حاصلات زیتون ننگرهار در مقایسه به سالهای گذشته به گونهای قابل ملاحظه ای کاهش یافته است.
بر اساس ارقام آن اداره، حاصلات زیتون در سال ۱۳۹۲ حدود سه صد تُن بود حالانکه در سال ۱۳۹۴ به ده تُن رسیده است.
غلام حضرت رحیمی رئیس کانال ننگرهار گفت که امسال فقط "دو تُن زیتون" از فارمهای موجود در این ولایت حاصل گرفته اند؛ ولی برای سال آینده ترتیبات وآمادگیهای وسیع گرفته اند تا میزان حاصلات را به بیش از یک هزار تُن بالا ببرند.
آقای رحیمی به رادیوآشنا گفت "سالهای گذشته یک اندازه حاصلات داشتیم ولی متأسفانه در سال نود و پنج از اثر نبود بودجه انکشافی، زیتون ما بسیار کم بود. حتی به دو تن رسیده بود."
به گفتۀ رئیس کانال ننگرهار در سال روان خورشیدی سی میلیون افغانی از سوی وزارت زراعت برای آنان داده شده که با خریداری کود، شاخهبری را آغاز کرده اند.
وی ابراز امیدواری کرد که در سال آینده 1200 تُن یا بیش از آن حاصل داشته باشند.
درختان زیتون در اثر نبود بودجه از سوی دولت مرکزی به خوبی پرورش نیافته اند.
رحیمی افزود، سال گذشته فارمهای زیتون شاخهبری، نرمه کاری و دواپاشی نشده بودند؛ به همین دلیل امسال حاصلات زیتون به صورت قابل ملاحظه کاهش یافته است.
شهرهای شرقی افغانستان و کابل مارکیت خوب فروش زیتون ننگرهار تلقی می شوند؛ اما، به گفتۀ رئیس کانال ننگرهار، امسال در مارکیت، زیتون این ولایت یافت نمیشود.
خصوصی سازی فارم زیتون
کارشناسان و افراد مجرب در عرصه باغداری زیتون میگویند که فارمهای زیتون ننگرهار به خاطر بی توجهی در پرورش نهال های آن حاصلات خود را از دست داده است.
حبیبلله مشرف یک کارمند ریاست کانال که بیش از بیست سال را در پرورش درختان زیتون سپری کرده است می گوید اگر این باغ ها به سکتور خصوصی داده شود، حاصلات آن بیشتر خواهد شد.
آقای مشرف می گوید "اگر همین باغها را ما به سکتور خصوصی به طور اجاره طویلالمدت یعنی ده سال، پانزده سال و بیست سال بدهیم، این باغها حاصلات فراوان به بار خواهد آورد."
این کارمند ریاست کانال می افزاید که درختان می توانند از "سی تا هفتاد کیلو حاصل دهد و عمر یک درخت هزار سال است و درخت زیتون تا پنج صد سال حاصل می دهد."
علاقمندان زیتون ننگرهار نیز خواهان پرورش و بازسازی فارمهای درختان زیتون اند.
میرویس یکی از علاقمندان زیتون ننگرهار می گوید "زیتون ننگرهار بسیار طبیعی است، نسل خوبی دارد، برای بیماریها مفید است، از هفت هشت ماه به اینطرف در بازار پیدا نمیشود، امسال حاصل کم بود به همین علت به بازار عرضه نشده، وزارت باید همه فارمها را به شکل خوب بازسازی کند."
مساحت فارم های زیتون ننگرهار به ۱۹۳۳ هکتار می رسد؛ اما، بخش های از آن در جریان جنگ های سه دهۀ گذشتۀ و درگیری های اخیر آسیب دیده و قسماً تخریب شده است.