چند ماه پس از آنکه گروه دولت اسلامی که در آغاز داعش نامیده می شد، شهر رقۀ سوریه را تصرف کرد و پُسته های امنیتی را ایجاد کرد، این گروه با یک مشکل مواجه شد: و آن اینکه دشمنان این تندروان، در پوشش زنانه از آن شهر فرار کردند.
جنگجویان مرد این گروه نمی توانستند کسانی را که لباس سنتی زنانه با چادر های دراز به تن داشتند، تلاشی بدنی کنند. این گروه برای رسیدگی به این موضوع، لوای زنانۀ الخنساء را ایجاد کرد.
این لوا به نام یک شاعر مسلمان و معروف زن -زمان پیامبر اسلام- نامگذاری شده است. وظیفۀ این لوا نظارت از منطقه رقه بود تا اطمینان حاصل کند که رفتار زنان مطابق به قوانین گروه دولت اسلامی است.
اعضای این لوا به طور گروهی در منطقه رقه رفت و برگشت داشته و در اکثر موارد، مجهز با سلاح استند. آنان هر زن بدون همراه مرد را متوقف کرده از وی بازجویی می کنند.
مردانی را بررسی می کنند که زنان جوان را همراهی می کنند تا اطمینان حاصل شود که آیا آن مرد از بستگان نزدیک زن است و آیا اجازه سفر را با زن همراهش دارد و در نهایت بررسی می کنند که آیا زنان مطابق به میعار های گروه دولت اسلامی لباس پوشیده اند یا خیر.
میا بلوم، نویسندۀ چندین کتاب در مورد زنان و دهشت افگنی می گوید که در سه مورد زنان در عراق از سوی جنگجویان گروه داعش مورد تجاوز جنسی قرار گرفتند که بعداً آنان خودکشی کردند. بلوم اضافه می کند که این رفتار جنگجویان فشار شدیدی را بر جنگجویان تحمیل کرد.
چنین فشار شدید می تواند مانع استخدام زنانی گردد که متعهد به ایدیولوژی محافظه کارانه گروه دولت اسلامی استند تا به منطقه رقه بیایند و با جنگجویان گروه دولت اسلامی ازدواج کنند.
حمیرا خان، فعال اجتماعی گروه مفلحون یا رستگاری در واشنگتن است، نهادی که بر ضد افراطگرایی خشونتبار فعالیت می کند. او می گوید که برای ایجاد یک اجتماعی از همفکران، جنگجویان داعش نیاز به تشکیل خانواده دارند؛ این گروه نیاز به جنگجویانی دارد که در منطقه باقی بمانند؛ به زنانی نیاز دارند تا مردان شان را تشویق به جهاد کنند و بالاخره نیاز به مادرانی دارد که اطفال شان را شتشوی مغزی بدهد.
رسانه های اجتماعی
برای این منظور، زنان متعهد به داعش و گروه های مشابه، نقش خواهری و همراهی شان را در رسانه های اجتماعی ایفا می کنند. آنان گروه های حمایتی را تشکیل می دهند. علاوه بر آن، این زنان، کسانی را که تازه استخدام می شوند، رهنمایی می کنند که چی کاری را انجام دهند و چی توقع داشته باشند.
حمیرا خان می گوید که آنان زنان را رهنمایی می کنند که چگونه بدون اینکه تشخیص شوند به سوریه بروند. این فعال مدنی اضافه می کند که این اقدام داعش در تناقض با مقرارت آن گروه قرار می گیرد که زنان نمی توانند بدون همراه شرعی سیر و سفر کنند. این یگانه روشی نیست که داعش مقرارت خود را نقض کرده است.
از لحاظ سنتی، زنان مسلمان از ولی مرد خویش اجازه ازدواج می گیرند. خانم حمیرا قضیۀ یک زن برتانیایی را برشمرد که به سوریه رفت تا در آنجا ازدواج کند. آن زن برتانیایی با پدرش تماس گرفت تا اجازه ازدواج اش را بگیرد، که از سوی پدرش رد شد. در عوض، رهبران دولت اسلامی ولی دیگری را برای وی تعیین کردند.
