دیدبان حقوق بشر روز جمعه ۱۷ ژانویه (۲۸ جدی) با نشر گزارشی از بدتر شدن وضعیت حقوق بشر در آسیای مرکزی انتقاد کرد و اعلام کرد که پنج کشور این منطقه که پیشتر بخشی از اتحاد جماهیر شوروی سابق بودند، در سال ۲۰۲۴ نه تنها مخالفان سیاسی خود را زندانی کرده‌اند، بلکه کنترل بر ژورنالستان را نیز افزایش داده‌اند.
در این گزارش آمده است که در میان کشورهای آسیای مرکزی، قزاقستان، قیرغیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان، و اوزبیکستان همه دارای حکومت‌های استبدادی هستند.
بر اساس این گزارش، ترکمنستان یکی از منزوی‌ترین و بسته‌ترین کشورهای جهان است
هیو ویلیامسون، رییس بخش اروپا و آسیای مرکزی دیدبان حقوق بشر، گفته است: "مقامات سراسر آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۴ ارعاب، آزار و اذیت، و پیگرد قانونی فعالان منتقد و ژورنالستان را تشدید کرده‌اند."
او افزود که با افزایش زندانی شدن فعالان صرف به دلیل استفاده از حق آزادی بیان یا فعالیت‌های مسالمت‌آمیز مخالف، توجه به وضعیت اسفناک آنها و فشار برای آزادی آنها اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
دیدبان حقوق بشر در گزارش بیش از ۵۰۰ صفحه‌ای، گفته است که تمام کشورهای آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۴ اقدامات سرکوبگرانه خود را افزایش داده‌اند.
این سازمان حامی حقوق بشر از کشورهای آسیا مرکزی نیز خواسته است که که فعالان و ژورنالستانی را که به ناحق زندانی شده‌اند، آزاد کنند. تمام پنج کشور آسیای مرکزی در رتبه‌بندی آزادی مطبوعات توسط گزارشگران بدون مرز در انتهای جدول قرار دارند.
دیدبان حقوق بشر در این گزارش همچنین گفته است که با تشدید فشارهای طالبان بر زنان، دختران، خبرنگاران و دیگر گروه‌های قومی و مذهبی در افغانستان، نقض حقوق بشری در سال گذشتۀ میلادی در این کشور به شدت بدتر شده است.
این سازمان گزارش سالانۀ خود را در مورد وضعیت حقوق بشری در نزدیک به ۱۰۰ کشور به شمول افغانستان منتشر کرد.
دیدبان حقوق بشر گفته است که طالبان در جریان سال گذشتۀ میلادی، فرمان‌ها و قوانین جدیدی را توشیح و اجرایی کردند که این اقدامات منجر به تشدید محدودیت‌ها بر زنان و دختران در افغانستان شده است.
در این گزارش آمده است: "طالبان قانون جدیدی را اعلام کردند که بر اساس آن، زنان از سفر یا استفاده از حمل‌ونقل عمومی بدون همراهی محرم مرد منع می‌شوند و همچنین از آنها خواسته شده در اماکن عمومی آواز نخوانند یا صدای آنها از خانه بیرون نرود."
طالبان در بیشتر از سه سال گذشته، محدودیت‌های شدید و سرکوبگرانه را بر زنان وضع کرده، آنان را از آموزش به سویۀ بالاتر از مکتب ابتداییه و کار در سازمان‌های حکومتی و غیرحکومتی، سفر بدون محرم شرعی مرد، رفتن به پارک‌ها، حمام‌ها و کلب‌های ورزشی منع کرده اند، اقدامی که ملل متحد آنرا "آپارتاید جنسیتی" عنوان کرده است.
طالبان تا حالا در مورد این گزارش دیدبان حقوق بشر ابراز نظر نکرده اند، اما پیش از این، سخنگویان حکومت این گروه، گزارش‌های مشابه نهادهای بین‌المللی به شمول سازمان ملل متحد در مورد نقض حقوق بشری را رد کرده و آنرا بی‌اساس خوانده بودند. این گروه بار‌ها ادعا کرده است که قوانین آن بر اساس شریعت و فرهنگ مردم افغانستان است.
در تهیهٔ این گزارش از خبرگزاری فرانس پرس کار گرفته شده است.
گروه