دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، روز جمعه ۲۸ فبروری (۱۰ حوت) پس از یک دیدار پر تنش با همتای اوکراینی خود، ولادمیر زیلینسکی، در قصر سفید، با نشر بیانیهای گفت که زیلینسکی آماده صلح با روسیه نیست.
ترامپ، در این بیانیه دیدار خود با زلنسکی را "بسیار معنادار" توصیف کرد و افزود که چیزهای زیادی آموخته شد که هیچگاه بدون گفتوگو، در زیر چنین فشاری، قابل درک نبود.
به گفته رییس جمهور ایالات متحده، اگر امریکا در گفتگوها دخیل باشد، ولادمیر زیلینسکی برای صلح آماده نیست، زیرا او احساس میکند که مداخله ایالات متحده "مزیت بزرگی" به او در مذاکرات میدهد.
ترمپ در بیانیه افزود: "من مزیت نمیخواهم، صلح میخواهم."
او در ادامه گفت که ولادمیر زیلینسکی در قصر سفید به ایالات متحده "بیاحترامی" کرده است و "هر وقت برای صلح آماده شد، میتواند بازگردد."
دیدار زیلینسکی با ترمپ که هدف آن تامین یک توافق روی اجازه دسترسی ایالات متحده به منرالهای نادر اوکراین بود، به تنش لفظی بین دو رهبر تبدیل شد و رییس جمهور امریکا به زیلینسکی هشدار داده گفت: "شما یا باید توافق کنید و یا ما از این [معامله] بیرون میشویم."
ترمپ سپس در بیانیه در شبکههای اجتماعی به لغو معامله پیشنهاد شده اشاره کرده است. اشارۀ ترمپ به پیشنهادی است که بر اساس آن، ایالات متحده به منابع سرشار طبیعی اوکراین دسترسی یافته و در برابر آن کمکهای امریکا را برای دفاع در برابر تهاجم روسیه دریافت خواهد کرد.
در این دیدار جمیز دیوید ونس، معاون رییس جمهور ایالات متحده، ضمن انتقاد از زیلینسکی وی را به شرکت در یک "سفر تبلیغاتی" متهم کرد.
اشاره ونس به سفر زیلینسکی به ایالات پنسلوانیا در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال گذشته بود که در آن زیلینسکی در یک کمپاین علیه ترمپ فراخوانده شده بود.
ونس به زیلینسکی گفت: "فکر میکنم این بی احترامی است که به دفتر بیضوی (دفتر کار رییس جمهور امریکا قصر سفید) بیایید و تلاش کنید در مقابل رسانههای امریکایی این را دادخواهی کنید."
هر دو، ترمپ و ونس، رییس جمهور اوکراین را به ناسپاسی از کمکهای امریکا متهم کردند و ونس به زیلینسکی گفت: "شما در این دیدار حتا یکبار هم از امریکا بخاطر کمکهایش تشکر نکردید."
اما با وجود پایان ناگهانی دیدار، زیلینسیکی در شبکههای اجتماعی از کمکهای ایالات متحده ابراز سپاس کرد.
زیلینسکی نگاشته است: "تشکر از شما امریکا. تشکر از شما رییس جمهور ایالات متحده، کانگرس، و مردم امریکا. اوکراین به صلح عادلانه و پایدار نیاز دارد و ما دقیقاً برای آن کار میکنیم."
ترمپ در این دیدار به زیلینسکی گفت: "شما در حال حاضر موقف قوی ندارید. شما با زندگی میلیونها نفر قمار میزنید. شما با جنگ جهانی سوم قمار میزنید."
پیش از این زیلینسکی تایید کرده بود که وضعیت در اوکراین میتواند منجر به جنگ جهانی سوم شود و اینکه بدون کمک ایالات متحده، آنها بازنده خواهند شد.
زیلینسکی گفته بود: "جنگ جهانی سوم میتواند در اوکراین آغاز شود، در اسراییل ادامه یابد، و از آنجا به آسیا حرکت کند، و بعد در جای دیگری منفجر شود."
زیلینسکی روز جمعه بدون اشتراک در کنفرانس خبری مشترک که از قبل برنامه ریزی شده بود، زودتر قصر سفید را ترک کرد.
ترمپ ناوقت روز جمعه هنگام ترک قصر سفید به خبرنگاران گفت که مذاکرات با زیلینسکی "دقیقاً نتیجهٔ خوب نداد."
او گفت که اگر ایالات متحده توافقنامه منرالها را هم امضا کند، برداشت او این است که زیلینسکی به جنگ ادامه خواهد داد.
رییس جمهور امریکا گفت: "ما به دنبال رفتن به یک جنگ ده ساله و گیم بازی نیستیم."