رسانه های اجتماعی چون فیس بوک و تویتر نقش دیگری را نیز بازی کند و آن اینکه تسهیلاتی را برای ازدواج جنگجویان گروه دولت اسلامی با زنانی فراهم می کند که در بیرون از سوریه و عراق زندگی می کنند.
رهنمایی زیبایی به زنان
گروه دولت اسلامی در تلاش برای ایجاد جوامع زنانی که جنگجویان آن گروه را حمایت کنند، تنها نیست. در سال ۲۰۰۴ میلادی، اولین مجله انترنیتی برای زنان که به نام الخنساء یاد می شد، ایجاد گردید. هدف ایجاد این مجله ایجاد جامعه حمایتی از همسران جنگجویان جهادی بود.
به گفته خانم میا بلوم ، این مجله رهنمایی های زیبایی و مشوره برای زنان می داد. مثلا برای زنان مشوره داده می شد که در زمان دوری از شوهران شان چاق نشوند، همه پول های شان را مصرف نکنند از آرزو های شوهران شان حمایت کنند تا جهاد را آغاز کنند.
در سال ۲۰۱۱ میلادی، شبکه القاعده مجله یی دیگری را به نام الشامخه که معنای آن زنان با شکوه است، معرفی کرد. این مجله به زنان رهنمایی های را در مورد زیبایی جلد شفاف تشریح می کرد که با ایدیولوژی تندروان مطابقت داشت؛ مثلا برای زنان مشوره داده می شد که روی شان را بپوشانند و جلد شان را از شعاع آفتاب، نگهدارند.
در نخستین شمارۀ این مجله، مصاحبۀ یکی از زنان بیوه یکی از تندروان نشر شد که برای سایر زنان مشوره می داد که چگونه با جنگجویان ازدواج کنند و بچه های شان را به گونه یی بزرگ کند تا آنان نیز به جنگ بروند.
اما خانم میا بلوم می گوید که مجله الشامخه تا اندازه یی فرا تر از نقش زنان در بخش جهاد پیش رفت. خوانندگان این مجله تشویق می شدند که تنها زن و مادر خوب برای مردان جهادی نباشد، ولی نقش تبلیغ و جمع آوری کمک مالی را نیز بر عهده داشته باشند.
انتحار به زور
در حالیکه فعالیت های حمایتی زنان از گروه های ایدیولوژیک در حیطه سنت ها محصور است، زنان که بیگانه تلقی می شوند، به مثابه وسیله تکتیکی از آنان استفاده می شود.
گروه بوکو حرام در نایجریا، شماری از زنان جوان را اختطاف کرد تا از آنان به مثابه حمله کننده انتحاری استفاده کنند؛ و اینکار با جبر و اکراه، تهدید به تجاوز جنسی و یا هم استفاده از خشونت در برابر خانواده های آن دختران، صورت می گیرد.
انصار النصره، یکی از گروه های تندور سنی در عراق از فرهنگ شرم آوری در مورد روابط جنسی زنان استفاده کرد. جنگجویان این گروه اول بالای زنان تجاوز جنسی می کردند و زمانیکه زنان از سوی خانواده ها و جوامع شان رد می شدند، آنان دو باره به آن گروه مراجعه می کردند و حاضر به انجام حملات انتحاری می شدند تا شرمی که به خود خانوادۀ شان آورده شده بود، از بین برود.
خانم میا بلوم در این مورد می گوید که با استفاده از این روند، زنان به این باور استند که شهید می شوند و ۷۲ تن از نزدیکان شان نیز با آنان به بهشت میروند.
خانم میا بلوم ترس دارد که صد ها دختر نایجریایی که در ماه اپریل سال جاری توسط گروه بوکو حرام اختطاف شدند، شاید با عین سرنوشت مواجه شوند. به گفته او، اگر دختران جوان اختطاف نایجریایی مورد تجاوز جنسی قرار گرفته باشند، شاید عین مسله که در عراق به وقع پیوست، تکرار شود.
گزاشگر: عایشه تنظیم برگردان: خالد مفتون
