در حالیکه ترکیه و اسراییل روی موضوع فلسطین اختلاف عمیق دارند، مسایل مربوط به برنامه اتومی ایران و انرژی عوامل عادی سازی روابط بین این دوکشور تلقی میگردد.
پس از سالها تنش در روابط دوجانبه بین اسراییل و ترکیه رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه از همتای اسراییلی خود دعوت کرده تا از ترکیه بازدید کند. به باور کارشناسان این اقدام ترکیه از منافع مشترک دو کشور به ویژه برنامه اتومی ایران و تامین کردن واردات نفت و گاز از روسیه و ایران ناشی میشود.
تاثیر روابط پرتشنج بین اسراییل و ترکیه طی یک دهه گذشته در جامعه یهودیان ترکیه به صورت واضح محسوس میشود.
رسانههای طرفدار حکومت، یهودیان را به دسایس متهم میکند و از همینرو هزاران یهود ترکی به اسراییل و کشورهای اروپایی مهاجر شده اند.
اما به باور کارشناسان دعوت اردوغان از همتای اسراییلیاش، اسحق هرزوگ نشان میدهد که ترکیه در تلاش بیرون شدن از انزوای منطقوی است و ممکن فصل جدیدی از روابط را با اسراییل آغاز کند.
سولی اوزل، استاد پوهنتون قادرهاس در استانبول گفت: "ترکیه نمیتواند با همسایههای خود روابط خراب داشته باشد و در انزوا به سر ببرد. بدون شک که ترکیه به از سرگیری روابط مایل میباشد و برای من جالب این است که اسراییل هم بدون کدام قید و شرط از این دعوت استقبال کرده است."
ترکیه درسال ۲۰۱۸ در احتجاج به این اعلان امریکا که بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسراییل شناخت سفیر خود را از اسراییل بیرون و سفیر اسراییل را از این کشور اخراج کرد.
ترکیه حامی فلسطینیها بوده و یکی از موضوعات بزرگ تنش در روابطش با اسراییل، موجودیت اعضای حماس در استانبول میباشد.
کارشناسان میگویند که ترکیه حالا برای رفع نگرانیهای اسراییل قدمهای را برداشته است.
اصلی ایدینتاس، عضو روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت : "مذاکرات بین دو طرف برای چندین ماه حتا یک سال جریان داشت و در نهایت ترکیه تصمیم گرفت که فعالیتهای حماس را محدود کند."
از سوی هم ، ترکیه هم مانند اسراییل از این نگرانی دارد که برنامه اتومی ایران به تولید سلاحهای اتومی منجرشده میتواند و این نگرانی بزرگترین نقطه مشترک بین دوکشور میباشد.
گالیا لیندنستراس، عضو مرکز مطالعات امنیت ملی اسراییل گفت : "ترکیه هم مایل به پذیرفتن ایران مجهز با سلاح اتومی نیست، اما ایران برعکس اسراییل تهدید بزرگ برای ترکیه پنداشته نمیشود. اما مفاد نرمی روابط با ترکیه این خواهد بود که برای اسراییل فرصت میدهد که روی تهدیدات دیگر بیشتر تمرکز کند."
اردوغان به یک علت دیگر هم مایل به تمایل روابط خوب با اسراییل است. معادن گاز در اسراییل کشف شده و ترکیه به گاز وارداتی نیاز دارد.
مهمت اوگوتکو، کارشناس مرکز لندن انرژی کلب در این باره گفت: "ترکیه به گاز نیاز دارد و فکر میکنم معدن گاز لویاتان اسراییل این نیاز ترکیه را برآورده میتواند. با این روابط دو کشور هم بهبود خواهد یافت و انزوای ترکیه در شرق میانه نیز از بین خواهد رفت."
اگر چه روابط سیاسی بین ترکیه و اسراییل برای چندین سال متشنج بود،اما روابط تجاری بین دو کشور به طور بیسابقه بهبود یافته است. به باور کارشناسان این روش واقعبینانه به عادی سازی روابط کمک کرده میتواند.