاری فراگیر منطقه‌ای به ویژه افغانستان و پاکستان است، زیرا مناطق قبایلی پاکستان نا امن و افغانستان عملاً صحنۀ دردناک خشونت تندروان طالب و داعش است.
گذشته از همه، چین می‌خواهد که با فرونشاندن خشونت و تامین ثبات در افغانستان، کاری به سود امنیت خود نیز انجام دهد، زیرا جدایی طلبان مسلمان اویغور در ولایت شین‌ژیانگ چین، با طالبان در افغانستان و سایر گروه‌های تندرو اسلامی در پاکستان و آسیای مرکزی ارتباط دارند.
چین در شماری از پروژه های بزرگ در افغانستان مانند مس عینک لوگر سرمایه گذاری کرده و نیز به سایر پروژه‌های بزرگ از جمله استخراج معادن و منرال‌ها و زیربناهای ساختمانی در این کشور کوهستانی چشم دوخته است.
ام. کی. بدرا کمار نویسنده و دپلومات هندی می‌گوید که منابع تریلیارد دالری منرال‌های افغانستان، خود جاذبه‌ای برای عبور پروژۀ یک کمربند یک راه از این کشور است. او می‌گوید که از سوی دیگر پروژۀ یک کمربند یک راه بخش عمدۀ این منابع طبیعی افغانستان را به اقتصاد چین سرازیر خواهد کرد.
از یک دید دیگر، هدف عمدۀ چین این است تا اهداف ستراتیژیک و امنیتی خود را فراتر از جغرافیای پاکستان تامین کند.
انستیتیوت جهانی تحقیقات صلح در سویدن در تازه ترین گزارش خود در مورد ابتکار یک کمربند یک راه نگاشته است که "این کمربند بازگو کنندۀ طرح شدیداً کنشگرایانۀ امنیتی چین است که بر امنیت مشترک از ورای همکاری انکشافی و اقتصادی تاکید دارد".
ریچارد غیاثی پژوهشگر این انستیتیوت نیل به اهداف ابتکار یک کمربند یک راه را زمانگیر می‌پندارد، اما به گفتۀ وی در میان مدت و دراز مدت این طرح می تواند سبب بهبود روابط افغانستان و پاکستان شود.
اما دیدگاه چین نسبت به جهان، به باور آقای کیلی چالش‌ها و خطراتی را نیز با خود دارد. چون بیجینگ باورمند است که می توان بنیادگرایی دینی را با ارایۀ مزایا و سود اقتصادی جاگزین کرد، دیدگاهی که به گفتۀ وی در گذشته غلط ثابت شده است.
