یک سال پس از خروج پر از هرج و مرج و مرگبار نیروهای امریکایی از افغانستان، هنوزهم نظریات و ارزیابی‌های متفاوتی در این مورد در ایالات متحده وجود دارد که عمدتاً منشا حزبی دارد.
منتقدان عملیات تخلیه بیش از ۱۲۴ هزار شهروند امریکا، افغان‌های همکار با نیروهای امریکایی و سایرین در ماه اگست ۲۰۲۱ را به عنوان برنامه‌ریزی ضعیف و اجراات بد محکوم می‌کنند و به این عقیده اند که خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان بیانگر عدم تعهد ایالات متحده به کشورهای شرق میانه و عدم تمایل این کشور به ایستادن در کنار شرکایش در هنگام نیاز است.
اما حامیان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان استدلال می‌کنند که زمان پایان طولانی‌ترین جنگ امریکا فرا رسیده بود و ماندن نیروها در افغانستان جان آنان را در خطر می‌انداخت و سود چندانی نداشت.
به گفتهٔ حامیان خروج قوای امریکایی از افغانستان، زمان آن فرارسیده بود که افغان‌ها خود مسوولیت کشور و تامین امنیت را بدوش بگیرند تا ایالات متحده بتواند روی تهدیداتی چون چین و روسیه و سایر موضوعات مهم دیگر از جمله تغییرات اقلیم و همه‌گیری کروناویروس تمرکز کند.
اما حقیقت آن است که حکومت افغانستان به دست طالبان سقوط کرد، صدها افغان که در طول ۲۰ سال گذشته از ایالات متحده حمایت کرده بودند، با خطر انتقام‌جویی در افغانستان باقی ماندند و رهبر القاعده در کابل پناهگاه یافت.
خروج کامل قوای ایالات متحده از افغانستان که موجب انتقاد از جوبایدن، رییس جمهور ایالات متحده، در داخل و خارج امریکا شد، محبوبیت بایدن را در داخل امریکا و در مجموع محبوبیت ایالات متحده را در جهان کاهش داد و به برداشت مردم از رهبری ایالات متحده آسیب رسانید.
اکنون، یک سال پس از خروج آخرین سرباز امریکایی از افغانستان و با نزدیک شدن انتخابات میان دوره‌ای ایالات متحده، قصر سفید، جمهوری خواهان کانگرس و تحلیلگران خارجی نظرات خود را در مورد خروج و تاثیرات آن چنین بیان می‌کنند.
ادارهٔ رییس جمهور بایدن
ادارهٔ جو بایدن می‌گوید که توافق خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را از دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده، به ارث برده است. به گفتهٔ آنان، توافقنامۀ دوحه در دورهٔ ریاست جمهوری دونالد ترمپ میان امریکا و طالبان امضا شد، توافقی که قوای امریکایی مستقر در افغانستان را ملزم می‌کرد تا آن کشور را حتا قبل از ماه اگست ۲۰۲۱ ترک کند.
یک سخنگوی قصر سفید گفت که رییس جمهور بایدن پس از رسیدن به قصر سفید، در موضوع افغانستان با دوگزینهٔ دشوار مواجه بود: تشدید جنگ افغانستان یا پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ امریکا در تاریخ این کشور.
به گفتهٔ این سخنگوی قصر سفید، گزینه نخست زندگی بیشتر قوای امریکایی را در افغانستان تهدید می‌کرد. بنابراین، آقای بایدن تصمیم دشوار را گرفت تا طولانی‌ترین جنگ ایالات متحده را پس از دو دهه که دو تریلیون هزینه برداشته است، خاتمه دهد و نیروهای ایالات متحده به تهدیدهای نوظهور تمرکز کنند.
این مقام قصر سفید همچنین گفت: "ما توافق صلحی به میراث گرفتیم که در آن طالبان قدرت بیشتر به دست آوردند و متحدین افغان ما را در حکومت ملی تضعیف کرد."
این سخنگوی قصر سفید افزود که بر اساس توافق با گروه طالبان، حکومت پیشین ایالات متحده تعهد کرده بود تا قوای خود را بدون کدام پلان واضح بعدی از افغانستان بیرون کند.
آقای بایدن همواره از تصمیم خود مبنی بر خروج کامل از افغانستان دفاع کرده و گفته است که ایالات متحده به هدف خود در افغانستان که جلوگیری از برنامه ریزی القاعده و انجام حملات علیه امریکا است، دست یافته است.
