توافق ترکیه با حكومت وحدت ملی لیبیا در مورد منابع انرژی كه در ماه اكتوبر منعقد شد، نه تنها تازهترین مورد برای افزایش تنش بین ترکیه و یونان است بلکه تاثیرات این رقابت در مناطقی از اروپا و شرق ميانه نیز در حال گسترش است.
تحلیلگران می گویند که قرارداد اکتشاف انرژی بین ترکیه و حکومت وحدت ملی لیبیا كه ترکیه از نظر نظامی از آن حمایت میکند، پیروزیی فراتر از سرمايهگزارى مالى براى انقره محسوب میشود.
جليل هارچاوى، تحلیلگر سازمان ابتکار جهانی علیه جنایات سازمان یافته گفت: "لیبیا به ترکیه کمک میکند تا به مزایای اقتصادی قابل توجهی دست یابد و با اين توافق یونان تحقیر میشود. این جنبه سیاسی این قضیه است."
قرارداد با لیبیا به ترکیه اجازۀ اکتشافات را در آبهای بحیرۀ مدیترانه میدهد، جاییکه یونان بر سر ملکیت آن مناقشه دارد.
آگاهان امور میگویند که نیروهای ترکیه و یونان در حال حاضر به طور منظم در آبهای مورد مناقشه در دریای اژه با هم رویارو میشوند و توافق انرژی بین ترکیه و لیبیا اکنون تهدیدی برای گسترش این رقابتها است.
ايا بورويا، تحلیلگر كالج دفاع ملى هلنیک گفت: "ما در گذشته میدیدیم که در نزدیکی آبهای دریای اژه برخوردهایی وجود داشت. ما شاهد اقدامات تحریکآمیز ترکیه در آبهای قبرس بوده ایم. مسله مهم این است که همانطور که دیدید حکومت یونان به طرز باور نکردنی از اين توافق بين تركيه و ليبيا عصبانی است."
نیکوس دندیاس، وزیر امور خارجه یونان اخیراً در قاهره با همتای مصری خود صحبت کرد و هر دو کشور قرارداد انرژی لیبیا و تركيه را محکوم کردند. قاهره همچنین اعلام کرد که مذاکرات با انقره را که با هدف بهبود روابط آغاز کرده بود، متوقف میکند.
فرانسه، متحد قوی یونان و مصر نیز توافق اخیر انرژی ترکیه و لیبیا را به عنوان نقض قوانین بینالمللی محکوم کرد.
صنم آيدين دوزگيت، استاد دانشگاه سبانسى میگوید که هر دو طرف میدانند که اين توافق ممکن است به یک جنگ تمام عیار منجر شود.
او گفت: "زیرا شما فقط ترکیه و یونان را در مديترانۀ شرقی ندارید. شما کشورهای دیگری هم در اين منطقه دارید. شما فرانسه را دارید شما اسراییل را دارید. شما مصر را دارید. میدانید، مدیترانه شرقی در حال حاضر یک منطقۀ بزرگ جيوپولیتيك است. بنابراین، در آن مکان، شما قرار نیست فقط دو بازیگر داشته باشيد و انتظار تماشا از دیگران را داشته باشيد."
تنش بعدی ممکن زمانی بروز کند که انقره بر اساس توافقی که با لیبیا دارد، کشتیهای تحقیقاتی را برای بررسی منابع انرژی به آبهای مورد مناقشۀ یونان بفرستد.
اما به دلیل موجوديت حساسيت و خطرات فراوان در منطقه، تحلیلگران پیشبینی میکنند که همه طرفها برای اجتناب از هرگونه درگیری تلاش خواهند کرد.