پس از خروج پر هرج و مرج ایالات متحده در ماه اگست ۲۰۲۱ از افغانستان، انتقادهای شدیدی در داخل و خارج ایالات متحده متوجه ادارهٔ جو بایدن، رییس جمهور امریکا، شد.
اما رییس جمهور بایدن همواره از خروج قوای کشورش از افغانستان دفاع کرده و به کرات تاکید کرده است که در صورت لزوم، واشنگتن قادر به حمله علیه گروههای خواهد بود که از افغانستان منافع امریکا و یا شرکای آنرا تهدید می کنند.
شماری از تحلیلگران به این باوراند که کشتن ایمن الظواهری، رهبر شبکهٔ القاعده نه تنها ضربهٔ مهلک به القاعده و تندروان وابسته به این شبکه وارد کرده است، بلکه برای طالبان نیز پیام واضح دارد.
عظیم الله ورسجی، شارژدافیر حکومت پیشین افغانستان در دوحه، پایتخت قطر که حالا در ایالات متحده به سر می برد، به صدای امریکا گفت که"از دید امریکا،گروه طالبان با حمایت گروههای تروریستی، به ویژه القاعده توافقنامهٔ دوحه را نقض کرده است.''
بر اساس توافقنامهٔ دوحه، گروه طالبان تعهد کرده بود که روابط خود را با گروههای تروریستی مانند القاعده قطع کند. اما حضور رهبر القاعده در کابل به ایالات متحده دست باز داده تا بر ضد گروههای عمل کند که از افغانستان منافع امریکا و متحدین آنرا تهدید میکنند.
آقای ورسجی گفت: "کشتن رهبر القاعده هشداری برای طالبان است و آن اینکه که در صورت سرپیچی از خواستههای امریکا، گزینه نظامی علیه این گروه موجود بوده و هیچ کشوری قدرت حمایت از طالبان را ندارد."
اما امرالله صالح، معاون نخست رییس جمهور پیشین افغانستان، در صفحهٔ رسمی فیسبوک خود با الفاظ نسبتاََ رکیک به کشته شدن رهبر القاعده واکنش نشان داده است.
او نوشته است که وقتی جزییات فاش شود چیز جالبی نخواهد بود . آنچه درد آور است اسارت افغانستان است. یکی [اسامه بن لادن] در قلب پاکستان کشته شد و دیگرش در قلب مستعمره پاکستان. از دید بزرگ، قصه یکیست."
امریکا پس از خروج شتابزده از افغانستان همواره زیر فشارهای سیاسی و رسانهای قرار گرفته و با نزدیک شدن نخستین سالروز مسلط شدن مجدد طالبان در افغانستان، ادارهٔ بایدن هنوز هم به خاطر نحوهٔ خروج از افغانستان زیر انتقاد قرار می گیرد.
عبدالعزیز آریایی، تحلیلگر مسایل سیاسی مستقر در ایالات متحده، کشتن شدن الظواهری را به مثابهٔ یک موفقیت برای امریکا می داند. اما در عین حال، با انتقاد از پالیسیهای امریکا و متحدین این کشور گفت که عملکرد غرب در افغانستان سبب شد تا این کشور بار دیگر به پایگاه گروههای تندرو مانند طالبان و القاعده تبدیل شود.
او افزود که باوجود مصارف گزاف "بیش از یک تریلیون دالر" در افغانستان، "تحویلدهی این کشور به گروههای تندور، شکست سیاسی و نظامی ایالات متحده و متحدانش در مقابله با تروریزم می باشد".
کشورهای غربی از جمله ایالات متحده بارها گفته اند که حدود ۲۰ گروه "تندرو و تروریستی" در افغانستان فعالیت دارند و بر خلاف توافقنامهٔ دوحه، طالبان روابطشان را با این گروهها قطع نکرده اند.
آریایی افزود: " این اتفاق [کشته شدن الظواهری] یک بار دیگر ثابت ساخت که گروه طالبان محور اصلی تروریزم بین المللی است" و تاکید کرد که "اگر رهبران سیاسی ایالات متحده و ناتو بر موافقت نامه دوحه تجدید نظر و علیه رژیم خود کامه به نام امارت اسلامی اقدام نکنند، احتمال وقوع رویدادهای بزرگتر از ۱۱ سپتمبر متصور خواهد بود."
پیش از این نیز ملل متحد گفته بود که پس از مسلط شدن طالبان به تاریخ ۱۵ اگست سال گذشته بر افغانستان، رهبر شبکهٔ القاعده، پیامهای متعددی را ضبط کرده است.
القاعده با تسلط مجدد طالبان بر افغانستان یک بار دیگر به عنوان گروه تروریستی برجسته در جهان و بزرگترین تهدید درازمدت برای غرب تبارز کرده و تلاش میکند تا از رقیب خود گروه دولت اسلامی یا داعش پیش قدم شود.
گزارشی که بر اساس ارزیابیهای استخباراتی کشورهای عضو ملل متحد به تاریخ ۱۹ جولای سال روان میلادی منتشر شد، نشان میدهد که القاعده پناهگاه امن زیر حاکمیت طالبان دارد و رهبران آن میتوانند بیشتر و راحتتر با افراد و حامیان شان ارتباط برقرار کنند. افراد وابسته به این شبکه نیز از آزادی عمل در افغانستان برخوردار اند.
صرف نظر از چگونگی واکنش طالبان بر کشته شدن الظواهری توسط حملهٔ هوایی ایالات متحده، شماری از مقام های حکومت پیشین و تحلیلگران معتقد اند که کشته شدن رهبر القاعده در کابل، طالبان را زیر فشار روز افزون قرار خواهد داد.
به باور این تحلیلگران، اگر گروه طالبان موقفگیری شدید در برابر امریکا از خود نشان بدهد، بیشتر در انزوای بین المللی و مشکلات اقتصادی قرار خواهد گرفت و ایالات متحده نیز در مقابل موقفگیری شدید طالبان خاموشی اختیار نخواهد کرد.
اما اگر این گروه تنها به محکوم کردن این حمله بسنده کند، القاعده و سایر گروه های تندروی که طالبان را در دو دههٔ پسین همکاری کرده اند، به تدریج در مقابل طالبان قرار خواهند گرفت.