رئیس جمهور افغانستان دیروز(پنجشنبه) در کنفرانس ملی انکشاف شاهراه سالنگ گفت رسانه هایی که برضد وحدت ملی تبلیغات کرده و تعصبات قومی و لسانی را دامن زده مورد پیگرد قانونی قرار می گیرند و قانون بالای آنان تطبیق خواهد کرد.
این اظهارات آقای کرزی، به نظر می رسد بعد از نشر اظهارات تعصب آمیز افرادی از سوی بعضی رسانه های داخلی کشور بیان شده است.
افغانستان جامعه ای با ساختار چند قومی و چند لسانی دارد. مسئله برتری طلبی نژادی و تعصب علیه اقوام یا نژادهای دیگر، در شرایط حاضر، از نگرانی و انتقادات در جامعه افغانستان به حساب می آید.
افغان ها به مسئله تبعیض و تعصب نگرش متفاوتی دارند. آنان عمدتاً نابسمانی های سیاسی – اجتماعی و دوام جنگ های داخلی در کشور را در بروز تبعیض دخیل می دانند.
اسماعیل یون، استاد پوهنتون کابل بر این باور است که موقعیت جغرافیایی افغانستان مشکل بروز تبعیض نژادی است.
آقای یون می گوید از لحاظ تاریخی – اجتماعی مردم کشورش مشکلات و اختلافات شان را با گفتگو و برگزاری جرگه حل و فصل کرده اند، اما عمق مشکلات تعصب و تبعیض در بخش سیاست است.
اسماعیل یون می گوید در "بخش سیاسی، معضله باقی می ماند که حتماً دخالت هایی وجود دارد. {این دخالت} اصل صلاحیت را از مردم افغانستان سلب کرده و یک جنگ کلانی {است} که حتی قدرت های جهان در آن درگیر بوده و زور مردم افغانستان به آن نمی رسد."
اما جواد سلطانی، استاد جامعه شناسی در پوهنتون ابن سینا نظری متفاوت ارائه دارد.
آقای سلطانی معتقد است جامعه افغانستان پیشینه تاریخی طولانی از تبعیض و تعصب دارد که وی از آن به عنوان "برتری طلبی نژادی" یاد می کند. او می گوید بسیاری افراد از این برتری طلبی ها منکر استند.
تبعیض، پدیده جدید در افغانستان
ثریا پاکزاد، فعال جامعه مدنی و حقوق زنان، معتقد است تبعیض و تعصب در افغانستان پدیده تازه است که با بروز جنگ های داخلی در افغانستان شدت گرفت و تا حال به اشکال مختلف ادامه دارد.
خانم پاکزاد می گوید "فاصله ها در افغانستان روز به روز بیشتر و بزرگتر می شود و هر روز فرصت هایی که اقوام مختلف باهم بتوانند در پروسه های اجتماعی و سیاسی کار کنند، {درحال کم شدن است}."
ثریا پاکزاد می گوید "به عنوان مثال در سال های گذشته مراسم محرم و عاشورا بدون هیچ دغدغه ای برگزار می شد و حتی اهل تسنن در مجالس آن شرکت می کرد اما در سال های اخیر شاهد بم گذاری ها در این مراسم بوده ایم."
خانم پاکزاد می گوید عدم موجودیت یک رهبر ملی در کشور و استفاده جویی های گروه های سیاسی تحت نام اقوام در بروز و تشدید تبعیض و تعصب نقش داشته است.
اما به باور آقای سلطانی موجودیت تبعیض و تعصب ربطی به کشورهای خارجی و همسایه ندارد.
آقای سلطانی می گوید تبعیض در افغانستان "مربوط می شود به آگاهی انسان افغانستانی از تفاوت های قومی و گروه بندی های نژادی که در این جامعه وجود دارد و نحوه مواجه فرهنگی و سیاسی آنها با واقعیت به نام مسئله تکثر نژادی."
اکنون پرسش اصلی این است که مردم افغانستان تا چه حد با الگوهای موفق مبارزات علیه تبعیض نژادی که در جهان به ثمر نشسته آشنایی دارند؟
جواد سلطانی بر این باور است که در افغانستان مردم به اندازه کمی با اندیشه های مبارزه با تبعیض و تعصب آشنایی دارند اما وی می گوید در شرایط کنونی گام های مهم برای حرکت به سمت ملی گرایی شهروندی برداشته شده است.
آقای سلطانی می گوید گام ها به سمت ملی گرایی شهروندی در کشورش در حد تعریف حقوقی و قانونی است نه عملی.
