ایالات متحده روز شنبه ۲۹ اپریل (نهم ثور) از چین خواست تا اقدامات "تحریکآمیز" و "خطرناک" خود را در آبهای جنوب چین متوقف کند و متعهد شد که در صورت تنشهای جیوپولیتیکی در کنار فلیپین خواهد ایستاد.
وزارت خارجهٔ ایالات متحده این هشدار را پس از آن داد که فلیپین روز جمعه گارد ساحلی چین را به "تاکتیک های تهاجمی" در جریان گزمهٔ گارد ساحلی فلیپین در نزدیکی پایگاه "تامس شول دوم" متهم کرد.
وزارت خارجهٔ امریکا در بیانیهای اعلام کرد: "ما از بیجینگ میخواهیم که از رفتار تحریکآمیز و خطرناک خود دست بردارد."
"تامس شول دوم" یک پایگاه نظامی کوچک فلیپین روی یک کشتی کهنهٔ امریکایی متعلق به دوران جنگ جهانی دوم است که در سال ۱۹۹۹ عمداً برای تقویت ادعاهای ارضی فلیپین در آبهای جنوب چین مستقر شد.
فلیپین دوست دیرینهٔ آسیایی ایالات متحده محسوب میشود و با درنظرداشت داغ شدن تنش ناشی از موضوع تایوان میان ایالات متحده و چین، اهمیت فلیپین به عنوان یک شریک استراتیژیک برای واشنگتن، بیشتر از پیش افزایش یافته است.
چین مدعی است که تقریباً مالک تمام آبهای جنوب این کشور که بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر از سرزمین اصلی آن امتداد دارد و به مناطق انحصاری اقتصادی ویتنام، فلیپین، مالیزیا، برونی، و اندونیزیا میرسد، است.
وزارت خارجه چین روز جمعه اعلام کرد که کشتی های فلیپینی به آب های چین نفوذ کرده و اقدامات تحریک آمیز عمدی انجام داده اند.
وزارت امور خارجه گفت که واشنگتن "در کنار متحدان فلیپینی خود در حفظ نظم دریایی بین المللی مبتنی بر قوانین می ایستد."
امریکا و فلیپین، دو متحد دیرینه، در ماه فبروری روی گسترش همکاری در ساحات استراتیژیک در حالی توافق کردند که هر دو کشور تلاش دارد با نفوذ رو به رشد چین بر تایوان و ساختار پایگاههای آن کشور در آبهای مورد منازعهٔ جنوبی، مقابله کنند.
روابط فلیپین با ایالات متحده تحت ریاست رودریگو دوتیرته، رییس جمهور پیشین فلیپین، صدمه دیده بود و اکنون رییس جمهور بونگبونگ مارکس تلاش دارد آنرا دوباره ترمیم کند.
فشارهای چین بر تایوان و ساختار پایگاههای آن در آبهای جنوب چین به واشنگتن و مانیلا انگیزهٔ تازه داده تا مشارکت خویش را تقویت کنند.
در تازه ترین مورد، فلیپین به تاریخ سوم اپریل (۱۴ حمل) موقعیت چهار پایگاه نظامی برای استفادهٔ نیروهای امریکایی را اعلام کرد.
یکی از این پایگاهها در نزدیکی آبهای مورد منازعهٔ جنوب چین و دومی آن نه چندان دور از تایوان موقعیت دارد.