مقام های وزارت انرژی و آب افغانستان می گویند که باوجود خشکسالی های پیهم در آن کشور، آنان معاهدۀ دریای هلمند با ایران را "کاملاً رعایت" کرده و کابل در پی مناقشۀ آب با تهران نیست.
معروف مسیر، رئیس حوزۀ دریای کابل در وزارت انرژی و آب افغانستان، در مصاحبه با صدای امریکا گفت که بر اساس معاهدۀ دریای هلمند با ایران، حکومت افغانستان "۲۶ متر مکعب آب در ثانیه به ایران" تعهد کرده است که سالانه حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب می شود.
به گفتۀ این مقام افغان در چندین دهه جنگ در افغانستان، به دلیل مدیریت نشدن آب افغانستان، سالانه بین ۲.۵ تا سه میلیارد مترمکعب آب دریای هلمند، به ایران سرازیر می‌شد.
در چند سال اخیر، چندین بند برق و بندهای آب گردان در افغانستان در مسیر دریاهایی احداث شده است که آب آن به ایران می ریزد و این امر سبب کمبود آب در بخش هایی از ایران شده است.
مرکز ملی خشکسالی و هواشناسی ایران اعلام کرد که خشکسالی امسال در آن کشور در ۵۰ سال گذشته پیشینه نداشته و بیش از ۹۵ در صد مناطق آن کشور به سطوح مختلف از خشکسالی و کمبود آب متاثر شده است.
آقای مسیر همچنان گفت کهبا در نظر داشت تغییرات اقلیمی که در حال حاضر بیش از ۵۰ در صد زراعت افغانستان را متاثر کرده است، حال حکومت این کشور تلاش می کند تا از طریق پروژه های احداث بند های آب و آبرسانی که هزینۀ آن حد اقل به بیش از ۱۰ میلیارد دالر می رسد، حوزه های آبی خود را مدیریت کند—اما نه به قیمت حق کشور های همسایه.
این مقام افغان در رابطه به اظهارات برخی از مقامات ایرانی به شمول حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، که گفته است کشورش در مقابل احداث بندهای آب در افغانستان، نمی‌تواند بی‌تفاوت باشد، تاکید کرد "کسانیکه بخواهند اضافه تر از این {توافق} استفاده کنند، فکر می کنم با گذشت زمان، چنین چیز ها منتفی است و ما متعهد به معاهدۀ هلمند استیم."
اظهارات این مقام وزارت انرژی و آب در حالی بیان می شود که چندی پیش عبدالله عبدالله، رئیس اجرائیۀ حکومت افغانستان، در کنفرانس بین المللی "آب برای توسعۀ پایدار" از مشکل رو به رشد کمبود آب در افغانستان هشدار داد و گفت که افغانستان یکی از کشورهایی است که کم‌ترین ذخیره‌های آبی را دارد و این کشور تا سال ۲۰۵۰ میلادی با مشکل بیش از حد آب مواجه خواهد شد، زیرا جمعیت افغانستان تا آن زمان دو برابر خواهد شد.
در همین حال، اندرو نامسن، محقق در برنامه تحقیقات جهانی غذا و بحران آب، در مقاله ای تحت عنوان "خشکسالی مناقشه میان افغانستان و ایران را بر سر منابع آب تشدید می کند" نوشته است که دو کشور در سال های اخیر روابط نزدیک خود را حفظ کرده اند، اما کمبود آب در افغانستان و ایران می تواند در آینده به منبع تنش میان کابل و تهران مبدل شود.
آقای تامسن در این مقاله نگاشته است که در حال حاضر، افغانستان فقط از یک-سوم حصۀ آب های خود استفاده می کند و متباقی آب دریایی های افغانستان بیشتر به ایران و پاکستان سرازیر می شود.
این محقق همچنین گفته است صرف نظر از اینکه اتهامات متقابل مقامات دو کشور در مورد رعایت و عدم رعایت معاهدۀ دریای هلمند، درست است یا خیر، افغانستان بر اساس نیازمندی های اش، بندهای بیشتر آب را اعمار خواهد کرد و چنین اقدام کابل، احتمالاً روابط با تهران را تضعیف خواهد کرد.
این پژوهشگر همچنین گفته است که مشکل آب به طور روزافزون میان افغانستان و ایران جنبۀ سیاسی را گرفته و به نظر می رسد که "مناقشۀ آب" میان دو کشور به زودی حل نشود و روابط میان کابل و تهران پرتنش باقی خواهد ماند.
بنا بر این، به باور این پژوهشگر، تجدید نظر در مورد معاهدۀ دریای هلمند، یکی از روش های است که احتمالاً بتواند "مناقشه بر سر آب" میان دو کشور را حل کند.
