شماری از فعالان مدنی بامیان طی گردهمایی اعتراضی در مقابل مجسمۀ تخریب شدۀ بودا در این ولایت حکومت را به بی توجهی نسبت به حفاظت از آثار تاریخی بامیان متهم کردند.
معترضان مدعی اند که به دلیل بی‌توجهی دولت، افزایش ساخت و سازهای خودسر در ساحات باستانی، کاوش‌های غیرقانونی در حریم میراث‌های فرهنگی و آبدات تاریخی، این ولایت از فهرست میراث‌های جهانی معروض به خطر یونسکو بیرون خواهد شد.
اما ادارۀ محلی بامیان می‌گوید که مصمم به حفاظت از آبدات تاریخی معروض به خطر جهانی در این ولایت است و تلاش می شود که هشت ساحۀ میراث‌های معروض به خطر فرهنگی این ولایت شامل لست دایمی میراث‌های جهانی یونسکو گردد.
اسماعیل ذکی، رییس دفتر شبکۀ جامعۀ مدنی در زون مرکزی افغانستان و یکی از معترضان گفت:" تنها راهی که ولایت بامیان می‌تواند عواید خوب داشته باشد؛ صنعت گردشگری است. اما متاسفانه در این اواخر آثار فرهنگی بامیان در حال تخریب اند".
آقای ذکی افزود که ساخت و سازهای خودسر به تازگی در ساحات سرخ میراث‌های فرهنگی و منظرۀ سبز این ولایت جریان دارد.
فرهنگیان افغان در بامیان از حکومت مرکزی و سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد خواستار حفاظت میراث‌های جهانی بامیان شدند.
عاقله یوسفی باشنده بامیان گفت: "نگرانی ما این است که بامیان از لست میراث‌های فرهنگی معروض به خطر یونسکو حذف نشود و ما از حکومت می‌خواهیم که دراین زمینه برای مردم آگاهی دهی شود تا میراث‌های فرهنگی بامیان حفاظت شود".
امیر کوثری، یکی دیگر از فرهنگیان بامیان از بی توجهی دولت شکایت کرده و می گوید"کار دولت افغانستان و آن عداز شهروندان که نسبت به آثار باستانی انجام داده اند از ماهیت یکی است. نگرانی ما این است که وقتی میراث‌های فرهنگی معروض به خطر بامیان از لست یونسکو حذف شود پیامدهای بسیار خطرناک می‌تواند داشته باشد".
چند روز قبل فیلمی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد که افراد ناشناس از بالای مجسمه تخریب شدۀ صلصال به پایین تکه‌های بزرگ سنگ را پرتاب می‌کردند.
فعالان مدنی بامیان مدعی اند که در این ساحه به دلیل بی‌توجهی حکومت از سوی قاچاقبران آثار تاریخی، کندن‌کاری غیرقانونی صورت گرفته است.
جنرال محمدصادق مرادی، فرمانده پولیس بامیان نیز از کشف چهار جسد از یک مغاره در ساحۀ سیاه لی‌یک درۀ فولادی مرکز شهر بامیان خبر داد و گفت که قربانیان وسایل حفاری نیز با خود داشتند.
آقای مرادی گفت: "در ساحۀ فولادی مرکز بامیان؛ یک غار که حدود ۱۷.۵ متر فاصله دارد چهار نفر تلف شده که یک پایه جنراتور، یک برمه و بیل کلنگ به دست آمده و ما اجساد را به طب عدلی فرستادیم و در بارۀ اینکه آیا این‌ها در این غار دنبال آثار باستانی بودند یا خیر انگیزه اش را بعداً با شما شریک می‌سازیم".
اما سید انور رحمتی، والی بامیان در واکنش به اعتراض فرهنگیان گفت که ادارۀ محلی به حفاظت از آثار تاریخی این ولایت متعهد است.
آقای انوری به صدای امریکا گفت "من با اطمینان به شما عرض می‌کنم ادارۀ محلی بامیان متعهد به حفظ تمام آثار تاریخی بامیان مخصوصاً ساحات سرخ میراث جهانی است و انتظار داریم که سازمان یونسکو به بامیان تاریخی و کهن اعتماد بکند و آثار ما را تحت محافظت و نظارت داشته باشد تا این آثار عضو دایمی یونسکو شود".
بامیان از ولایات باستانی افغانستان است که به شمول مجسمه‌های تخریب شدۀ بودا، شهر غلغله، ضحاک و چهل برج؛ صدها ساحۀ آبدات تاریخی دورۀ بودایی، زرتشت و اسلام را به خود جا داده است.
سازمان یونسکو در سال ۲۰۱۸ میلادی طی مکتوبی از وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان و ادارۀ محلی بامیان خواستار حفاظت از منظرۀ فرهنگی بامیان و توقف ساخت و سازهای خودسر در ساحات میراث‌های فرهنگی این ولایت شده بود.
