یک روز پس از اعمال تعزیرات جدید واشنگتن بر تهران، و چند روز پس از آنکه دونالد ترمپ، رییسجمهور امریکا خواستار توافق جدید هستهای با ایران شد، علی خامنهای، رهبر ایران، روز جمعه هفتم فبروری (۱۹ دلو) گفت که با ایالات متحده نباید مذاکره صورت بگیرد.
خامنهای در سخنرانی اخیر خود در جمعی از نظامیان کشورش، ضمن رد پیشنهاد ایالات متحده برای مذاکره در مورد برنامه هستهای ایران، بیان کرد که "مذاکره با چنین حکومتی غیرعاقلانه، غیرهوشمندانه و غیرشرافتمندانه است و نباید با آن مذاکره کرد."
خامنهای در ادامهٔ صحبت خود با نظامیان کشورش با اشاره به توافق هستهای ۲۰۱۵ که امریکا از آن در سال ۲۰۱۸ بیرون شد، گفت که ایالات متحده از این توافق "تخطی کرد و آن را پاره کرد" و عین فرد-رییس جمهور ترمپ-این توافق را "پاره" کرد.
رهبر ایران تاکید کرد: "برخی وانمود میکنند اگر پشت میز مذاکره بنشینیم فلان مشکل حل میشود. اما واقعیتی که باید درست بفهمیم این است که مذاکره با امریکا هیچ تاثیری در رفع مشکلات کشور ندارد."
اظهارات خامنهای سیگنالهای تهران به امریکا برای مذاکره در مورد برنامه هستهای و لغو تعزیرات اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد و آن را خدشهدار میکند.
پیش از این، مسعود پزشکیان، رییس جمهور اصلاحطلب ایران روز پنجشنبه گفت که با غرب وارد مذاکره میشود،اما پس از اظهارات خامنهای مشخص نیست که چه اتفاقی رخ خواهد داد.
به نظر میرسد که این اظهارات خامنهای به افسران نیروی هوایی در تهران با موضعگیری ماه اگست سال گذشته در تضاد قرار دارد، زیرا در آن زمان خواهان مذاکره بود.
اما خامنهای ۸۵ ساله همواره در اظهارات خود در مورد مذاکره با غرب محتاط بوده است. این اظهارات شامل تلاش برای برقراری تعادل میان خواستههای اصلاحطلبان داخلی است که خواهان گفتگو با عناصر تندرو در حکومت دینی ایران، از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هستند.
دونالد ترمپ، رییسجمهور ایالات متحده، روز چهارشنبه پنجم فبروری (۱۷ دلو) در پیامی در شبکۀ اجتماعی تروث سوشیل، ضمن تاکید بر ضرورت توافق جدید هستهای با ایران گفت که خواهان یک ایران "بزرگ و موفق" است.
ترمپ نوشت: "میخواهم ایران کشوری بزرگ و موفق باشد، اما کشوری که نباید سلاح هستهای داشته باشد. گزارشهایی که گویا ایالات متحده با همکاری اسراییل در صدد به خاک و خون کشیدن ایران است، به شدت اغراقآمیز اند."
رییس جمهور ایالات متحده به جای اقدام نظامی، بر ضرورت توافق جدید هستهای با ایران تاکید کرد. او نوشت: "ترجیح میدهم یک توافق هستهای صلحآمیز و قابلراستیآزمایی داشته باشیم که به ایران اجازه دهد بهطور مسالمتآمیز رشد کند و شکوفا شود."
پیام جدید دونالد ترمپ، یک روز پس از اظهارات او در ملاقات با بنیامین نتنیاهو، صدر اعظم اسراییل و امضای فرمان تازه برای اعمال "فشار حد اکثری" بر ایران نشر شده است.
خامنهای همچنین در مورد اقدامات متقابل در صورت تهدید یا اقدام امریکا علیه ایران هشدار داد و گفت: "اگر تهدید خود را عملی کنند ما نیز تهدیدمان را عملی میکنیم و اگر به امنیت ملت ما تعرض کنند ما هم بدون تردید به امنیت آنها تعرض میکنیم."
دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، در دوره نخست ریاست جمهوری خود در ماه می ۲۰۱۸ میلادی به طور یکجانبه از این توافق بیرون شد و تعزیرات شدید اقتصادی را بار دیگر بر ایران وضع کرد، اقدامی که موجب شد تهران نیز از تعهدات این توافق خود را عقب بکشد و غنی سازی یورانیم را به مقیاس بلندتری که در توافقنامه محدود شده بود، از سر بگیرد.
خامنهای با اشاره به توافق هستهای که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۵+۱ که شامل ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان و ایران بود، گفت که طرف ایرانی با سخاوت بسیار زیاد، امتیازهای زیادی به طرف مقابل داد. اما امریکاییها به آن معاهده عمل نکردند
وزارت مالیهٔ ایالات متحده ناوقت پنجشنبه ششم فبروری (۱۸ دلو) تعزیرات جدیدی را بر صنعت تیل ایران وضع کرد و شبکهای بینالمللی را هدف قرار داد که انتقال میلیونها بیرل تیل ایران را به چین را تسهیل میکند.
دفتر کنترول داراییهای خارجی وزارت مالیهٔ ایالات متحده با نشر اعلامیهای گفته است که تعزیرات جدید، شرکت سپهر انرژی را هدف قرار داده است، شرکتی که از طریق آن، ستاد کل نیروهای مسلح ایران، نفت آن کشور را صادر میکند. این تعزیرات شامل نهادها و افراد حقیقی در چین، هند و امارات متحده عربی، همچنین چندین کشتی میشود.
این دفتر گفته است که شرکت سپهر انرژی و شرکتهای وابسته به آن، که تحت نظر ستاد کل نیروهای مسلح ایران فعالیت میکنند، از "روشهای فریبکارانه برای دور زدن تعزیرات" استفاده میکنند. این روشها شامل جعل اسناد برای خریداران خارجی از جمله چین است.
دفتر کنترول داراییهای خارجی وزارت مالیهٔ امریکا همچنین گفته است که این فروشهای غیرقانونی سالانه معادل میلیاردها دالر درآمد ایجاد میکند و ایران از آن برای تامین مالی فعالیتهای بیثباتکننده منطقهای و حمایت از گروههای "تروریستی" مختلف در منطقه، از جمله حماس، حوثیها و حزبالله، استفاده میکند.
خبرگزاری رویترز با ماموریت ایران در مقر اصلی ملل متحد مستقر در شهر نیویارک تماس گرفت تا در مورد تبصره کند، اما این ماموریت بلافاصله در مورد وضع تعزیرات جدید امریکا تا حالا چیزی بیان نکرده است.
اسکات بسنت، وزیر مالیهٔ ایالات متحده در اعلامیهای که ناوقت پنجشنبه منتشر شد، گفته است که ایران همچنین از این منابع مالی برای توسعه برنامه هستهای خود و تولید میزایلهای بالستیک و طیارههای بی سرنشین نظامی استفاده میکند.
بسنت گفت: "ایالات متحده مصمم است که هرگونه تلاش ایران برای تامین مالی این فعالیتهای مخرب را به صورت تهاجمی هدف قرار دهد."
در همین حال،تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، با نشر اعلامیهای جداگانه گفته است که امریکا رفتار مخرب و بیثباتکننده ایران را تحمل نخواهد کرد.
بروس گفت: "ما از همه ابزارهای موجود استفاده خواهیم کرد تا رژیم ایران را به خاطر فعالیتهای بیثباتکننده و پیگیری سلاحهای هستهای که تهدیدی برای جهان متمدن است، پاسخگو قرار بدهیم."
دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، در اوایل این هفته فرمان اجراییای را امضا کرد که بر اساس آن، حکومت امریکا حداکثر فشار را بر تهران اعمال میکند تا این کشور را از ادامه برنامه هستهایاش منصرف کند. ایران تاکید کرده است که برنامه هستهایاش صرفاً برای اهداف صلحآمیز است.
در تهیهٔ این گزارش از خبرگزاریهای فرانس پرس، رویترز و اسوشیتد پرس کار گرفته شده است.
گروه