در جریان یک و نیم دهۀ اخیر شمار زنانی که در افغانستان در بیرون از خانه، در محیط های مختلف کار می‌کنند یا درس می‌خوانند هر روز رو به افزایش است، اما کار و آموزش در بیرون برای زنان مشکلاتی را نیز با خود دارد.
یکی آن دردهای ناشی از عادت ماهوار است، که اکثر زنان، به ویژه زنان شاغل، آن را حادتر تجربه می‌کنند.
زنان افغان به دلیل شرم زنانه یا هم تابوهای جامعۀ سنتی در افغانستان، اکثراً از بیان این مشکل امتناع ورزیده و با تحمل درد شدید ، تلاش می‌کنند تا کار خود را به صورت عادی ادامه دهند، هرچند این درد ممکن روی کارکرد آنان تاثیرات منفی بر جای بگذارد.
هاجر، بانوی جوان و محصل سال سوم پوهنتون است که به گفتۀ خودش، درد ناشی از عادت ماهوار امان را از وی می‌گیرد. او روزهای عادت ماهوارش را "بدترین روزهای زندگیش" می‌خواند. هاجرک ه به گفته خودش قاعدگی نا منظم دارد؛ می‌گوید بارها در در هنگام حضور در دانشگاه درد عادت ماهوار را تجربه کرده، اما به ناچار مجبور به حضور در صنف شده است.
این دختر جوان می گوید حتی بارها برای رفع مشکل اش به داکتران مراجعه کرده که با مصرف ادویه و به صورت مقطعی نتیجه گرفته، اما با ختم داروها در ماه های بعدی دوباره با این مشکل دردناک روبرو شده است.
در ادارات مختلف دولتی و خصوصی ولایت هرات نیز زنان زیادی از پست های مدیریت گرفته تا کارمند و ملازم مشغول کار اند.
عایشه کارمند یکی از ادارات دولتی هرات می‌گوید که روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ نفر به شعبه اش مراجعه می‌کنند که اکثر مراجعین مردان اند. او می‌گوید که در هنگام عادت ماهوار، توان و حوصله پاسخگویی به مراجعین را از دست می‌دهد.
درد و خونریزی شدید، ضعف و بی حالی، فشار پایین و نداشتن تمرکز در کار از مشکلات عمدۀ زنان در روزهای نخست عادت ماهوار یا قاعدگی است.
داکتر ملکه پیغام می‌گوید که به دلیل تغییرات هورمونی حتا چند روز قبل از شروع عادت ماهوار یا پریود در اکثر زنان بعضی علایم و نشانه ها مانند افسردگی و بی حوصلگی پدیدار می‌شود .
داکتر پیغام می‌گوید که عادت ماهوار در نزد زنان یک امر عادی است و آنان نباید درد خود را پنهان کنند. او زنان را ترغیب می‌کند که در صورت داشتن مشکل در جریان عادت ماهوار از مسوول یا کارفرمای شان رخصت بگیرند.
داکتر پیغام می افزاید که مسوولان ادارات دولتی و خصوصی مکلف اند تا برای جلوگیری از عفونت و بیماری های انتانی در نزد کارمندان زن، در هر اداره یک تشناب جداگانه و صحی را برای کارمندان زن در نظر بگیرند.
اما زنان، عمدتاًبه دلیل شرم، درد را تحمل کرده و مشکل خود را با مسوول یا کارفرما در میان نمی‌گذارند.
فریبا غلامی کارمند یکی از موسسات خصوصی در هرات می گوید که به دلیل اینکه در اکثریت ادارات و موسسات موجود درافغانستان مردان ، مدیر استند کارمندان زن به راحتی نمی‌توانند موضوع قاعدگی شان را با مدیر در میان گذاشته و درخواست رخصتی نمایند.
خانم غلامی می گوید یکی از همکارانش هر بار که پریود می‌شود درد وخونریزی اش به حدی شدید است که به دوای زرقی درد نیاز پیدا می‌کند.
این دختر جوان از کارفرمایان مرد می‌خواهد تا با آگاهی از این موضوع قوانینی را در دفاتر وضع کنند که به کارمندان زن این جرات را بدهد که در زمان شروع دوره قاعدگی بدون خجالت ، رخصتی بخواهند.
اما مدیران و کارفرمایان مرد می‌گویند که زمانی می‌توانند با کارمندان زن همکاری کنند که مشکل شان را مطرح نموده و یا درخواست رخصتی برای استراحت و دوری از بیماری را بدهند.
منصور رحیمی مسوول یک دفتر خصوصی در هرات نیز از کارمندان زن می‌خواهد تا با کنار گذاشتن شرم شان و مبارزه با تابوها ؛ مشکلات شان را مطرح کنند.
نبود تشناب جداگانه و صحی در ادارات دولتی یکی دیگر از مشکلات زنان در جریان عادت ماهوار است.عدم رعایت بهداشت در زمان عادت ماهوار می‌تواند منجر به ایجاد عفونت شود.
داکتر ملکه پیغام می گوید استفاده از آب گرم و تعویض سریع و به وقت نوار بهداشتی توسط زنان در جریان عادت ماهوار از رشد و نموی مکروب‌ها جلوگیری می‌کند. در غیر آن، به گفتۀ خانم پیغام باکتری‌های بیماری‌زا ممکن وارد بدن زنان شده و مشکلات عفونی برای شان ایجاد کند.
به گفتۀ داکتر پیغام، زنانی که در ولسوالی ها و قریه جات مختلف زندگی می‌کنند و توان خریدننوار بهداشتی را ندارند، می‌توانند از تکه های نخی پاک به جای نوار بهداشتی استفاده کنند و اگر دوباره این تکه ها را استفاده می‌کنند، آن را با آب داغ و صابون شسته و برای چندین ساعت زیر نور آفتاب قرار دهند.
وزارت امور زنان افغانستان گفته است که ۲۶ درصد کارمندان ادارات دولتی افغانستان را زنان تشکیل می‌دهند. بر اساس آمار وزارت معارف افغانستان ۳۶ درصد شاگردان مکاتب دختران اند و افزون بر این ده‌ها هزار زن و دختر در موسسات تحصیلات عالی و نیمه‌عالی در سرتاسر افغانستان سرگرم آموزش اند.