سازمان دیدبان حقوق بشر گفته است که هشت ماه پس از تخلیۀ اضطراری از افغانستان، هنوز هم بسیاری از پناهندگان افغان مقیم بریتانیا در خانههای موقت و هوتلها زندگی میکنند که به گفتۀ این نهاد، بلا تکلیفی و ازدحام موجود در خانههای موقت، باعث تنش فزاینده برای پناهندگان افغان به ویژه زنان در بریتانیا شده است.
سحر فطرت، دستیار پژوهشگر حقوق زنان در دیدبان حقوق بشر گفت:" زنان افغان که با آنان مصاحبه شده، همه از تخلیه [انتقال شان از افغانستان به بریتانیا] سپاسگزار بودند. اما آنان قبل و در حین فرار از افغانستان با حجم عظیمی از شوک مواجه شدهاند و اکنون با شرایطی دست و پنجه نرم میکنند که بر سلامت روانی شان تاثیر گذاشته و آنان را از ادغام در جامعه باز میدارد."
چند تن از زنان که از اواخر ماه اگست ۲۰۲۱ تاکنون در سه محل اسکان موقت در لندن زندگی کرده اند، در مصاحبه با دیدبان حقوق بشر از خطر افزایش خشونتهای خانوادگی، نظارت و محدودیتها بر گشت و گذار در خانههای موقت هشدار داده اند.
دیدبان حقوق بشر در این گزارش که روز پنجشنبه ۱۲ می (۲۲ ثور) نشر شد، گفته است که این اداره در ماه اپریل ۲۰۲۲ نگرانیهای خود را طی نامهای به وزارت داخله، وزارت مهاجرین و سایر مقامات مربوطهٔ بریتانیا ابراز داشت و از برنامههای دولت برای رفع مشکلات این پناهندگان جویا شد، اما تا زمان نشر این گزارش دولت بریتانیا پاسخی نداده است.
حدود ۱۸ هزار نفر در جریان روند تخلیه از افغانستان به بریتانیا منتقل شدند که بیش از شش هزار نفر آنان شهروندان بریتانیا بودند. نشریهٔ گاردین مینویسد که حدود ۱۲ هزار پناهندهٔ افغان در خانههای موقت جابجا شدند که تاکنون در آنجا باقی مانده و حتا بسیاری خانوادهها در یک اتاق زندگی میکنند.
دیدبان حقوق بشر میگوید که بریتانیا باید ارایه مسکن و خدمات درازمدت را برای پناهندگان افغان تسریع کند.
یک تن از پناهندگان زن به دیدبان حقوق بشر گفت: "اتاق هوتل همیشه اتاق هوتل است، هرگز خانه نمیشود."
یک تن دیگر از این زنان با ابراز ناامیدی از روند کند اسکان مجدد شان گفت: [زندگی] برای مدت کوتاهی در هوتل در لندن خوب است نه برای هفت ماه. ما احساس روزمره، حریم شخصی، خانه و آزادی برای مدیریت مستقلانهٔ زندگی خود را از دست داده ایم."
این زنان به دیدبان حقوق بشر گفته اند که به دلیل نداشتن حریم شخصی در مکانهای موقت، احساس ناراحتی و فشار کرده و به ادعای آنان، خشونت خانوادگی علیه زنان افزایش یافته است.
دیدبان حقوق بشر بدون ذکر نام، از قول یکی از زنان افغان ساکن در اقامتگاههای موقت نگاشته است: "زنی توسط شوهرش در هوتل ما مورد ضرب و شتم قرار گرفت، زمانی که او میخواست این موضوع را گزارش کند، جامعۀ حاضر در هوتل با تهدید از عواقب آن، مانع او شدند."
بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، نقشهای سنتی جنسیتی و کمبود پول و حمایت اجتماعی به این معناست که بسیاری از زنان میگویند که در اتاق های خود زندانی اند.
