همزمان با سرمای شدید در بسیاری از ولایات افغانستان، برخی از موسسات تطبیقکنندۀ خدمات صحی از افزایش بیماریهای طرق تنفسی به ویژه، موارد سینهبغل، سرفه و گوش و گلو در میان کودکان و بزرگسالان در ولایت پروان خبر داده اند.
عبدالمعروف امینی، مسوول ارزیابی، نظارت و سیستم معلومات موسسه تطبیقکننده خدمات صحی در این ولایت گفت که روزانه صدها بیمار به شفاخانهها و مراکز صحی در این ولایت مراجعه میکنند.
او افزود که در حال حاضر، بیشتر مراجعین شفاخانهها در این ولایت، "بیماران سینهبغل، سرفه، ذکام و گوش و گلو" اند که شمار زیاد آنان را کودکان تشکیل میدهد.
بر اساس آمار ارایه شده، تنها در ماه گذشته میلادی، ۹۲هزار و ۳۵۰ نفر که از بیماریهای موسمی رنج میبردند، در شفاخانهها و مراکز صحی ولایت پروان تحت درمان قرار گرفته اند.
گفته میشود که با افزایش بیماریهای موسومی، شمار مرگ و میر ناشی از این بیماریها نیز در میان کودکان در پروان افزایش یافته است، اما مسوولان صحی در این ولایت از ارایه معلومات در این مورد خودداری کردند.
افزایش موارد سوتغذیه
مسوولان صحی ولایت پروان میگوید که موارد سوتغذیه در میان کودکان نسبت به ماههای گذشته افزایش را نشان میدهد.
بر اساس آمارهای مسوولان صحی این ولایت، تنها از ماه اگست تا نومبر ۲۰۲۲ میلادی، ۴۲هزار و ۷۲۵ نفر که متبلا به سوتعذیه بودند، به شفاخانههای پروان مراجعه کرده اند. آنان گفته اند که بیشتر بیماران سوتعذیه در این ولایت، کودکان اند.
پیش از این، کمیتۀ بینالمللی صلیب سرخ نیز از افزایش کودکان مبتلا به سینهبغل و سوتغذیه در افغانستان ابراز نگرانی کرده و خواستار توجه بیشتر جامعه جهانی به بحران بشری افغانستان شده بود.
این کمیته به تاریخ ۲۳ نومبر (دوم قوس) با نشر اعلامیهای گفته بود که در ۳۳ شفاخانۀ تحت حمایت کمیتۀ بینالمللی صلیب سرخ در سراسر افغانستان، موارد سوتغذیه کودکان در سال روان میلادی نسبت به سال گذشته ۹۰درصد بیشتر شده و آمار مبتلایان از ۳۳هزار به بیش از ۶۳هزار افزایش یافته است.
نبود امکانات در شفاخانهها
همزمان با انتقادهای باشندگان پروان از عرضه پایین کیفیت خدمات صحی در این ولایت، برخی موسسات تطبیق کنندۀ خدمات صحی میپذیرند که آنان در شفاخانهها و مراکز صحی در شهر چاریکار و برخی از ولسوالی دیگر آن، با کمبود بستر مواجه اند.
عبدالمعروف امینی، مسوول ارزیابی، نظارت و سیستم معلومات موسسه تطبیقکننده خدمات صحی در این ولایت اضافه کرد که همزمان با افزایش مراجعین، آنان در شفاخانۀ ۱۰۰ بستر ملکی پروان، ناگزیر اند، تا از یک بستر برای دو مریض استفاده کنند.
آقای امینی افزود: "خصوصاً در شفاخانۀ ولایتی به دلیل کمبود بستر، از یک بستر گاهی وقت، دو مریض استفاده میکند... متاسفانه تعمیر شفاخانه ۲۰۰ بستر ولایت پروان تکمیل نشد و تشکیل آن از طرف وزارت صحت منظور نشده و ظرفیت شفاخانه ۱۰۰ بستر به همینقدر است."
به گفتۀ مقامهای صحی پروان، در حال حاضر، ۸۴ شفاخانه، کلینک و مرکز صحی در مرکز و ولسوالیهای نهگانه این ولایت فعال است و در این مراکز، روزانه تا ۵۰۰۰ بیمار برای دریافت خدمات صحی مراجعه میکنند.
اوزیتا عمرزاده، باشنده پروان که یکی از بستهگانش در شفاخانه ۱۰۰ بستر ملکی شهر چاریکار بستری است، از نبود مکان مناسب برای پایوزان، عدم دسترسی بیماران به معاینات و نبود ادویه در این شفاخانه شکایت دارد.
خانم عمرزاده افزود که در شفاخانۀ دولتی پروان دوا وجود ندارد و آنان برای بیمار شان از دواخانههای شخصی ادویه تهیه کرده اند. او افزود: "در قسمت ارایه خدمات صحی، ما خیلی مشکلات داریم، هر زمان و هر موقعی که ما به شفاخانه مراجعه میکنیم، اول اینکه دوا اصلاً وجود نمیداشته باشد و دوم هم ما تمامی معاینات را در لابراتوارهای بیرون (شخصی) انجام میدهیم."
موسسه تطبیق کنندۀ خدمات صحی مشکلات در بخش کاهش ادویه در شفاخانهها و مراکز صحی در این ولایت را میپذیرند و میگویند که این مشکل به زودی حل خواهد شد.
به گفتۀ آنان اخیراً مسوولیت تهیه ادویه به شفاخانههای این ولایت را صندوق وجهی سازمان ملل متحد برای کودکان (یونیسف) به عهده گرفته و به زودی روند انتقال دوا به تمامی مراکز صحی در این ولایت آغاز خواهد شد.
پس از مسلط شدن طالبان و خروج نیروهای خارجی در ماه اگست سال گذشته، افغانستان با بحران شدید اقتصادی و بشری روبرو شده و در کنار سایر سکتورها، نظام صحی این کشور نیز با بحران مواجه شد.
نگرانیها از کمبود ادویه و مشکلات در روند ارایه خدمات صحی در ولایت پروان در حالی مطرح میشود که پیش از این سازمان جهانی صحت گفته بود که برای آمادهسازی امکانات مورد نیاز صحی برای فصل زمستان تجهیزات و بستههای اضطراری صحی را در نقاط مخلتف افغانستان جابجا کرده است.
این سازمان به تاریخ ۲۲ نومبر (اول قوس) با نشر اعلامیهای گفته بود که این تجهیزات طبی برای سه ماه کافی خواهد بود. به گفتۀ این سازمان این تجهیزات طبی جمعیتی در حدود چهار میلیون افغان را پوشش میدهد که بیش از یک میلیون نفر به عنوان ذینفع مستقیم هستند.