او در پاسخ به پرسشی یک خبرنگار که پرسید زیلینسکی برای آغاز مجدد گفتگوها باید چه کند، گفت: "او باید بگوید که من صلح میخواهم."
ترمپ پس از رسیدن دوباره به کرسی ریاست جمهوری، پالیسی خارجی ایالات متحده را دگرگون کرد. رییس جمهور امریکا نه تنها گفتگوها با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، را آغاز کرد، بلکه متحدان سنتی واشنگتن را نیز تهدید کرده است.
ترمپ روز چهارشنبه گذشته رییس جمهور اوکراین را پس از آن "دیکتاتور بدون انتخابات" خطاب کرد که زیلینسکی، ترمپ را به تسلیم شدن به "معلومات غلط" روسیه از جمله مقصر پنداشتن اوکراین به آغاز جنگ متهم کرد.
ترمپ یک روز قبل زیلینسکی را به خاطر آغاز جنگ در اوکراین مسوول دانسته بود و گفته بود که اوکراین "نباید جنگ را آغاز میکرد". در واکنش، زیلینسکی گفت: "رییس جمهور ترمپ...بدبختانه در فضای معلومات نادرست به سر میبرد."
معامله منرالهای معدنی کمیاب
قبل از اینکه دیدار دو رهبر به تنش بگراید، ترمپ گفت که به امضای توافق با زیلینسکی بسیار نزدیک شده است.
ترمپ به زیلینسکی که به طور آشکار ناراحت بود، گفت: "ما چیزی داریم که یک معامله بسیار منصفانه است و ما منتظر توافق و حفر کردن، ... کار کردن و بدست آوردن مقداری از مواد نادر هستیم."
بر اساس توافق پیشنهاد شده، اوکراین باید ۵۰ درصد منرالهای نادر خود را برای ایالات متحده واگذار کند، منرال های که از آن در تولیدات تکنالوژی استفاده میشود. افزون بر آن، این توافق شامل مقرراتی برای مالکیت مشترک و مدیریت صندوق بازسازی اوکراین پس از ختم جنگ است که براساس آن اوکراین باید ۵۰ در صد عواید آینده از منابع طبیعی خود را به بازسازی اختصاص دهد.
افزون بر این رییس جمهور ایالات متحده از اوکراین خواسته است که به منابع معدنی نادر خود به امریکا دسترسی بدهد تا بخشی از میلیاردها دالر کمکهایی را که در دوران جنگ دریافت کرده بود، جبران کند.
ترمپ معامله مواد معدنی را به عنوان یک طرح "حمایتی" به جای تضمینهای امنیتی توصیف کرده است که در آن ایالات متحده از نیروهای حافظ صلح اروپایی در اوکراین پس از پایان جنگ با روسیه حمایت میکند.
او گفت، "این (توافق) به این معنی است که ما در داخل (اوکراین) خواهیم بود، و این یک تعهد بزرگ از طرف ایالات متحده است."
در توافق پیشنهادی ایالات متحده آمده است که امریکا "تعهد مالی دراز مدت را برای توسعه یک اوکراین با ثبات و از نظر اقتصادی مرفه" حفظ خواهد کرد.
باوجودیکه در توافق هیچ اشاره مستقیم به تلاشها برای پایان دادن به تهاجم روسیه به اوکراین یا ترتیبات امنیتی آینده نشده است، اما در بخشی از آن آمده است: "حکومت ایالات متحده امریکا از تلاشهای اوکراین برای بدست آوردن تضمین های امنیتی مورد نیاز برای ایجاد صلح پایدار حمایت میکند."
فراتر از توافق مواد معدنی، ترمپ در ارایه هرگونه تضمین امنیتی برای حمایت از صلحبانان اروپایی برای نظارت بر آتش بس آینده بین اوکراین و روسیه – تقاضاهایی که توسط فرانسه، بریتانیا و سایر متحدین ناتو مطرح شده است، متعهد نبوده است.
رییس جمهور ایالات متحده، روز پنجشنبه ۲۷ فبروری پس از ملاقات با کییر استارمر، صدراعظم بریتانیا،گفت تا زمانی که توافق صلح کسب نشود، نمیخواهد در مورد ماموریت حفظ صلح در اوکراین صحبت کند.
صدر اعظم بریتانیا گفت که با دونالد ترمپ، در مورد دستیابی به یک توافق برای پایان دادن به جنگ اوکراین صحبت کرده و افزود که در توافق پایان جنگ، حمایت نیروهای حافظ صلح اروپایی از کیف نیز شامل خواهد بود. اما ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، پیشنهاد اعزام و استقرار هرگونه نیروهای حافظ صلح به اوکراین را رد کرده است.
گروه