جایزه نوبل کیمیا سال ۲۰۲۱ روز چهار شنبه ششم اکتوبر (۱۴ میزان ) به بنیامین لست از آلمان و دیوید مکمیلان از اسکاتلند به خاطر کشفیات شان در زمینۀ ساختن مالیکولهایی اعطا شد که میتوان از این مالیکولها در زمینههای مختلف از تولید دارو گرفته تا طعم غذا استفاده کرد.
کار این دو دانشمند به دانشمندان دیگر اجازه داده است که این مالیکولها را ارزانتر، موثرتر، مصوونتر و با تاثیرات محیطی بسیار کمتری تولید کنند.
پرنیلا ویتونگ استفشید، عضو هیات نوبل، گفت: "در حال حاضر این [کار این دو دانشمند] به گونه وسیع به بشر منفعت رسانده است."
ساختن مالیکولها که مستلزم پیوند دادن اتمها به یک ترتیب خاص است یک کار دشوار و زمانگیر میباشد. تا اوایل قرن جدید کیمیادانان تنها دو نوع میتود یا کتلست برای سرعت بخشیدن به این فرایند را داشتند.
اما در سال ۲۰۰۰ آقای لست و مکمیلان مستقلانه از کشفیات شان پرده برداشته و گفتند که مالیکولهای کوچک میتوانند عین کار انزایمهای بزرگ و کتلستهای فلزی را انجام دهند.
خانم استفشید میگوید که روش جدید که به نام ارگانو کتلایزس نامتقارن یاد میشود "امروز به گونهٔ گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد، به طور مثال در کشف داروها و تولید مواد کیمیایی خالص".
آقای لست که از طریق تلیفون در مراسم اعطای جایزۀ نوبل صحبت میکرد گفت که در ابتدا نمیدانست که مکمیلان هم روی این موضوع کار میکند و تصور میکرد که روی یک " مفکورهٔ احمقانه" کار میکند.
اما گفت: "وقتی دیدم کار میکند، احساس کردم که این می تواند چیز بزرگی باشد."
جایزه نوبل طب ۲۰۲۱ به دیوید جولیوس و اردم پاتاپوتین، دو دانشمند امریکایی به خاطر کشفیات شان در مورد آخذه های حرارت و حس لمس در بدن انسان و جایزه نوبل فزیک سال ۲۰۲۱ به سیوکورو مانابه از امریکا، کلاس هسلمن از آلمان و جورجیو پاریسی از ایتالیا برای مدلسازی اقلیم و درک سیستمهای فزیکی اعطا شد.
قرار است برندگان جایزۀ نوبل ادبیات روز پنجشنبه و برندۀ جایزۀ نوبل صلح روز جمعه اعلام شوند. همچنین، برندۀ جایزۀ نوبل اقتصاد روز دوشنبه ۱۱ اکتوبر اعلام خواهد شد.
جایزۀ نوبل در بخشهای طب، فزیک، کیمیا، ادبیات و صلح به خواست الفرد نوبل، یک صنعتکار ثروتمند سویدنی و مخترع دینامیت ایجاد شد. نخستین جایزۀ نوبل در سال ۱۹۰۱ درست پنج سال پس از مرگ نوبل تفویض شد.
جایزۀ نوبل اقتصاد که به نام رسمی "جایزۀ بانک سویدن در علوم اقتصاد" برای یادبود از الفرد نوبل شناخته می شود، نه به خواست نوبل بلکه در سال ۱۹۶۸ از سوی بانک مرکزی سویدن ایجاد شد. اما این جایزه در کنار سایر جوایز نوبل تفویض شده و معیار انتخاب برندگان آن نیز شبیه سایر جوایز نوبل است.