شماری از اویغورها و فعالان در واشنگتن به مناسبت ۱۴مین سالگرد سرکوب خشونت آمیز تظاهرات اویغورها در ارومچی، مرکز ایالت شین‌ژیانگ چین، در اعتراض به سیاست‌های بیجینگ علیه مسلمانان، گردهمایی اعتراضی راه اندازی کرده و بیجینگ را به نسل‌کشی متهم کردند.
اویغورهای ساکن ایالات متحده همواره در مورد سرکوب فزایندهٔ این اقلیت مسلمان در چین هشدار داده و مدعی اند که سرکوب اویغورها در چین هنوز هم ادامه دارد.
فعالان اویغور در واشنگتن، چین را به نسل کشی اویغور ها متهم کرد و از دولت‌های سراسر جهان خواستند که در مقابل بیجینگ ایستادگی کنند.
امان‌الله کاشغری، عضو گروه مدافع حقوق اویغورها مسما به "کانگرس جوانان ترکستان شرقی" به صدای امریکا گفت که در سرکوب تظاهرات سال ۲۰۰۹، بسیاری از همصنفی‌های وی دستگیر و چندین تن آنان کشته شدند.
اویغورهای تبعیدی، چین را به بازداشت خودسرانه عزیزان و نزدیکان شان و انجام سایر موارد نقض حقوق بشر در شین‌ژیانگ متهم می کنند.
مدافعین حقوق اویغورها با تجمع در نزدیکی قصر سفید در واشنگتن دی‌سی گفتند که رویدادهای جولای ۲۰۰۹ را هرگز فراموش نخواهند کرد. آنان خواهان استقلال از چین هستند.
عزیز سلیمان، عضو دولت ترکستان شرقی در تبعید، با اشاره به سرکوب تظاهرات سال ۲۰۰۹ به صدای امریکا گفت: "آنان را به طور دسته جمعی کشتند، به طور دسته جمعی بر آنان تیراندازی کردند و خون آنان تمام شهر ارومچی را گرفته بود و بعداً تمام شب چینی‌ها برای پنهان کردن جنایت، خون را با دستگاه فشارشویی شسته و پاک کردند."
ناآرامی های سال ۲۰۰۹ در ارومچی با خشونت در یک کارخانه در جنوب چین آغاز شد. جایی که شش مرد اویغور به تجاوز جنسی به دو زن چینی از قوم هان متهم شدند که این مسله به درگیری میان دو طرف و کشته شدن دو اویغور تمام شد. بعداً اویغورها در ارومچی به جاده ها ریختند و خواهان عدالت شدند.
امان‌الله کاشغری می‌گوید که مظاهره به طور صلح آمیز آغاز شد و معترضین خواهان محاکمۀ قاتلان بودند ولی پولیس در مقابل از خشونت کار گرفت.
کاشغری افزود: "آنها می‌خواستند که جنایتکاران مسوول قرار گرفته و تحقیقات همه جانبه انجام شود. اما به جای این که صداهای شان شنیده شود، به گونهٔ وحشیانه‌ای توسط شبه نظامیان دولتی سرکوب شدند."
به گفته مقامات چینی در خشونت‌های ارومچی، نزدیک به ۲۰۰ نفر جان باختند که بیشتر آنها چینی های قوم هان بودند. اما فعالان اویغور می گویند که تعداد قربانیان اویغور بسیار بیشتر می‌باشد و سرکوب اویغور ها در سرزمین مادری شان تا به امروز ادامه دارد.
معترضان از جامعه بین المللی می خواهند که اقدامات بیشتری را درین مورد اتخاذ کنند. آنان از مردم دنیا می‌خواهند تا محصولات چینی را تحریم کنند، تا با این رویکرد برای متوقف کردن و بستن کمپ های کار اجباری اقدامی کرده باشند.
تمارث الماس، عضو کانگرس جوانان ترکستان شرقی، به صدای امریکا گفت: "اگر مردم جهان با نخریدن اجناس چینی به ما کمک کنند، به نظر من این بهترین روش برای مسدود کردن کمپ‌های کار اجباری خواهد بود."
ایالات متحده و برخی دیگر از دولت‌های غربی و گروه های حقوق بشری، بیجینگ را به نسل کشی و جنایت بشری علیه اویغورها، قزاق ها و سایر اقلیت‌های مسلمان در شین‌ژیانگ متهم می‌کنند، اما چین بارها این اتهامات را رد کرده است.
جنایات بشری علیه مسلمانان در چین
چین با اتهامات کار اجباری، عقیم سازی، بازداشت خودسرانهٔ بیش از یک میلیون نفر و از بین بردن زبان و فرهنگ اقلیت‌های آن کشور به ویژه اویغورها، از سوی نهادهای مدافع حقوق بشر متهم است.
فعالان حقوق بشر مدعی اند که چین شبکۀ گسترده‌ای از بازداشتگاه‌های غیرقانونی کار اجباری را دارد که کم از کم یک میلیون نفر را زندانی کرده است؛ مقام‌های چینی این کمپ‌ها را "مراکز آموزش حرفه‌ای" خوانده اند که به گفتۀ آنان هدف آن مقابله با افراط‌گرایی و گرایش‌های جدایی‌طلبانه است.
تحت انتقاد شدید بین المللی، مقامات چینی در سال ۲۰۱۹ اعلام کردند که کمپ‌های بازداشتگاهی کوتاه‌مدت و فراقانونی را که در آنها اویغورها بدون موجب زندانی می‌شدند، بسته اند اما هزاران اویغور هنوز هم برای سال‌ها و حتا دهه‌ها به دلیل اتهامات تروریزم در زندان‌ها به سر می‌برند.
شین‌ژیانگ که در آن بیش از ۱۳ میلیون مسلمان اویغور، قزاق و دیگر گروه های قومی زیست دارند، شاهد افزایش گستردۀ نفوس چینی‌ها بوده است.
در سال ۱۹۴۹ زمانی که اردوی حزب کمونیست چین کنترول منطقه را به دست گرفت، فقط ۲۰۰ هزار چینی در شین‌ژیانگ زیست داشتند و در سال‌های اخیر شمار چینی‌ها به نه میلیون نفر رسیده است.
سفارت چین در واشنگتن با ارسال یک بیانیه کتبی به صدای امریکا ، جنبش ترکستان شرقی و فعالین اویغور را "نیروهای جدایی طلب" عنوان کرده که وحدت ملی چین را تضعیف می‌کند. در این بیانیه همچنان اتهامات نسل کشی در شین‌ژیانگ"دروغ آشکار قرن" خوانده شده است.