آقای بایدن گفته است که جنگ نامحدود در افغانستان به نفع منافع ملی امریکا نیست و در عوض ایالات متحده قابلیت زیر نظر گرفتن تهدید تروریزم و در صورت نیاز حذف آنرا ایجاد کرده است.
امروز دولت و وزارت دفاع ایالات متحده خروج نیروهای نظامی و عملیات تخلیه نظامی را به عنوان بزرگترین تخلیه هوایی در تاریخ ایالات متحده و تا حد زیادی موفقیت‌آمیز می‌پندارند.
قصر سفید روز یکشنبه ۱۴ اگست خلاصه‌ای از گزارش ادارات استخباراتی را نشر کرد که در آن ذکر شده که القاعده احیا نشده و توانایی حمله به ایالات متحده را از افغانستان ندارد. این گزارش استدلال می‌کند که حمله هوایی موفقیت‌آمیز ماه گذشته که ایمن الظواهری، رهبر القاعده را در یک خانه در کابل از بین برد، نشان می‌دهد که ایالات متحده می‌تواند تهدیدات تروریستی در افغانستان را نظارت و از بین ببرد.
جمهوری خواهان چه می‌گویند؟
اقلیت جمهوری‌خواه در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس امریکا این هفته گزارشی را منتشر کرد که در آن از عملیات تخلیه شدیداً انتقاد شده است. در گزارش گفته شده که این عملیات بسیار ضعیف برنامه‌ریزی و اجرا شده است.
براساس این گزارش برنامه ریزی ضعیف باعث شد که بسیاری از افراد که باید تخلیه می‌شدند به میدان هوایی داخل شده نتوانند و در افغانستان باقی ماندند.
در گزارش آمده است که گروه‌های خارجی از جمله نیروهای نظامی دولت پیشین افغانستان نیز دست به کار شده و کسانی را که می‌خواستند از افغانستان بیرون کردند. اما برخی کماندو‌های افغان که نتوانستند آن کشور را ترک کنند اکنون به ایران رفته اند و در صورت دستگیری ممکن تهدیدی برای امریکا باشد.
در گزارش همچنین بیان شده که اطمینان بایدن مبنی بر اینکه القاعده اجازه تشکیل مجدد را نخواهد داشت، آشکارا اشتباه بود، زیرا ظواهری در کابل زندگی می کرد.
دیگران چه می‌گویند؟
فرانک مک‌کنیزی، جنرال بازنشستهٔ امریکایی که هنگام عملیات تخلیه فرمانده قوماندانی مرکزی قوای امریکا بود و عملیات تخلیه را نظارت می‌کرد، گفته است که از اینکه نتوانستند افرادی از جمله همکاران افغان نیروهای امریکایی را از افغانستان بیرون کنند "شدیداً" متاسف است.
او گفت: "من معتقدم که ما همه امریکایی‌هایی را که می‌خواستند بیرون بیایند، بیرون کردیم. اگر کسی ماند، دلیلی وجود داشت که می‌خواست بماند."
او گفت اما بزرگترین نگرانی او این است که القاعده، تندروان دولت اسلامی یا سایر شورشیان وابسته بتوانند از پناهگاهی در افغانستان حمله‌ای علیه ایالات متحده برنامه ریزی کنند.
به گفتهٔ آقای مک‌کینزی حملهٔ اخیر که منجر به کشته شدن الظواهری شد، نشان می‌دهد که ایالات متحده می‌تواند تهدیدات را شناسایی کرده و به دنبال آن برود، اما همچنین وانمود ساخت که این یک کار بسیار نادر و دشوار است.
این جنرال بازنشسته همچنین گفت که تلاش ها برای ایجاد کمپ‌های آموزشی تروریستی در افغانستان آغاز شده است.
راین کراکر، سفیر پیشین ایالات متحده در افغانستان، روز سه‌شنبه گفت که او و دیگران "از همان ابتدا هشدار دادند که اگر طالبان دوباره به قدرت برسند، القاعده را با خود خواهند آورد". بنابراین، با وجود وعده‌های طالبان مبنی بر عدم پناه دادن به تروریست‌ها، آنها القاعده را بازگردانده‌اند.
کراکر، مک کنیزی و دیگران همچنین می‌گویند که نقض حقوق زنان، گرسنگی گسترده و سایر مشکلات که طالبان با خود آورده اند، همه قابل پیش بینی بود.