با این حال، خانم پاکزاد می گوید شایسته سالاری در ساختار سیاسی راه موثری برای مبارزه با تبعیض در ساختاری حکومت و سیاست می تواند باشد.
این اظهارات آقای کرزی، به نظر می رسد بعد از نشر اظهارات تعصب آمیز افرادی از سوی بعضی رسانه های داخلی کشور بیان شده است.
افغانستان جامعه ای با ساختار چند قومی و چند لسانی دارد. مسئله برتری طلبی نژادی و تعصب علیه اقوام یا نژادهای دیگر، در شرایط حاضر، از نگرانی و انتقادات در جامعه افغانستان به حساب می آید.
افغان ها به مسئله تبعیض و تعصب نگرش متفاوتی دارند. آنان عمدتاً نابسمانی های سیاسی – اجتماعی و دوام جنگ های داخلی در کشور را در بروز تبعیض دخیل می دانند.
اسماعیل یون، استاد پوهنتون کابل بر این باور است که موقعیت جغرافیایی افغانستان مشکل بروز تبعیض نژادی است.
آقای یون می گوید از لحاظ تاریخی – اجتماعی مردم کشورش مشکلات و اختلافات شان را با گفتگو و برگزاری جرگه حل و فصل کرده اند، اما عمق مشکلات تعصب و تبعیض در بخش سیاست است.
اسماعیل یون می گوید در "بخش سیاسی، معضله باقی می ماند که حتماً دخالت هایی وجود دارد. {این دخالت} اصل صلاحیت را از مردم افغانستان سلب کرده و یک جنگ کلانی {است} که حتی قدرت های جهان در آن درگیر بوده و زور مردم افغانستان به آن نمی رسد."
اما جواد سلطانی، استاد جامعه شناسی در پوهنتون ابن سینا نظری متفاوت ارائه دارد.
آقای سلطانی معتقد است جامعه افغانستان پیشینه تاریخی طولانی از تبعیض و تعصب دارد که وی از آن به عنوان "برتری طلبی نژادی" یاد می کند. او می گوید بسیاری افراد از این برتری طلبی ها منکر استند.
تبعیض، پدیده جدید در افغانستان
ثریا پاکزاد، فعال جامعه مدنی و حقوق زنان، معتقد است تبعیض و تعصب در افغانستان پدیده تازه است که با بروز جنگ های داخلی در افغانستان شدت گرفت و تا حال به اشکال مختلف ادامه دارد.
خانم پاکزاد می گوید "فاصله ها در افغانستان روز به روز بیشتر و بزرگتر می شود و هر روز فرصت هایی که اقوام مختلف باهم بتوانند در پروسه های اجتماعی و سیاسی کار کنند، {درحال کم شدن است}."
ثریا پاکزاد می گوید "به عنوان مثال در سال های گذشته مراسم محرم و عاشورا بدون هیچ دغدغه ای برگزار می شد و حتی اهل تسنن در مجالس آن شرکت می کرد اما در سال های اخیر شاهد بم گذاری ها در این مراسم بوده ایم."
خانم پاکزاد می گوید عدم موجودیت یک رهبر ملی در کشور و استفاده جویی های گروه های سیاسی تحت نام اقوام در بروز و تشدید تبعیض و تعصب نقش داشته است.
اما به باور آقای سلطانی موجودیت تبعیض و تعصب ربطی به کشورهای خارجی و همسایه ندارد.
آقای سلطانی می گوید تبعیض در افغانستان "مربوط می شود به آگاهی انسان افغانستانی از تفاوت های قومی و گروه بندی های نژادی که در این جامعه وجود دارد و نحوه مواجه فرهنگی و سیاسی آنها با واقعیت به نام مسئله تکثر نژادی."
اکنون پرسش اصلی این است که مردم افغانستان تا چه حد با الگوهای موفق مبارزات علیه تبعیض نژادی که در جهان به ثمر نشسته آشنایی دارند؟
جواد سلطانی بر این باور است که در افغانستان مردم به اندازه کمی با اندیشه های مبارزه با تبعیض و تعصب آشنایی دارند اما وی می گوید در شرایط کنونی گام های مهم برای حرکت به سمت ملی گرایی شهروندی برداشته شده است.
آقای سلطانی می گوید گام ها به سمت ملی گرایی شهروندی در کشورش در حد تعریف حقوقی و قانونی است نه عملی.
با این حال، خانم پاکزاد می گوید شایسته سالاری در ساختار سیاسی راه موثری برای مبارزه با تبعیض در ساختاری حکومت و سیاست می تواند باشد.
