مقام های صحی ولایت کندهار از افزایش واقعات بیماری رابیس یا سگ دیوانه ابراز نگرانی کرده می گویند که در هر ماه کم و بیش ۳۰ بیمار مبتلا به این ناجوری به مراکز صحی آن ولایت مراجعه می کند.
رابیس یک بیماری ویروسی قابل پیشگیری است که اکثراً در اثر گزیدن حیوانات پستاندار دیوانۀ ملوث با این ویروس به ویژه سگ به انسان سرایت می کند. ویروس رابیس سیستم عصبی را مصاب ساخته و در نهایت سبب مرگ انسان می شود.
باشندگان شهر کندهار مانند اکثر شهر های دیگر افغانستان شکایت دارند که سگ های ولگرد در آن شهر افزایش یافته و پس از تاریک شدن هوا مانند رمه به جاده ها برآمده و بر عابرین حمله می کنند. آنان خواستار جمع آوری سگ های ولگرد و بیمار از کوچه و پس کوچه های شهر استند.
پس از آنکه سگ مبتلا به رابیس انسان را بگزد، ویروس این بیماری از طریق لعاب دهن سگ وارد انساج بدن انسان شده و در ابتدا نزد شخص تب، سردردی، ضعف و ناراحتی عمومی بدن و خارش پیدا می شود.
با پیشرفت این بیماری اعراض و علایمی چون بی خوابی، اضطراب، گیجی، فلج قسمی اعضای بدن، توهم، پریشان حالی، افزایش لعاب دهن، مشکلات در بلعیدن و ترس از آب بروز کرده و اگر شخص تا چند روز محدود واکسین بیماری را دریافت نکند، در نهایت از بین خواهد رفت.
کندهار نخستین شهری نیست که بیماری "سگ دیوانه" در آن مشکل می آفریند، پیش از آن در اکثر شهرها و ولایت ها به شمول کابل موارد این بیماری افزایش یافته بود و کمپاین هایی برای جمع آوری سگ های ولگرد از شهر و بازار راه اندازی شده بود.
عبدالرحمان، داکتر موظف در شفاخانه میرویس کندهار گفت که تنها در سال روان دو کمپاین جمع آوری سگ های ولگرد در شهر کندهار راه اندازی شده و به گفتۀ وی در آن ۱۱۱۴ سگ ولگرد جمع آوری شده بود. او بر ضرورت راه اندازی کمپاین دیگر جمع آوری سگ های ولگرد در کندهار تاکید می کند.
چه باید کرد؟
پس از آنکه سگ انسان را می گزد، باید محل زخم با آب و صابون شسته شود و بیمار به شفاخانه منتقل شود. اما تطبیق واکسین در همه موارد قطعی نبوده و با در نظرداشت نتایج معاینات لابراتواری و سایر ارزیابی ها در مورد تجویز آن تصمیم گرفته می شود.
واکسین سگ دیوانه در چهار مرحله تطبیق می شود، نخستین دوز هر چه زودتر از گزیده شدن شخص و دوز های بعدی در روز های سوم، هفتم و چهاردهم داده می شود. اما در صورتیکه به شخص مبتلا به ویروس رابیس فوراً واکسین تطبیق نشود، در جریان پنج تا ده روز می تواند سبب مرگ وی شود.
تنها سگ های ولگرد ناقل این بیماری نبوده بلکه پستانداران خانگی به ویژه سگ های خانگی نیز ناقل این بیماری بوده می توانند. بنابراین متخصصین سفارش می کنند که باید حیوانات خانگی همیشه واکسین شوند تا هم از صحت حیوانات اطمینان حاصل شود و هم خطر بالقوۀ انتقال بیماری به انسان ها کاسته شود.