کبرا بی بی، باشندۀ روستای دادو پاکستان می‌گوید که پدرش به این باور بود زمانی که یک دختر بتواند سطل سنگین پر از آب را به خانه بیاورد، به شوهر ندادن او گناه است.

کبرا با پیکر ضعیف و باریک در سن ۱۳ سالگی به نکاح مردی درآمد که دو برابر او عمر داشت. دودو خان، کبرا را به حویلی خانوادگی اش در قریه پیربخش لاشاری، روستایی در ایالت جنوبی سند برد تا با او زندگی کند. دودوخان بیمار به فردی نیاز داشت تا از او، از مادر بیوه و خانه اش پرستاری کند.

کبرا که اکنون ۱۹ سال دارد در مورد تصامیمی می‌اندیشد که منجر به توقف درس و تعلیم وی در صنف هشت شد و او را مصروف کار های خانه و مسوولیت های مادرانه کرد. او از دودو خان یک دختر سه ساله و یک پسر کوچک دارد.

کبرا به گفتۀ خودش پس از ازدواج، مسوولیت تمام خانه را بر دوش گرفت؛ از غذا پختن گرفته تا آتش افروختن و هموار کردن لباس ها روی رسیمان. او گفت: "هنوز هم امید فراگیری تحصیل را در سر می‌پرورانم... می‌خواهم دخترم در سن مناب ازدواج کند، در غیر آن چگونه تحصیلات اش را به پیش خواهد برد."

با آنکه موارد ازواج دختران در کودکی در دهه‌های اخیر کاهش یافته است، جامعه سنتی پاکستان صدها هزار دختر را در آن کشور وا می‌دارد در سن ۱۸ سالگی ازدواج کنند.

صندوق وجهی ملل متحد برای اطفال (یونیسف) تخمین می‌کند که حد اقل در هر پنج ازدواج، یکی آن در سن کمتر از ۱۸ سال صورت می‌گیرد که ۲۱ در صد ازدواج‌ها در پاکستان است. فعالان می‌گویند که رقم ازدواج های زیر سن بیشتر از این است، به ویژه در میان دختران دهاتی و فقیر.

ولیری خان، مدیر اجراییۀ موسسه حمایت از کودکان می‌گوید: "موارد بسیاری از ادواج کودکان در سراسر پاکستان وجود دارد که گزارش نمی‌شود."

ائتلاف جهانی که سازمان های صحی و جامعه مدنی پاکستان از شرکای آن است، از سایر عوامل که در عقب ازدواج پیش از وقت قرار دارد، گزارش می‌دهد. این موارد بد دادن دختران برای حل منازعات یا پرداخت قرضه است که در برخی از مواد حتی دختران پیش از آنکه تولد شوند، به شوهر داده می‌شوند.

پاکستان به برنامۀ اهداف پایدار انشکافی ملل متحد تا سال ۲۰۳۰ پیوسته است که ختم ازدواج کودکان بخشی از این برنامه است. بر اساس تخمین این برنامۀ انکشافی ملل متحد، جلوگیری از ازدواج کودکان، معیارهای زندگی را بلند خواهد برد و به رفاه بیشتر کشورها خواهد انجامید.

بانک جهان و مرکز مطالعات بین المللی در مورد زنان در یک پژوهش سال ۲۰۱۷ گزارش داده است که زیان اقتصادی ازدواج های پیش از وقت با در نظر داشت تاثیرات ختم پیش از وقت تحصیلات دختران و محدود کردن عواید آنان، می‌تواند به ۶.۳ میلیارد دالر در سال بالغ گردد.

تاکید برای رسیدن به سن قانونی

بر اساس قانون فعلی پاکستان، سن قانونی دختران برای ازدواج ۱۶ و از پسران ۱۸ سال است. در ماه اپریل، مجلس سنا پاکستان لایحه را تصویب کرد که توسط یک قانونگذار زن پیشنهاد شده بود. در این لایحه سن ازدواج برای دختران نیز ۱۸ سال پیشنهاد شده بود. اما شورای عقاید اسلامی، که پارلمان را در بخش این که قوانین با احکام اسلامی تطابق دارد یانه، با نشر اعلامیۀ در اوایل ماه می، با این قانون اظهار مخالفت کرد.

