ادارهٔ ملی امتحانات کانکور افغانستان برای اشتراک دختران در امتحان کانکور سال ۱۴۰۲ خورشیدی، به مکاتب دختران در شهر کابل فورم‌های ثبت نام داوطلبان کانکور را توزیع کرده است.
این در حالی است که سرنوشت هزاران زن و دختر افغان که سال گذشتهٔ خورشیدی در امتحان کانکور تحصیلات عالی شرکت کردند، نامعلوم باقی مانده است.
وزارت تحصیلات عالی طالبان در دسمبر ۲۰۲۲ ادامهٔ تحصیل زنان و دختران را در تمام پوهنتون‌های افغانستان تا "امر ثانی" منع قرار داد.
این وزارت در اواخر سال گذشتهٔ خورشیدی به پوهنتون‌های خصوصی افغانستان نیز دستور داد به دختران اجازه ندهند در امتحانات کانکور این پوهنتون‌ها اشتراک کنند.
مسوول یکی از مکاتب دختران در کابل که نخواست در گزارش نام و سمت‌اش نشر شود به صدای امریکا تایید کرد که ادارهٔ امتحانات کانکور امروز ۳۰ اپریل (۱۰ ثور) فورم‌های ثبت نام امتحانات کانکور را به مکاتب دختران تسلیم داده است.
اما او افزود که در این مورد کدام مکتوب رسمی به مکاتب فرستاده نشده و تمامی دساتیر به گونهٔ شفاهی به آنان ابلاغ شده است. او گفت: "به ما گفته شد که تا تاریخ ۲۰ ثور تمامی فورمه‌ها باید به شاگردانی که فارغ شده اند و آنانی که سال گذشته بی‌نتیجه مانده اند و به گونهٔ متفرقه امتحان خواهند داد، توزیع شود."
برخی از معلمان مکاتب دختران از این تصمیم ابراز تعجب کرده و گفته اند که هنوز دخترانی که سال گذشته امتحان کانکور داده بودند، اجازه نیافته اند به دروس شان در موسسات تحصیلات عالی آغاز کنند.
یکی از معلمان یک مکتب دولتی در کابل که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به صدای امریکا گفت: "جای بسیار تعجب است که هنوز همان دخترانی که سال گذشته امتحان داده بودند، هنوز پوهنتون نرفته اند و اینها از دختران دیگر امتحان می‌گیرند. به نظرم باید اول به دختران اجازه بدهند به پوهنتون بروند بعد از آن در دختران دیگر امتحان کانکور بگیرند."
این در حالی است که شماری از رسانه‌های محلی در افغانستان گزارش داده اند که برگه‌های ثبت نام امتحانات کانکور در مکاتب دختران ولایت ننگرهار نیز توزیع شده است.
طلوع نیوز به نقل از فرهاد احمد استانکزی، سخنگوی ریاست معارف ننگرهار، گزارش داده است که "آن خواهران ما که در مناطق گرم ننگرهار حضور دارند و امتحان صنف دوازدهم خود را سپری کرده اند و بنا بر مشکلاتی از آزمون کانکور محروم مانده اند و همان دختران که به مکتب‌های مربوطه شان مراجعه کرده و فورم‌های آزمون کانکور را به دست آورند."
برگه‌های ثبت نام امتحان کانکور به دختران در حالی توزیع می‌شود که انتونیو گوتیرش، منشی عمومی ملل متحد در روزهای آینده نشستی را در مورد افغانستان، در شهر دوحه، پایتخت قطر، برگزار می‌کند، نشستی که معاون وی گفته بود که در آن در مورد به رسمیت شناختن حکومت طالبان بحث صورت خواهد گرفت.
برخی کارشناسان به این باور اند که این اقدام طالبان با نشست قطر ربط دارد و ممکن طالبان بخواهند به جامعهٔ بین المللی طوری وانمود کنند که گویا به بازگشایی دروازه‌های موسسات تعلیمی و تحصیلی به روی دختران در حکومت آنان تمایل وجود دارد.
منیژه رامزی، استاد پوهنتون کابل به صدای امریکا، گفت: "همزمان با بالا گرفتن سرو صداها برای به رسمیت شناختن دولت سر پرست فعلی در سازمان ملل متحد و حمایت کشورهای منطقه و هم‌پیمان امریکا، خبر اشتراک دختران در امتحان کانکور بی ربط نیست و شاید یک نوع امتیاز گیری و نمایش باشد."
رامزی افزود که مهم است تا ضمانت اجرایی به سطح ملی و بین‌المللی برای باز شدن مکاتب و پوهنتون‌ها به روی دختران افغانستان گرفته شود. او گفت: "تنها اشتراک در امتحان کانکور، ادامه تعلیم و تحصیل دختران کار ساز نیست باید زمینه مشارکت زنان در اجتماع تامین و تضمین شود. برای تحقق این مسله مهم و حیاتی باید به سطح ملی و بین المللی داد خواهی شود و ضمانت اجرایی گرفته شود."
با آنهم این استاد پوهنتون کابل که در حال حاضر در ترکیه به سر می‌برد گفت که اعلان بی‌موقع و تعیین زمان برای توزیع فورم ثبت نام، فضای اشتراک دختران را در این امتحان مهم تنگ تر می‌سازد و به گفتهٔ وی "تنها اخذ امتحان کانکور کافی نیست بلکه باید زمینه حضور دختران در پوهنتون ها در رشته های مختلف مساعد گردد".
طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱ بر خلاف تعهدات خویش، محدودیت‌های شدید را بر افغان‌ها، به ویژه زنان وضع کرده و زنان و دختران افغان را از حق کار و آموزش به سویهٔ بالاتر از صنف ششم مکتب محروم کرده اند.
