کمیتهٔ جوایز نوبل صلح مستقر در ناروی جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ را به نرگس محمدی فعال حقوق بشر زندانی در ایران اعطا کرد. خانم محمدی پس از شیرین عبادی، دومین ایرانی است که جایزه نوبل صلح را از آن خود می‌کند.
کمیته نوبل صلح مستقر در ناروی روز جمعه ششم اکتوبر (۱۴ میزان) در یک پیام ایکس اعلام کرد که این جایزه به دلیل نقش خانم محمدی در مقابله با سرکوب زنان در ایران و همچنین مبارزه برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه به او اهدا شد.
محمدی ۵۱ ساله، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر است که در طول بیست سال گذشته به دلیل فعالیت علیه حجاب اجباری برای زنان و موضع گیری علیه مجازات اعدام، با دوره های مکرر زندان مواجه شده است.
محمدی تا اکنون چندین تحقیق را در مورد حقوق بشر انجام داده و افشاگری مهم در ایران داشته است. از جمله او نوشتاری به نام ''شکنجه سفید'' دارد که درباره شکنجه‌های جنسی و غیر جنسی بر زنان زندانی از جمله خود او، آتنا دایمی، نازنین زاغری، هنگامه شهیدی، ریحانه طباطبایی و شکوفه یداللهی در نظام جمهوری اسلامی همراه با نام برخی شکنجه گران است.
قبل از آغاز اعتراضات سال گذشته که در اعتراض به کشتن مهسا امینی بود، نرگس محمدی در نامه‌ای به رییس قوه قضاییه ایران در مخالفت با حجاب اجباری نوشته بود: ''تلاش زنان ایرانی برای برخورداری از حق پوشش، نه بی‌حیایی، بلکه تقلایی حق‌طلبانه و مبارزه‌ای شجاعانه است.''
این جایزهٔ معتبر بین المللی در حالی به نرگس محمدی اعطا شده است که ایران پس از مرگ مهسا امینی، زن ۲۲ ساله کردی ایران در بازداشت پولیس گشت و ارشاد آن کشور، شاهد موجی از اعترضات ضد حکومتی بوده است. مهسا امینی سال گذشته ظاهراََ به خاطر رعایت نکردن حجاب اجباری بازداشت شد و سپس زمانی که در حالت کوما بود، در بازداشت گشت ارشاد جان باخت.
انستیتیوت تحقیقات صلح اسلو گفته است که امسال برای جایزهٔ صلح نوبل بیش از ۳۵۰ فرد و نهاد پیشنهاد و ثبت شده بود که از این میان پنج فرد و سه نهاد در فهرست نهایی راه یافتند.
بریت ریس اندرسن، رییس کمیته نوبل در اسلو، پایتخت ناروی، گفت: ''نرگس محمدی برای مقابله در برابر تبعیض و ظلم نظام‌مند که علیه زنان موجود است، مبارزه می کند. شعار زن زندگی آزادی در اعتراضات ایران، بیانگر از خودگذشتگی نرگس محمدی است.''
پس از آنکه جایزهٔ صلح نوبل به نرگس محمدی اعطا شد، سازمان ملل متحد از حکومت ایران خواست تا تمام فعالان حقوق بشر و حقوق زنان به شمول محمدی را از زندان‌های آن کشور آزاد کند.
نرگس محمدی متولد ۱۳۵۱ در زنجان است که در دو دهه اخیر بارها بازداشت و زندانی شده است. او هم اکنون نیز به خاطر فعالیت در حوزه حقوق بشر در ایران زندانی است.
نرگس محمدی در اوسط دهه ۱۳۷۰ خورشیدی به عنوان ژورنالیست در نشریه پیام هاجر فعالیت می‌کرد. او در اواخر دهه هفتاد به عنوان فعال حقوق بشر به کانون مدافعان حقوق بشر پیوست که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی بود. خانم عبادی در سال ۲۰۰۳ برنده جایزه صلح نوبل شد. نرگس محمدی بعدها نایب رییس این کانون شد.
خانم محمدی پیش از این نیز جوایزی برای فعالیت‌های حقوق بشری دریافت کرده بود که شامل جایزه آزادی نگارش پن امریکا ۲۰۲۳، جایزه آزادی مطبوعات سازمان ملل در سال ۲۰۲۳، مدال شجاعت گزارشگران بدون مرز در سال ۱۴۰۱ خورشیدی و جایزه ساخاروف در سال ۲۰۱۸ می‌باشد.
خانم محمدی در سال ۱۳۷۸ خورشیدی با تقی رحمانی، نویسنده و فعال سیاسی، ازدواج کرد و آنها دو فرزند دارند. رحمانی و فرزندانش در خارج از ایران زندگی می‌کنند.
گروه