در جریان نه ماه اخیر بیش از ۲۵۰ هزار مهاجر افغان به گونه اجباری و یا دواطلبانه از ایران به افغانستان برگشتند.
ریاست امور مهاجرین و عودت کنندگان ولایت هرات می‌گوید که بیشتر این مهاجرین به صورت جبری از ایران اخراج شده اند که زنان و کودکان نیز در میان آنان شامل می باشد. این ریاست می گوید که این مهاجرین تنها از بندر اسلام قلعه این ولایت وارد خاک افغانستان شده اند.
احمد جاوید نادم، رئیس این اداره در هرات، می گوید بیشترین این آمار مربوط به مهاجرین اخراجی میشود که بخاطر دریافت کار به کشور ایران مهاجرت کرده اند.
آقای نادم در مورد افزایش برگشت مهاجرین افغان از ایران گفت "آمار برای ما افزایش حدوداً اضافه تر از صد فیصد را نشان میدهد. ما از ابتدای سال مالی ۱۳۹۷ تا حال که حدود نه ماه از آن میگذرد، قریب به ۹۹ هزار افراد اخراجی را داریم؛ قریب به ۱۵۶ هزار داوطلب خود به خودی را داریم و قریب به ۶۰۰ نفر هم هموطنانی را داریم که دارای مدرک بودند و به کشور بازگشتند."
اما جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات، می گوید بازگشت اجباری مهاجرین نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
آقای فرهاد در مورد گفت "بازگشت اجباری کاهش پیدا کرده در مقابل بازگشت داوطلبانه افزایش یافته است."
زندگی بهتر در ایران
رحمت شاه که باشنده اصلی ولایت پغمان است، سال گذشته برای کار به کشور ایران مهاجرت کرد، اما بعد از چند ماه از سوی نیروی پولیس انتظامی ایران دستگیر و جبراً از آن کشور اخراج شد.
او در مورد برخورد نیرو های امنیتی ایران می گوید "صبح اول وقت بود که سر کار میرفتم که سربازان آمدند؛ من را گرفتند و بعد از لت و کوب من را به پاسگاه بردند و وقتی که گفتم مدرک ندارم به من اهانت کردند."
وضعیت بد اقتصادی ایران یکی از عوامل برگشت دواطلبانه مهاجرین افغان از آن کشور به شمار می رود
این مهاجر اخراج شده از ایران می گوید که از رفتن به آن کشور نادم است، زیرا نه تنها مورد لت و کوب و تحقیر نیرو های امنیتی ایران قرار گرفت، بلکه به گونۀ اجباری از آن کشور اخراج شد.
خلیل و لیلا، زوج جوان هراتی، استند که با کودک خردسالشان بگونه داوطلبانه به کشور بازگشته اند.
آنها دلیل عمده بازگشت شان به افغانستان را کاهش ارزش تومان، واحد پولی ایران، در برابر دالر امریکایی و بروز مشکلات اقتصادی برای مهاجرین افغان عنوان میکنند.
خلیل در مورد بدتر شدن وضعیت اقتصادی مهاجرین افغان در ایران می گوید که "آنجا دیگر جای زندگی کردن برای ایرانی ها نیست چه رسد برای ما افغان ها که کارگر استیم و باید شب و روز کار کنیم تا بتوانیم یک لقمه نان بدست آوریم."
لیلا، همسر خلیل می گوید که به دلیل وضعیت بد اقتصادی همراه با همسرش راهی ایران شد، اما به دلیل بدتر شدن وضعیت اقتصادی در ایران، زندگی اش در آن کشور بهبود نیافت و ناچار به کشورش برگشت.
او می گوید "شوهر من یک کارگر ساده بود و کاری در ایران وجود نداشت. مجبور شدیم بدون هیچ مال و اموالی به کشور بازگردیم."
وضع تحریم های اقتصادی امریکا بر ایران
مبین قادری، آمر سرحدی امور مهاجرین و عودت کنندگان در بندر اسلام قلعه هرات، می گوید وضع تحریم های ایالات متحده امریکا بر ایران و افزایش ارزش دالر نسبت به تومان ایرانی یکی از دلایل مهم اخراج مهاجرین توسط مقام های ایرانی است.
پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته ای و وضع تعزیرات جدید امریکا بر ایران، اقتصاد ایران با رکود مواجه شده و ارزش پول آن کشور به طور بی سابقه ای، کاهش یافته است.
در حال حاضر حکومت افغانستان برای مهاجرینی که با اسناد قانونی و بگونه داوطلبانه از ایران به افغانستان بازمیگردند مبلغی بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ دالر پول نقد کمک میکند، اما برای مهاجرین اخراجی از کشور ایران تنها هزینه بازگشت تا محل زنده گی شان را پرداخت میکند.