مقام‌های چینی با آنکه از شیوع کروناویروس در شهر ووهان، مرکز ولایت هوبی چین به تاریخ ۱۴ جنوری با خبر شده بودند، اما برای شش روز به مردم این شهر هشدار ندادند؛ حالانکه ووهان در جریان این شش روز میزبان جشن بزرگی به مناسبت سال نو چینی بود که پای ده‌ها هزار نفر را به این شهر کشانیده بود.
شی جینپینگ، رییس جمهور چین در هفتمین روز پس از آگاه شدن از خطر کروناویروس که مصادف با ۲۰ جنوری سال روان می‌شود، هشدار عامه را در مورد این ویروس صادر کرد.
خبرگزاری اسوشیتدپرس بر بنیاد اسناد داخلی چین که به آن دست یافته و به استناد تخمین کارشناسان، گزارش داده است که در جریان حدود یک هفته سکوت حکومت چین، بیش از ۳۰۰۰ نفر با کروناویروس آلوده شده بودند.
با آنکه کشورهای زیادی در رسیدگی به کروناویروس کاستی‌هایی داشته اند، اما شماری از کارشناسان گفته اند که پنهانکاری چین در منشای این بیماری در زمان بسیار حساس صورت گرفته است که بیش از هر عامل دیگر در ابتلای دو میلیون نفر و تلف شدن ۱۲۸ هزار نفر در اثر کووید۱۹ نقش داشته است.
زو فینگ ژانگ، استاد در فاکولتۀ طب پوهنتون کالیفورنیا به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: "اگر آنان (چینی‌ها) شش روز پیشتر اقدام می‌کردند، شاید شمار بیماران بسیار کمتر می‌بود و تاسیسات صحی کفاف آن را می‌کرد. ممکن از فروپاشیدن سیستم طبی ووهان جلوگیری می‌شد".
اسنادی که اسوشیتدپرس به آن دست یافته است حاکی از آن است که حتا دو هفته پیش از شش روز سکوت رهبران چین، هیچ واقعۀ کروناویروس در مرکز کنترول امراض چین ثبت نشده بود، حالانکه به مبنای این اسناد، در این مدت صدها نفر نه تنها در ووهان بلکه در سرتاسر چین در شفاخانه بستری شده بودند.
با اینحال، تا کنون روشن نیست که آیا مقام‌های محلی ووهان در گزارشدهی این رویداد کوتاهی کرده اند یا هم مقام‌های دولت مرکزی آن را ثبت نکرده اند.
اما به گفتۀ آگاهان، آنچه روشن است، کنترول شدید حکومت چین بر معلومات، موانع بیروکرراتیک و بی میلی مقام‌های محلی به ارایۀ گزارش‌های خراب و هشداردهنده به مقام‌های عالی آن کشور می‌باشد. هشت داکتر چینی که به تاریخ دوم جنوری و در آغاز شیوع کروناویروس از این آفت هشدار داده بودند، به اتهام شایعه پراگنی مجازات شدند.
دالی یانگ، کارشناس امور چین در پوهنتون شیکاگو به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که داکتران در شهر ووهان هراس دارند تا در مورد کروناویروس لب به سخن بگشایند.
به تاریخ ۱۳ جنوری که نخستین واقعۀ کروناویروس در تایلند ثبت شد، مقام‌ها در بیجینگ وادار شدند که شیوع این همه‌گیری را بپذیرند. به گزارش اسوشیتدپرس، آن زمان بود که کیت‌های آزمایش کروناویروس توزیع شد و معیارها برای تایید واقعات سهل شد و نیز به مقام‌های صحی دستور داده شد که بدون آنکه به مردم چیزی بگویند، بیماران را زیر مراقبت بگیرند.
حکومت چین همواره این اتهامات را رد کرده است که گویا در آغازین روزهای بحران کروناویروس، جلو گزارشدهی و ارایۀ معلومات را گرفته است. بیجینگ گفته است که به محض شیوع این بیماری، موضوع را با سازمان جهانی صحت در میان گذاشته است.
ژاو لیجن، سخنگوی وزارت خارجۀ چین هفتۀ گذشته در یک کنفرانس خبری در بیجینگ گفت: "ادعاهای پنهانکاری یا فقدان شفافیت در چین بی بنیاد اند".
اسوشیتدپرس بر بنیاد اسناد دست داشتۀ خود گزارش داده است که به تاریخ ۱۴ جنوری، ما شیاوی، رییس کمیسیون ملی صحت چین با مقام‌های محلی صحت در ولایت هوبی آن کشور تماس محرمانۀ ویدیویی برقرار می‌کند تا پیام رهبران کشور را به آنان ابلاغ کند، اما جزییات رهنمودهای ارایه شده تا هنوز روشن نیست.
