چندین کشور در مورد تلاش برای توسعه میزایل های فوق سرعت صوت"هایپرسونیک" بحث می‌کنند و آنرا به عنوان سلاح "تغییر دهندهٔ بازی" توصیف می‌کنند.
ولی این تسلیحات چیست؛ کدام کشور‌ها آنرا در اختیار دارند و تا چه اندازه "انقلابی" تلقی می شوند.
تسلیحات فوق سرعت صوت چیست ؟
تسلیحات مافوق سرعت صوت می‌توانند در هر ثانیه مسافت بیش از ۱.۶ کیلومتر را طی کنند؛ از قابلیت مانور بالایی برخوردار اند و در زمان پرواز می توانند مسیر خود را تغییر دهند.
انواع مختلف تسلیحات فوق سرعت صوت کدام ها است ؟
به طور عموم، دو دسته اصلی از تسلیحات فوق سرعت صوت وجود دارد: وسایل نقلیهٔ فوق سرعت صوت (Hypersonic glide vehicles) و میزایل های کروز فوق سرعت صوت (Hypersonic cruise missiles).
نوع Hypersonic glide vehicles توسط یک راکت پرتاب می‌شود. این نوع میزایل فوق سرعت صوت سپس از راکت جدا شده و بخش جدا شدهٔ آن با سرعت بیش از ۱.۶ کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کند.
نوع دوم آن، Hypersonic cruise missiles، با استفاده از "انجن های پر سرعت" پرتاب می شود.
این میزایل ها از چه اهمیتی برخوردار اند؟
این میزاییل به کشور‌ها در بخش محاربه برتری قابل توجهی می‌دهد. این نوع میزایل‌ها می توانند تقریباً از هر سیستم دفاعی که در حال حاضر مورد استفاده قرار دارد، بدون اینکه کشف شوند، عبور کنند.
جنرال جان هایتن، معاون پیشین لوی درستیز ایالات متحده در یک گردهمایی در ماه جنوری سال ۲۰۲۰ در واشنگتن گفت: "مهم نیست که تهدید چی است. اگر آنرا (تهدید) دیده نمی توانید، نمی توانید در برابر آن دفاع کنید."
جنرال هایتن که مسوولیت قوماندانی استراتیژیک ایالات متحده را در سال ۲۰۱۸به عهده داشت، گفت که امریکا سیستم دفاعی در مقابل این نوع میزایل‌ها را ندارد و نمی تواند از توسعهٔ چنین تسلیحات چشم پوشی کند.
مقامات ایالات متحده گفته‌اند که در حال حاضر برخی از سیستم رادار زمینی وجود دارد که با استفاده از آن میتوان سلاح های فوق سرعت صوت را شناسایی کرد، اما این سیستم رادار زمینی به قدر کافی وجود ندارد تا هشدار مناسب را در موقع حمله بدهد.
مقامات ایالات متحده، مانند جنرال هایتن از ساخت یک سیستم رادار مستقر در فضا حمایت کرده اند.
سلاح های فوق سرعت صوت از میزایل های بالستیک چی تفاوت دارد؟
میزایل های بالستیک با آنکه با سرعت مشابه حرکت می‌کند، ولی دارای مسیرهای تعیین شده است و توانایی مانور آن محدود است.
کدام کشور های در حال ساخت سلاح های فوق سرعت صوت اند؟
ایالات متحده ، روسیه و چین در حال ساخت این نوع تسلیحات اند.
شماری از کشور های دیگر نیز در حال انجام تحقیقات در این راستا اند. برخی از کشور ادعا کرده اند که سلاح های فوق سرعت صوت را آزمایش کرده اند، ولی این ادعاها هنوز رسماً تایید نشده است.
اردوی ایالات متحده خواستار ۳.۸ میلیارد دالر بودجه برای توسعه و ساخت سلاح های فوق صوت برای سال مالی ۲۰۲۲ شده و در عین حال برای انجام تحقیق در مورد سیستم دفاعی میزایل های هایپرسونیک، خواهان بودجهٔ ۲۴۶.۹ میلیون دالری شده است.