با آنهم، بر اساس گزارش روزنامه پاکستان تودی، گزارش این شورا عواقب و مشکلات منفی متعدد پیرامون ازدواج کودکان را تصدیق کرده و خواستار عدم ترویج ازدواج کودکان شده است. با آنهم این شورا در سال ۲۰۱۷ نیز با عین لایحه اظهار مخالفت کرده بود.

چهار ایالت پاکستان نیز صلاحیت قضایی خود را در مورد ازدواج تصویب کرده اند. در سال ۲۰۱۴، قانونگذاران ایالت سند، جاییکه کبرا زندگی می‌کند، حد اقل سن ازدواج برای دختران و پسران را ۱۸ سال تعیین کردند. بر اساس این قانون، مجازات دو سال زندان و جریمه احتمالی نقدی برای هر مردی در نظر گرفته شده است که در ازدواج زیرسن دخیل باشد.

در سال ۲۰۱۵، ایالت پنجاب که پر نفوس ترین ایالت در پاکستان است، با تصویب قانونی، مجازات را تنها به والدین نه بلکه بر ملا هایی نیز در نظر گرفت که اجازه می‌دهند ازدواج های زیر سن صورت بگیرد. مادۀ قانون محدودیت بر ازدواج کودکان در ایالت پنجاب حکم می‌کند که هر مردی که بیشتر از ۱۸ سال عمر داشته باشد و با کودکی ازدواج کند به شش ماه حبس و تا ۳۱۸ دالر امریکایی (۵۰ هزار روپیه) جریمه نقدی خواهد شد. این قانون همچنان والدین یا سرپرستان کودکان را نیز مجازات خواهد کرد.

با آنهم، چنین موانع همیشه تطبیق نمی‌شود بلکه منحیث یک ضمیمه برای آگاهی دهی در مورد تاثیرات منفی ازدواج های زیر سن از آن استفاده صورت می‌گیرد.

در اواخر سال ۲۰۱۶، سازمان سوجاگ سانسر، یک گروه جامعه مدنی در ایالت سند، کار با نکاح خوانان را آغاز کردند. این سازمان نکاح خوانان را آموزش دادند تا در زمان نکاح، تذکره های عروس و داماد را ببیند و تصدیق کنند که زیر سن نیستند.

این سازمان همچنان از طریق رسانه های اجتماعی و نقش آفرینی در قریه ها، تلاش کردند بحث پیآمد های ازدواج های زیر سن را داغ نگهدارند.

طرح شکستاندن رسم و رواج

زمانی که سازمان سوجاگ سانسر به قریه کبرا بی بی رسید، او ازدواج کرده بود و صاحب دختری به نام اریبا شده بود.

کبرا می‌گوید که می‌خواست ازدواج کنند اما ضمناً خواستار ادامه تحصیلات اش بود. او و شوهرش که فارغ صنف هشت بود، توان مصارف کورس های خصوصی را ندارند. شوهرش کارگر روزمزد است و کبرا با عایدی که از گلدوزی به دست می آورد با شوهرش در مصارف روزمرۀ زندگی کمک می‌کند.

کبرا می‌گوید: " من بیکار بودم اما پس از آن که ازدواج کردم، مسوولیت کار های خانه و مراقبت از کودکان بر دوشم افتاد."

او می‌گوید که این کار ها بر وضعیت صحی اش تاثیر گذاشته است زیرا او زمانی که ازدواج کرد، هنوز بالغ نشده بود و سال گذشته زمانی که پسرش عبدالوهاب پیش از وقت تولد می‌شد، عملیات جراحی انجام داد. اما او در مورد عملیات جراحی معلومات ارایه نکرد.

مهران بی بی، مادر کبرا نیز در سن ۱۲ سالگی ازدواج کرده و صاحب سه فرزند بود. اما اکنون کبرا می‌گوید که رسم و رواجی را خواهد شکست که از چندین نسل در خانواده او جریان دارد.

مهران بی بی می‌پذیرد که او و شوهرش با مجبور کردن دختر شان به ازدواج، کار بدی را انجام داده اند.

او گفت: " ما اکنون دیدیم که تحصیل به یک امر ضروری مبدل شده است." او افزود که اکنون پی برده اند که باید در مورد آینده دختر و نواسه های فکر کند و دختران را در کودکی مجبور به ازدواج نکنند بلکه دختران باید تحصیلات شان را تکمیل کنند.