اردوی پاکستان برای راه اندازی عملیات تازهٔ ضد تندروان در شمالغرب این کشور آمادگی میگیرد، اما پشتونها در این ساحه میگویند که هنوز مسوولین عملیات نظامی سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ که در آن شمار زیادی از افراد بیگناه کشته شدند، حسابده قرار داده نشده اند.
کمیتهٔ امنیت ملی پاکستان تا اکنون تاریخ آغاز این عملیات را اعلام نکرده، اما در اوایل ماه جاری گفت که هدف این عملیات جلوگیری از افزایش حملات تندروان بر نیروهای امنیتی این کشور است.
حکومت پاکستان ادعا میکند که عملیات قبلی در این ساحه سبب کاهش حملات تروریستی شد، اما فعالان مدنی و امنیتی میگویند که در آن عملیات شمار زیادی از بیگناهان جان باختند.
علی وزیر، نمایندهٔ مردم وزیرستان شمالی در پارلمان پاکستان، گفت: "جنرالان و آنانی که در بازگرداندن افراد مسلح [تندروان] به ساحه دخیل اند، تا هنوز بازداشت نشده و حسابده قرار داده نشده اند... ما با هر گونه عملیات تازه مخالفت خواهیم کرد."
فعالین حقوق بشری میگویند که عملیات قبلی اردوی پاکستان در این ساحه سبب مرگ دهها هزار نفر، بیجا شدن میلیونها نفر و ویران شدن شهرکها و بازارها شده و به ایجاد قوانین شدید امنیتی منتج شد، قوانینی که به نیروهای مسلح این کشور صلاحیت عام و تام در ایالت خیبر پشتونخوا داده بود.
علی وزیر از منقدین سرسخت اردوی پاکستان بوده و به کرات در مخالفت با کشتارهای فراقانونی، ناپدید شدنها، بازداشتهای غیرقانونی، تعبیهٔ ماینها و حاکمیت تاریک طالبان در این ساحهٔ پشتوننشین، صدا بلند کرده است. گفته میشود که او به دلیل مخالفت با جنرال قمر جاوید باجوه، لویدرستیز پیشین اردوی پاکستان، زندانی نیز شده بود.
شهباز شریف، صدر اعظم پاکستان، در اوایل ماه جاری در پاسخ به مخالفت وزیر گفت که او با باشندگان محلی روی زایل شدن هراس از عملیات نظامی کار خواهد کرد.
او در جریان سخنرانی در پارلمان پاکستان گفت: "میخواهم بر وزیرستانیها بگویم که به نگرانیهای آنان گوش فرا داده شده و به آن پاسخ ارایه خواهد شد."
خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، نیز با حمایت از اعضای وزیرستانی پارلمان این کشور گفت که آن عده از افرادی که در مذاکره با تندروان دخیل بودند، باید حسابده قرار داده شوند.
رهبران و فعالان جنبش تحفظ پشتون پاکستان به عملیات تازهٔ نظامی به دیدهٔ شک مینگرند. آنان میگویند که این عملیات همزمان با انتخابات صورت میگیرد.
ادریس باچا، فعالی مدنی و رهبر جنبش مقاومت مردمی علیه افراطگرایی، گفت که مردم هراس دارند، زیرا آنان در گذشته در جریان عملیات مشابه رنج کشیده اند.
باچا به صدای امریکا گفت: "کسی برای ما بگوید که آنان در عملیات قبلی چه دست آوردی داشتند؟ ۸۰ هزار نفر کشته شدند، قریهها با خاک یکسان شد و بازارها ویران شد. مردم نمیخواهند یک بار دیگر شاهد چنین رویداد باشند."
تحلیلگرانی که وضعیت پاکستان را از نزدیک دنبال میکنند میگویند که نگرانیهای باشندگان محل قابل درک است.
ماروین وینبام، تحلیلگر منطقه در انستیتیوت شرق میانه در واشنگتن دیسی، گفت: "تردید دارم که آنان عملیاتی مشابه سال ۲۰۱۴ را راه اندازی کنند، زمانی که تندروان را از وزیرستان شمالی و جنوبی عقب راندند."
او افزود که در جریان آن عملیات مردم آسیب دیدند و هزاران نفر مجبور به ترک خانههای شان شده و مهاجر شدند.
شماری از فعالین دیگر یک قدم فراتر رفته و تعهد کرده اند که با عملیات تازهٔ نظامی فعالانه مخالفت خواهند کرد.
شهریار محسود، فعال اجتماعی و نویسندهٔ وزیرستانی، گفت: "ما در مخالفت با جنگ دیگر در ساحهٔ مان متحدیم. اردو میتواند یک بار دیگر ما را مجبور به ترک خانههای مان کند، اما ما خانههای خود را به خواست خود ترک نخواهیم کرد."
وضعیت اقتصادی
شماری از تحلیلگران به این نظر اند که حکومت پاکستان از راه اندازی عملیات نظامی ضد دهشت افگنی سود مالی میبرد.
میر کلام وزیر، از حامیان جنبش تحفظ پشتونها گفت: "ما در گذشته نیز گفته ایم هر زمانی که پاکستان به پول نیاز داشته باشد، عملیات نظامی را در ساحات پشتوننشین راه اندازی میکند تا از خارج پول به دست بیاورد."
او افزود که به نظر میرسد این عملیات نیز در زمانی راه اندازی میشود که وضعیت اقتصادی پاکستان وخیم بوده و به کمکهای مالی، به ویژه کمک مالی امریکا، نیاز دارد.
در جریان اوج جنگ علیه دهشت افگنی، ایالات متحده به پاکستان میلیاردها دالر پرداخت کرد، اما این کمکها در جریان ادارهٔ دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین امریکا، کاهش یافت. مجموع کمکهای سال گذشتهٔ امریکا به پاکستان در حدود ۱۵۰ میلیون دالر بود.
پاکستان در حالی از راه اندازی عملیات پر هزینه صحبت میکند که این کشور برای رهایی از سقوط اقتصادی به ضمانت مالی صندوق بین المللی پول نیاز دارد.