وزارت خارجهٔ افریقای جنوبی روز جمعه ۱۲ می (۲۲ ثور) سفیر امریکا را در اعتراض به ظهارات اخیرش مبنی بر ارسال تسلیحات به روسیه، احضار کرد.
روبین بریگیتی، سفیر ایالات متحده در افریقای جنوبی روز پنجشنبه ۱۱ می در یک کنفرانس خبری گفت که ایالات متحده مطمین است که این کشور تسلیحات و مهمات را ذریعهٔ یک کشتی باربری روسی در ماه دسمبر از پایگاه نیروهای بحری افریقای جنوبی در کیپتاون به روسیه فرستاده است.
رسانهها از بریگیتی نقل کرده که گفته است: "تسلیح روسیه فوق العاده جدی است و ما چنین نمیپنداریم که این موضوع حل شده است و از افریقای جنوبی میخواهیم تا سیاست بیطرفی خود را در عمل پیاده کند."
وزارت خارجهٔ افریقای جنوبی ناوقت روز جمعه در بیانیهای اعلام کرد که سفیر امریکا را احضار کرده و او "اعتراف کرده است که از حد عبور کرده و بدون هیچ گونه قید و شرطی از حکومت و مردم افریقای جنوبی عذرخواهی کرده است".
در بیانیه آمده است: "افریقای جنوبی به دلیل داشتن یکی از سختگیرانهترین فرآیندها در فروش اسلحه به سایر کشورها در سطح جهانی شناخته شده است."
بریگیتی در تویتی نوشته است که از صحبت با نالدی پاندور، وزیر خارجهٔ افریقای جنوبی برای اصلاح هرگونه برداشت نادرست ناشی از اظهارات عامهٔ من، "قدردانی" میکنم.
وزارت خارجهٔ ایالات متحده نیز گفته است که انتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا در صحبت با پاندور بر اهمیت مشارکت استراتیژیک امریکا و افریقای جنوبی تاکید کرده است.
وینسنت ماگوینیا، سخنگوی ریاست جمهوری افریقای جنوبی با نشر بیانیهای گفته است که دو کشور قبل از اظهارات سفیر، در مورد بحث خصوصی داشته اند و افزوده که اظهارات بریگیتی "مایوسکننده" است و "روحیهٔ همکاری و مشارکت" را میان امریکا و افریقای جنوبی تضعیف میکند.
در این بیانیه آمده است: "هرچند تا کنون هیچ شواهدی برای ثبوت این ادعاها ارایه نشده است، حکومت [افریقای جنوبی] تحقیقات مستقل را که از سوی یک قاضی بازنشسته رهبری میشود، روی دست گرفته است.
در همین حال کرملین امروز گفت که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه با تعمیق روابط با سیریل رامافوسا، رییس جمهور افریقای جنوبی موافقت کرده است.
افریقای جنوبی تا اکنون تهاجم نظامی روسیه را بر اوکراین تقبیح نکرده و خواستار پایان جنگ از راه گفتگو شده است. اما منتقدین میگویند که از رویدادهای اخیر برمیآید که این کشور اندکی طرفدار مسکو است.
افریقای جنوبی روابط قوی اقتصادی و تجارتی با ایالات متحده و اروپا دارد. اما در عین حال عضو گروه بریکس نیز است. در این گروه برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی برای ایجاد تعادل قدرت در مقابل اتحاد بین المللی به رهبری امریکا، گردهم آمده اند.