جایزهٔ صلح نوبل روز جمعه هفتم اکتوبر (۱۵ میزان) مشترکاََ به سه شخصیت حقیقی و حقوقی فعال حقوق بشر از بلاروس، روسیه و اوکراین اعطا شد.
اعطای این جایزه به سه فعال حقوق بشر از بلاروس، روسیه و اوکراین به مثابه یک اقدام بسیار نمادین تلقی می‌شود، زیرا این کشور‌ها در مرکز جنگ اوکراین قرار دارند.
این جایزه به الس بیالیاتسکی، فعال بازداشت شده بلاروس، گروه موسوم به یادبود حقوق روسیه و مرکز آزادی‌های مدنی اوکراین که تلفات درگیری‌ها در اوکراین را ثبت می کند، اعطا شد.
بريت ريس‌اندرسن، رییس کمیتهٔ جایزهٔ صلح نوبل، به خبرنگاران گفت که "آنان تلاش‌های برجسته‌ای را برای ثبت جرایم جنگی، نقض حقوق بشر و سوی استفاده از قدرت را ثبت کرده اند."
خانم ریس‌اندرسن همچنین گفت که این شخصیت‌ها یکجا با هم اهمیت جامعه مدنی را برای صلح و دموکراسی به نمایش گذاشتند.
قسمیکه کارشناسان پیش بینی می کردند، انتخاب کمیتهٔ جایزه صلح نوبل در سال جاری، بر مبنای انتقاد‌های شدید از تهاجم نظامی روسیه بر اوکراین استوار بود، تهاجم نظامی که پس از جنگ جهانی دوم، اروپا را در بدترین بحران امنیتی خود فرو برده است.
اما اعضای پنج نفری کمیتهٔ جایزهٔ صلح نوبل از انتقاد مستقیم ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، اجتناب کردند. پوتین به تاریخ ۲۴ فبروری سال روان میلادی، تهاجم نظامی کشورش را بر اوکراین آغاز کرد و تا حالا هم ادامه دارد.
با آنهم ریس‌اندرس رژیم روسیه را "حکومت مستبد" خواند که "فعالان حقوق بشر را سرکوب می کند." او تاکید کرد که کمیتهٔ جایزهٔ صلح نوبل می خواست تا روش هایی را برجسته کند که "جامعهٔ مدنی و حامیان حقوق بشر سرکوب می شوند."
این کمیته همچنین از حکومت بلاروس خواست تا الیس بیالیاتسکی ۶۰ ساله را از زندان آزاد کند. بیالیاتسکی بنیانگذار گروه حقوق ویاسنا است، گروهی که در کارش گرایش‌های استبدادی روز افزون الکساندر لوکاشنکو، رییس جمهور بلاروس،و نیروهای امنیتی آن کشور را برجسته کرده است.
بیالیاتسکی از سال ۲۰۱۱ میلادی به این سو چندین بار زندانی شده است. او بار نخست در سال ۲۰۱۱، سپس در سال‌های ۲۰۱۴، ۲۰۲۰ میلادی و آخرین با از جولای ۲۰۲۱ به این سو در زندان به سر می برد.
او در سال ۲۰۲۰ به خاطر دستگیر و توقیف شد که علیه ادعای تقلب انتخابات ریاست جمهوری آن کشور مظاهره کرد. با وجود ادعای تقلب گسترده و سازماندهی شده، لوکاشینکو ادعای پیروزی در انتخابات بلاروس را کرد.
ملل متحد گزارش داده است که مقام‌های بلاروس در جریان اعتراضات ضد ادعای تقلب انتخابات، دست کم ۳۷ هزار نفر را توقیف کردند و اتهاماتی وجود دارد که افراد بازداشت شده در هنگام توقیف مورد سوی رفتار و شکنجه قرار گرفتند.
لوکاشینکو که از سال ۱۹۹۴ میلادی به این سو کرسی ریاست جمهوری بلاروس را در کنترول دارد، از دیر مدت زمان مورد حمایت روسیه قرار داشته است و یکی از معدود متحدین مسکو در جنگ روسیه علیه اوکراین است.