بربنیاد گزارش اسوشیتدپرس، در این مکالمه با ابراز نگرانی از احتمال انتقال کروناویروس از انسان به انسان و با اشاره به تثبیت ویروس در تایلند گفته شده است که با گسترش بیماری به بیرون از چین "وضعیت به گونۀ چشمگیر" تغییر کرده است.
یک روز بعد، ادارۀ کنترول و وقایۀ امراض چین به تاریخ ۱۵ جنوری حالت اضطراری را اعلام می‌کند و رهبران ارشد آن اداره در ۱۴ گروه توظیف می‌شوند تا با بودجه‌ای که در اختیار آنان قرار داده می‌شود، هر چه زودتر ماموریت آموزش کارمندان صحی، جمع آوری اطلاعات، تحقیقات در ساحه و نظارت از لابراتوارها را انجام دهند.
بر اساس یادداشت ادارۀ کنترول و وقایۀ امراض چین که نسخۀ آن در دسترس اسوشیتدپرس قرار گرفته است، به مقام‌های ولایت هوبی دستور داده می‌شود که مسافران را در میدان‌های هوایی، ایستگاه‌های بس و قطار آهن معاینه کنند و برگزاری اجتماعات بزرگ عامه را کاهش دهند.
درست در همین روز، لی کیون، رییس مرکز اضطراری ادارۀ کنترول و وقایۀ امراض چین در مصاحبه با تلویزیون دولتی چین گفته بود که خطر انتقال کروناویروس از یک انسان به انسان دیگر کم است.
به نقل از رسانه‌های محلی در چین، داکتران ووهان کم از کم در اواخر دسمبر تایید کرده بودند که کروناویروس از انسان به انسان قابل انتقال است، اما مقام‌های چینی که برای تفتیش به ووهان اعزام شده بودند، تا دو هفتۀ نخست ماه جنوری تاکید داشتند که نشانۀ واضح سرایت این بیماری از یک انسان به انسان دیگر وجود ندارد.
بلاخره به تاریخ ۲۰ جنوری، رییس جمهور شی در نخستین صحبت در مورد کروناویروس می‌گوید که شیوع این ویروس "باید جدی گرفته شود". اما این زمانی بود که تقریباً دو ماه از بروز نخستین واقعۀ کروناویروس گذشته بود.
چند هفته بعد، زمانیکه شیوع کروناویروس شدید شد، شماری از متخصصان چینی مقام‌های محلی ووهان را به پنهانکاری عمدی واقعات این بیماری متهم کردند.
پس از این اتهامات، ژو ژیانوانگ، شاروال پیشین ووهان به دفاع از خود برخاست و مقام‌های مرکزی را با پنهانکاری متهم کرد. او گفت: "به صفت یک مسوول محلی، تنها در صورت اجازه از مقام‌های مرکزی معلومات را نشر کرده می‌توانستم. شمار زیاد مردم این را درک نمی‌کنند".
یک مقام صحی دولتی چین نیز به شرط افشا نشدن نامش به اسوشیتدپرس گفته است که ادارۀ کنترول و وقایۀ امراض چین در زمینۀ رسیدگی به موقع به کروناویروس تنبلی کرده است. به گفتۀ این مقام اگر حکومت چین دو یا کم از کم یک هفته پیشتر دست به کار می‌شد، وضعیت به مراتب بهتر از امروز می‌بود.
تاخیر مقام‌های چینی چه به دلیل پنهانکاری، هراس مقام‌های محلی از دادن خبر بد به مقام‌های ارشد یا احتیاط به خاطر جلوگیری از پیش از وقت به صدا در آوردن زنگ خطر بوده باشد، عاملی در گسترش بیشتر کروناویروس شمرده می‌شود.
اما رهبران برخی کشورهای دیگر به شمول دونالد ترمپ رییس جمهور امریکا، بوریس جانسن صدر اعظم بریتانیا و ییر بولسنارو رییس جمهور برازیل در آغاز شیوع کروناویروس در کشورهای شان آن را چندان جدی نگرفته بودند.
حال که شمار مبتلایان کروناویروس در جهان به بیش از ۲.۱ میلیون نفر و تلفات آن به مرز ۱۴۱ هزار نفر رسیده است، ایالات متحده از چین خواسته است تا در مورد منشا و چگونگی گسترش این ویروس که به همه‌گیری مرگبار و زمین‌گیر کنندۀ جهانی مبدل شده است، وضاحت بدهد.