بسیاری از سلاح های فوق سرعت صوت در ایالات متحده هنوز هم در مرحله توسعه و آزمایش قرار دارند. ولی انتظار می رود که حداقل یک سیستم که قابلیت انجام عملیات را داشته باشد در جریان سال جاری مورد استفاده قرار بگیرد. سلاح های فوق سرعت صوت ایالات متحده با سرگلوله های متعارف نظامی نیز مجهز اند.
روسیه از دهه ۱۹۸۰ بدینسو به دنبال دستیابی به تکنالوژی تسلیحاتی فوق سرعت صوت بوده است. مقامات نظامی روسیه به روز شبنه ۱۹ مارچ (۲۸ حوت) گفتند که برای نخستین بار میزایل فوق سرعت صوت را در اوکراین استفاده کردند که در اثر آن یک دیپوی مهمات زیرزمینی را در قسمت غربی اوکراین تخریب شد.
ولادیمیرپوتین، رییس جمهور روسیه، در سال ۲۰۱۸ در مورد روی صحنه آوردن میزایل‌های فوق سرعت صوت کنژال ( Kinzhal ) و آوانگارد ( Avangard hypersonic glide vehicle) صحبت کرد. مسکو همچنین در حال توسعه میزایل فوق سرعت صوت دیگری به نام ( Tsirkon ) است که از کشتی پرتاپ می‌شود.
گزارش‌هایی وجود دارد که میزایل آونگارد توانایی حمل کلاهک هسته‌ای را نیز دارد. رسانه های روسی ادعا کرده اند که میزایل آونگارد از ماه دسمبر سال ۲۰۱۹ بدینسو آمادهٔ استفاده شده است.
مقامات نظامی و استخباراتی ایالات متحده می‌گویند که چین در صدد ساخت وسایل نقلیهٔ فوق صوت و میزایل‌های کروز فوق سرعت صوت می باشد.
این مقام‌ها گفته اند که چین در حال حاضر ممکن است حداقل یک میزایل را در اختیار داشته باشد که از قابلیت پرتاب وسایل نقلیهٔ فوق سرعت صوت برخوردار است.
مقامات ایالات متحده می‌گویند که بیجینگ در بین سال های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱ صدها آزمایش این نوع میزایل‌ها را انجام داد. در حالیکه واشنگتن فقط نه آزمایش را در این مدت مشابه انجام داده است.
جنرال مارک میلی، لوی درستیز عمومی ایالات متحده، آزمایش میزایل هایپرسونیک توسط چین را که در ماه اگست ۲۰۲۱ صورت گرفت " بسیار مهم" توصیف کرد. جنرال میلی گفت: "ما شاهد بزرگترین تغییرات در قدرت جیواستراتیژیک جهانی استیم".
در عین حال، کوریای شمالی ادعا دارد که در سال جاری دو میزایل فوق سرعت صوت را به طور موفقانه آزمایش کرده است. خبرگزاری دولتی کوریای شمالی (KCNA) گزارش داده است که یکی از این میزایل ها به تاریخ پنجم جنوری و دیگری آن به تاریخ ۱۱ جنوری پرتاپ و آزمایش شد. ولی مقامات ایالات متحده تا هنوز این ادعاها را تایید نکرده اند و این آزمایشات را به عنوان میزایل های بالستیکی توصیف کرده اند.
کیم جونگ اون، رهبر کوریای شمالی گفته است که میزایل‌های فوق سرعت صوت " بازدارندگی جنگ" هسته‌ای کشورش را تا اندازه زیادی افزایش داده است، وضعیتی که به عقیده بسیاری از کارشناسان، کوریای جنوبی را در معرض خطر قرار می‌دهد.
سایر کشور ها، مانند آسترالیا، هند، فرانسه، آلمان و جاپان نیز در حال توسعه تکنالوژی تسلیحات فوق سرعت صوت استند. علاوه بر آن بر اساس برخی از گزارش ها ایران، اسراییل و کوریای جنوبی نیز " تحقیقات بنیادی" را روی این نوع تسلیحات انجام داده اند.
