نمایندۀ ویژه منشی عمومی سازمان ملل متحد در افغانستان میگوید که رها کردن مردم افغانستان در حال حاضر یک اشتباه تاریخی خواهد بود؛ اشتباهی که قبلاً انجام شده و عواقب غم انگیزی در قبال داشته است.
دیبرا لاینز روز چهارشنبه ۱۷ نومبر (۲۶ عقرب) در سخنرانی خود در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویارک گفت: " ...با تسلط طالبان، مردم افغانستان اکنون احساس میکنند که ترک شده اند، فراموش شده اند و در واقع با شرایطی که تقصیر آنان نیست، مجازات شده اند. "
خانم لاینز به شورای امنیت سازمان ملل متحد اطمینان داد که نگرانیهای جامعه جهانی در مورد مسایل دشوار از جمله حقوق اقلیتها، حقوق زنان، تحصیل فراگیر دختران و موارد آزار و اذیت، قتل های فراقانونی و ایجاد حکومت همه شمول در افغانستان را با طالبان در میان گذاشته و در اغلب موارد طالبان اذعان کرده اند که اشتباهاتی رخ داده و تلاش دارند به آنها رسیدگی کنند.
نمایندهٔ ویژه منشی عمومی سازمان ملل متحد در مورد تحصیل دختران اضافه کرد که طالبان تاکید کرده اند در حال تهیه دستورالعملی استند که یک محیط یادگیری امن را در سرتاسر کشور برای آنان ایجاد کنند اما برای تدوین این پالیسی و اجرای آن به زمان بیشتری نیاز دارند.
طالبان به تاریخ ۱۷ سپتمبر مکاتب پسران را بازگشایی کرده اما به دختران از صنف ششم به بالا اجازه حضور در مکاتب را ندادند که واکنشهای گستردۀ جهانی را در پی داشت.
تضمین حقوق بشری به ویژه حقوق زنان و دختران یکی از عمدهترین موضوعاتی بوده که طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان با آن مواجه بوده و نهادهای بین المللی قبل از هر گونه بحث در مورد به رسمیت شناختن دولت جدید طالبان، خواستار اثبات احترام به این حقوق شده اند.
خانم لاینز گفت باوجودیکه مقامات طالبان در ابتدا از حمایت حقوق زنان در چارچوب قوانین اسلامی، از جمله آموزش اطمینان داده بودند، اما در مجموع حقوق و آزادی های اساسی زنان و دختران افغان محدود شده است و این محدودیتها از یک ولایت تا ولایت دیگر متفاوت میباشد.
در برخی مناطق شمالی افغانستان مانند ولایت کندز و شهر مزارشریف دختران تمام صنوف دروس شان را از سر گرفته اند اما مسدود ماندن مکاتب دخترانه در سایر نقاط افغانستان شک و تردیدهای کشورهای جهان را برانگیخته و آنان میخواهند وعدههای طالبان با عمل مطابقت داشته باشد.
خانم لاینز همچنین از اعمال محدودیتها بر تظاهرات، آزادی بیان، اخراج اجباری اقلیتها از محلاتشان و مسدود شدن رسانه ها بنابر دلایل مختلف از جمله مشکلات مالی و اعمال محدودیتها در مورد محتوای نشرات و برنامههایشان از سوی مقامات طالبان، اظهار نگرانی کرد.
دبیرا لاینز از ناتوانی طالبان در جلوگیری از گسترش شاخۀ خراسان گروه دولت اسلامی و افزایش حملات این گروه ابراز نگرانی کرده گفت که زمانی داعش به چند ولایت و کابل محدود بود اما اکنون به نظر میرسد که تقریباً در تمام ولایات حضور و فعالیت دارند.
خانم لاینز هشدار داد که وضعیت فعلی، خطر افراط گرایی را در افغانستان افزایش داده و ادامه وخامت اقتصاد رسمی، زمینه را برای اقتصاد غیررسمی از جمله قاچاق مواد مخدر، اسلحه و قاچاق انسان فراهم کرده که این پدیدهها ابتدا افغانستان را آسیب خواهد رساند و سپس به تمام منطقه سرایت خواهد کرد.
او گفت که بهترین راه برای ارتقای ثبات و حمایت بین المللی در آینده این است که طالبان از انزوایی که مشخصه تجربه قبلی آنها در قدرت بود اجتناب کنند که این امر مستلزم یک گفتگوی سیاسی و مستمر بین مقامات طالبان، سایر افغانها، کشورهای منطقه و جامعه بینالمللی است.
نمایندۀ ویژه ملل متحد در امور افغانستان گفت: "ما در آستانه یک فاجعه انسانی هستیم که قابل پیشگیری است. تحریم های مالی اعمال شده بر افغانستان، سیستم بانکی را فلج کرده و همه جنبه های اقتصاد را تحت تاثیر قرار داده است."
او افزود که تمام سیستم پیچیده اجتماعی و اقتصادی تا حدی به دلیل منجمد شدن دارایی های افغانستان، تعلیق جریان کمک های غیر بشردوستانه و تحریم ها در حال تعطیل شدن است.
این در حالی است که امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجهٔ طالبان در نامۀ سرگشاده به کانگرس ایالات متحده امریکا، منجمد کردن داراییهای افغانستان را دور از منطق خوانده و از امریکا خواسته است تا پولهای افغانستان را آزاد کرده و محدودیتها را بردارد.
بر اساس گزارش اخیر سازمان ملل، تقریباً از هر دو افغان یک نفر با بحران یا عدم مصوونیت غذایی مواجه است و با آمدن فصل زمستان برنامۀ جهانی غذا آمار داده است که حدود ۲۴ میلیون نفر یا ۶۰ درصد جمعیت افغانستان با گرسنگی حاد روبرو اند. این نهاد جهانی هشدار داده است که تا پایان سال روان ۹۷ درصد جمعیت افغانستان زیر خط فقر قرار خواهند گرفت.