به نقل از گزارش دیدبان حقوق بشر، یک زن دیگر افغان گفت: "برای زنان متاهل مانند من، ما باید در اتاقهای هوتل بمانیم و مراقب فرزندانمان باشیم و شوهرمان را ببینیم که آزادانه بیرون میروند و دوست پیدا میکنند. او گفت که دوست دارد در یک کورس لسان شامل شود اما کسی را ندارد که از فرزندانش مراقبت کند."
در گزارش از قول زن دیگری نگاشته شده است: "برای اکثر زنان متاهل، هیچ فعالیتی وجود ندارد و اکثر شوهران به همسران خود اجازه نمیدهند بیرون بروند. این زنها دیوانه خواهند شد. "
چهار نفر از زنانی که با آنها مصاحبه شده، گفتند که به دلیل اینکه در افغانستان خارج از خانه به ویژه در بستهای کلیدی کار میکردند، به بریتانیا منتقل شده اند.
یکی از این زنان گفته است: "من از دولت بریتانیا بسیار سپاسگزارم. اما این احساس که دایماً برای هر اقدامی که انجام میدهم، در هر جایی که میروم و هر بار که برمیگردم، تحت نظر قرار دارم و اینکه به خاطر نپوشیدن حجاب قضاوت میشوم، من را به عنوان یک شخص محدود میکند. خسته کننده است".
بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، زن دیگری گفت: "در حالی که احساس خوشبختی میکنم که تخلیه شدم، نمی توانم انکار کنم که روند تخلیه چقدر تکان دهنده بود. خانه و آیندهای را که برای خود تصور کرده بودیم ربودند و در هوتل همواره احساس میکنم که به خاطر انتخاب لباسام، نه تنها از سوی جامعه افغان، بلکه از سوی کارکنان هوتل نیز مورد قضاوت قرار میگیرم."
او گفت که بسیاری از افغانهای ساکن در هوتل با او با نارضایتی رفتار میکنند زیرا او با انتظارات سنتی زنان افغان مطابقت ندارد. این زن که نام وی نیز در گزارش گرفته نشده، گفته است: "ما را با هم در هوتلها انداختند بدون اینکه هیچ برنامهای از سوی مسوولان برای مرتب کردن خانههایمان در آینده نزدیک داشته باشیم."
دیدبان حقوق بشر گفته است که مقامات مربوطه بریتانیایی باید فوراً انتقال افراد تخلیه شده را به خانههای دایمی که معیارات و شرایط خانه را برآورده کند، با در نظر گرفتن نیازهای خانوادهها، تسریع بخشد.
خانم فطرت گفت: "زنانی که با آنها صحبت کردم انعطاف پذیر و مشتاق اند تا در آغاز زندگی جدید در بریتانیا پیشروی کنند. اما آنان در حال حاضر احساس میکنند که در محیطهایی که اغلب برای زنان خطرناک است، گیر مانده اند. آنان برای بازسازی زندگی خود و خانوادههایشان به حمایت بیشتری از سوی دولت بریتانیا نیاز دارند."
وزارت داخلۀ بریتانیا به تاریخ ۲۳ دسمبر (دوم جدی) با نشر اعلامیهای گفت که برنامۀ اسکان مجدد افغانها در آن کشور سر از ماه جنوری ۲۰۲۲ آغاز میشود و بر اساس این برنامه ۲۰ هزار شهروند افغان در بریتانیا ساکن خواهند شد. در آن اعلامیه آمده بود که "برنامۀ اسکان مجدد شهروندان افغان" که از سوی آن کشور راه اندازی شده است، در نوع خود "بلندپروازانهترین" برنامه در جهان خوانده شده است.
با اینحال، وزارت داخلۀ بریتانیا گفته است که کسانیکه در چارچوب روند تخلیه از افغانستان به بریتانیا منتقل شده اند، همان بررسیهای امنیتی سختگیرانه را پشت سر میگذارند که افراد واجد شرایط سایر برنامههای مهاجرتی با آن روبرو اند.
پیش از این حکومت بریتانیا گفته بود که کسانیکه بر اساس برنامۀ اسکان مجدد شهروندان افغان به بریتانیا منتقل میشوند، اقامت دایمی آن کشور را گرفته و اجازۀ کار و آموزش را خواهند داشت.