نیروهای عراقی با حمایت هوایی به رهبری ایالات متحده پس از نبرد تلخ با تندروان داعش که هشت ماه – می ۲۰۱۵ تا جنوری ۲۰۱۶- به طول انجامید، شهر رمادی را از چنگ آن گروه بیرون کردند، اما به چه بهایی؟ ویرانی کامل یک شهر.
خبرگزاری اسوشیتد پرس گزارش داده است که ساحات مسکونی و زیربناها در اکثر بخشهای رمادی که زمانی کم و بیش یک میلیون نفر در آن می زیست، از مسجد گرفته تا مکتب و دانشگاه، فروشگاه، پارک، شاهراه‌ها و ساختمان‌های دولتی همه به ویرانه مبدل شد.
پهنۀ ویرانی در رمادی گسترده‌تر از هر شهر دیگری است که در آن نیروهای عراقی با گروه‌های جهادی جنگیدند. تصاویر ماهواره‌یی ملل متحد نشان می دهد که بیش از ۵۷۰۰ ساختمان، نزدیک به ۴۰۰ جاده و پل در رمادی مصدوم یا به کلی ویران شده است.
بهای انسانی این جبهه نیز گزاف بود. تنها حدود ۸۰۰ غیرنظامی در نتیجۀ درگیری‌ها، حملات هوایی و یا هم اعدام و سربریدن‌ها توسط تندروان داعش در رمادی از بین رفت.
تنها نشانه های زنده‌گی در اکثر بخشهای رمادی پوسته‌های بازرسی نظامی است. وسایط در جاده های ویران و نیمه ویران شهر به سختی راه خود را از درون آوار هزاران ساختمان فروریخته در جنگ باز می کند.
عامل عمدۀ این ویرانی، انفجار و بمگذاری اکثر بناها توسط داعش به ویژه در هنگام سقوط شهر و نیز صدها حملۀ هوایی نظامیان عراقی و ائتلاف به رهبری امریکا بود.
محمد حسین، افسر قطعۀ مبارزه با دهشت افگنی قوای مسلح عراق که نخست در این شهر وارد شد، بیشتر ویرانی را به داعش نسبت می دهد. او در صحبت با خبرگزاری اسوشتیدپرس گفت "آنان [داعشیان] فقط ویرانه بر جا گذاشتند. با این آوار کاری نمی توان کرد."
دلیل عمدۀ ویرانی این بود که جنگجویان داعش ساختمان های مسکونی رمادی را به قرارگاه و سنگر مبدل کرده بودند و ائتلاف به رهبری امریکا و سربازان عراقی نیز بیش از ۶۰۰ بم را در طول هشت ماه بر مواضع این گروه پرتاب کردند. حملات هوایی جنگجویان داعش را از بین برد، اما اکثر این ساختمان ها را نیز به خاک نشاند.
پتریک مارتین پژوهشگر مسایل عراق در انستیتیوت مطالعات جنگ به اسوشیتدپرس گفت که جنگجویان داعش هنگام فرار از شهر پل‌ها، بند‌ها، و ساختمان‌های زیربنایی را تخریب کردند و قصداً این شهر را به ویرانۀ غیر قابل زیست مبدل کردند.
اکنون ائتلاف به رهبری امریکا و مقام‌های عراقی با دیدن ویرانی شهر رمادی، روش جنگی را تغییر داده و در ساحات شهری حملات هوایی را به حد اقل رسانیده اند و به سربازان عراقی آموزش‌های بیشتر خنثا سازی بم و مواد منفجر نا شده داده می شود. روشی که به باور آگاهان برای تصرف دوبارۀ موصل – دومین شهر بزرگ عراق با بیش از یک و نیم میلیون باشنده – از چنگ تندروان داعش کلیدی می باشد.
اگر قرار باشد که با تصرف موصل، این شهر نیز مانند رمادی به ویرانه مبدل شود، هزینۀ این پیروزی، احتمالاً جان صدها و هزاران نفر، بحران بزرگ بشری و خسارت بالغ بر میلیاردها دالر خواهد بود.
گزارش: اسوشیتدپرس
برگردان: نجیب الله احمدیار
